Τη θέση ότι ο τουρισμός έχει ανάγκη από στοχευμένες παρεμβάσεις και περισσότερες υποδομές καταγράφει ο Υφυπουργός Τουρισμού Κώστα Κουμής σε συνέντευξη του στον «Φ».
Εκφράζει ικανοποίηση για την μέχρι στιγμής πορεία του τουρισμού τονίζοντας όμως την ανάγκη συνεργασίας για αντιμετώπισης διαχρονικών αδυναμιών καθώς η περαιτέρω αναβάθμιση του προϊόντος είναι κατά τον ίδιο υπόθεση όλων…
Βρισκόμαστε πλέον προς το τέλος του καλοκαιριού και όλα δείχνουν πως οι αφίξεις τουλάχιστον θα ξεπεράσουν τις περσινές και ίσως προσεγγίσουν αυτές του 2019. Ποιες οι τελευταίες σας εκτιμήσεις για τη φετινή χρονιά;
Δεν θα έλεγα ότι είμαστε προς το τέλος του καλοκαιριού, το καλοκαίρι στη χώρα μας διαρκεί μέχρι και τις αρχές του Νοέμβρη πολλές φορές, αλλά όπως και να έχουν τα πράγματα θεωρώ ότι διανύουμε μία καλή χρόνια τόσο από πλευράς αφίξεων όσο και από πλευράς εσόδων.
Είναι ουσιαστικά η χρονιά που ο τουρισμός επέστρεψε στην απόλυτη κανονικότητα μετά την δύσκολη διετία της πανδημίας και την περσινή με τις πολλές ιδιομορφίες.
Αναφέρομαι στο γεγονός ότι μέχρι πέρυσι χιλιάδες πρόσωπα ανά το παγκόσμιο είχαν στην κατοχή τους κουπόνια διακοπών που είχαν πληρώσει την διετία 2020-2021, αλλά και σε σχέση με τον εγχώριο τουρισμό είναι γνωστό ότι μέχρι και τον Ιούνιο λειτουργούσαν προγράμματα επιδοτούμενων διακοπών.
Είμαστε ικανοποιημένοι με τις μέχρι στιγμής επιδόσεις του τουρισμού.
Η αύξηση των αφίξεων της τάξης του 28% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, όπως αυτή καταγράφεται στο πρώτο εφτάμηνο μας αφήνει ικανοποιημένους, ενώ και η πορεία των εσόδων είναι καλή, καθώς καταγράφεται μία αύξηση της τάξης του 34% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου, που είναι και η περίοδος για την οποία έχουμε μέχρι στιγμής μετρήσεις.
Τώρα, σε σχέση με το 2019, καταγράφεται μείωση αυτή τη στιγμή της τάξης του 2% που είναι αμελητέα, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν έχουμε αυτοσκοπό ούτε να ξεπεράσουμε την επίδοση του 2019 που είναι η καλύτερη στην ιστορία του κυπριακού τουρισμού, ούτε και να σπάσουμε το φράγμα των τεσσάρων εκατομμυρίων αφίξεων.
Έχω αναφέρει πολλές φορές, ότι τουρισμός δεν είναι μόνο μετρήσεις αφίξεων και εσόδων, είναι και πολλά άλλα θέματα τα οποία θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης.
Όπως ποια θέματα για παράδειγμα, και γιατί είστε ενάντια στις μετρήσεις;
Όχι, δεν είμαι εναντίον στις μετρήσεις. Το αντίθετο. Θεωρώ ότι ο τουρισμός έχει μεγάλη ανάγκη από συνεχείς και λεπτομερείς μετρήσεις. Μόνο έτσι μπορείς να είσαι εντελώς σίγουρος για την ευχαρίστηση που έλαβε ή που δεν έλαβε ο επισκέπτης, αλλά και το πώς μας αντιλαμβάνεται ως προορισμό ο επισκέπτης.
Το μήνυμα που θα ήθελα να στείλω, είναι ότι δεν είναι ορθό να τα βλέπουμε όλα ποσοτικά. Θα πρέπει να εστιαστούμε στα ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Έτσι θα καταφέρουμε να πετύχουμε τους διαχρονικούς και καθόλου εύκολους στόχους του τουρισμού που δεν είναι άλλοι, από την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και της προσέλκυσης επισκεπτών υψηλότερης εισοδηματικής στάθμης. Τώρα σε σχέση με τα θέματα που με ερωτάτε, η απάντηση μου είναι απλή.
Από το 2014 μέχρι και το 2019 ο τουρισμός παρουσίασε μία κατακόρυφη αύξηση της τάξης του 64%. Αυτή η αύξηση συσσωρεύθηκε ουσιαστικά στις ίδιες γεωγραφικές περιοχές, των οποίων οι υποδομές στην πλειοψηφία των περιπτώσεων παραμένουν οι ίδιες εδώ και χρόνια.
Δεν μπορούμε να μην λαμβάνουμε υπόψιν τις αδυναμίες που παρατηρούνται είτε αυτά αφορούν τα συστήματα παροχής νερού, είτε αυτά αφορούν τη διαχείριση των απορριμμάτων, είτε αυτά αφορούν τα προβλήματα οδικής κυκλοφορίας ή την εξυπηρέτηση των ΑμεΑ, είτε αυτά αφορούν τα λιγότερα περίπλοκα θέματα όπως η ανάδειξη ιστορικών μνημείων.
Εάν θέλουμε λοιπόν να επιτύχουμε τους διαχρονικούς στόχους της τουριστικής κοινότητας της χώρας μας, θα πρέπει να εστιάσουμε σ’ αυτά τα θέματα, σ’ αυτά τα προβλήματα, να συνειδητοποιήσουμε την αξία της ύπαρξης σωστών υποδομών και να γίνουν στοχευμένες παρεμβάσεις.
Μόνο έτσι θα επιτύχουμε αυτό που ονομάζεται αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, και εννοείται για να το πετύχουμε αυτό, απαιτούνται οριζόντιες συνεργασίες, θα πρέπει όπως έχω δηλώσει πολλές φορές να ευθυγραμμιστούμε όλοι οι φορείς της πολιτείας. Ο τουρισμός είναι υπόθεση όλων.
Σας ακούμε συχνά να αναφέρεστε στον όρο «τουριστική κοινότητα». Τι εννοείτε με αυτό;
Κοιτάξετε, έχω μεγαλώσει σ’ ένα πραγματικά τουριστικό περιβάλλον και γνωρίζω όχι μόνο πώς σκέφτονται οι άνθρωποι που ενασχολούνται με τον τουρισμό, αλλά και πόσο πάθος έχουν προκειμένου να δουν τα προβλήματα που απασχολούν τον τουρισμό να επιλύονται, ουσιαστικά λειτουργούν ως μία ξεχωριστή κοινότητα μέσα στο ευρύτερο σύνολο.
Η δε εμπειρία μου στον ΚΟΤ για μια πενταετία με έχει βοηθήσει να γνωρίσω τους ανθρώπους του τουρισμού σε ολόκληρη την Κύπρο.
Σε ολόκληρη τη χώρα λοιπόν, οι άνθρωποι που αγαπούν την φιλοξενία σκέφτονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και έχουν τα ίδια οράματα, απλά κάποιοι είναι περισσότερο ενημερωμένοι από κάποιους άλλους, και σίγουρα περισσότερο ευαισθητοποιημένοι στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τουρισμός.
Πόσο σημαντική είναι τελικά η ύπαρξη σωστών υποδομών για ανάπτυξη του τομέα;
Οι σωστές υποδομές είναι αυτές που θα προσδώσουν επιπρόσθετη αξία σ’ ένα προορισμό, είναι αυτές που θα ανεβάσουν τον βαθμό ικανοποίησης του επισκέπτη και είναι αυτές που θα βοηθήσουν το κράτος να κάνει απόσβεση της κρατικής επένδυσης με τις χιλιάδες των αφίξεων και τον επαναλαμβανόμενο τουρισμό που προκύπτει όταν ο επισκέπτης αναχωρεί ικανοποιημένος.
Στη χώρα μας, έχουμε κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο υποδομών, και αναφέρομαι τόσο στις δημόσιες όσο και στις ιδιωτικές, αλλά περισσότερο λειτουργούν προς την παράμετρο ικανοποίησης του επισκέπτη, ορθώς βέβαια, αλλά δεν διαθέτουμε το ολοκληρωμένο πακέτο υποδομών για να σπρώξουμε τα πράγματα προς την κατεύθυνση της επέκτασης της τουριστικής περιόδου. Σ’ αυτό χρειαζόμαστε ακόμη δουλειά, ή πληρώνουμε αν θέλετε την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού δεκαετιών.
Θεωρείτε ότι δεν έχουμε καταφέρει να αναδείξουμε την ιστορία μας ή τα ιστορικά μνημεία της χώρας μας;
Θεωρώ ότι θα μπορούσαμε να είχαμε δώσει πιο μεγάλη έμφαση τόσο στην ιστορία μας όσο και σε κάποια ιστορικά μνημεία ή και τοποθεσίες εξαίρετης μοναδικότητας.
Για παράδειγμα το αρχαίο θέατρο του Κουρίου είναι ένα επιβλητικό μνημείο που όμως ελάχιστοι ξένοι γνωρίζουν την ύπαρξη του και ακόμη λιγότεροι το αναζητούν ερχόμενοι στην Κύπρο. Ακόμη πιο λίγοι γνωρίζουν για το πέρασμα των Ενετών ή των Λουζινιανών από τη χώρα μας, ούτε έχουμε εργαστεί για να αναδείξουμε τα μνημεία που άφησαν με το πέρασμα τους.
Υστερούμε επίσης ως χώρα στο storytelling που αποτελεί σημαντικό στοιχείο επιτυχίας για κάθε προορισμό που σέβεται τον εαυτό του.
Γενικώς υστερούμε στην ανάδειξη αξιοθέατων, έχουν μείνει κάποιοι επιμέρους προορισμοί προσκολλημένοι στο προϊόν ήλιος και θάλασσα και αυτό αποδεικνύεται ως μια αδυναμία του προορισμού στις μέρες μας, και το πληρώνουμε με απώλειες αφίξεων ή την σύντμηση της
τουριστικής περιόδου.
Όλα αυτά θα τα δούμε το επόμενο διάστημα σε συνεργασία με τα άλλα αρμόδια Υπουργεία ή Υφυπουργεία και ευελπιστούμε σε καλύτερες μέρες.
Σας απασχολεί τα όσα λέγονται για την κλιματική αλλαγή και τον τουρισμό;
Η κλιματική αλλαγή είναι μία υπαρκτή απειλή για ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου. Δεν είναι σλόγκαν, δεν είναι σύνθημα, είναι μία υπαρκτή απειλή.
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι πολλοί ενασχολούντες με τη βιομηχανία δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει το μέγεθος της απειλής και του προβλήματος. Υπάρχουν μελέτες που καταδεικνύουν ότι το 2050 η Μαδρίτη θα έχει τις κλιματολογικές συνθήκες του Μαρακές και ότι οι καιρικές συνθήκες στο Λονδίνο θα γίνουν «Μεσογειακές».
Θεωρώ ότι όλοι μαζί, αλλά και ο καθένας ξεχωριστά θα πρέπει πλέον να αντιμετωπίσουμε αυτή την απειλή. Φαντάζομαι έχετε διαβάσει και τα όσα δήλωσε ο CEO της TUI Sebastian Ebel πριν από λίγες μέρες. Ναι, έχουμε πρόβλημα στη Μεσόγειο και πρέπει να εργαστούμε όλοι μαζί για να το αντιμετωπίσουμε.
Ήδη παρατηρήθηκε από πέρσι μία αύξηση προς τις πιο βόρειες περιοχές της Ευρώπης όπως αποκαλύφθηκε και από την πλατφόρμα της Mastercard, και αυτό επεξηγείται ως μία αυξημένη προτίμηση σε πιο ήπιες κλιματολογικές συνθήκες.
Ως Υφυπουργείο Τουρισμού έχουμε ήδη προγραμματίσει σχετικό συνέδριο περί τα μέσα Οκτωβρίου σε συνεργασία με τον CSTI (σ.σ. Κυπριακός Σύνδεσμος Αειφόρου Τουρισμού), με σκοπό και στόχο να ευαισθητοποιήσουμε την τουριστική κοινότητα της χώρας, αλλά και την ίδια στιγμή να λάβουμε αποφάσεις και να εξαγγείλουμε μέτρα.
Η αντιμετώπιση της μεγάλης αυτής απειλής είναι ευθύνη όλων μας.
