H ζήτηση των γραφείων έχει μέλλον μια μάλιστα «τα πράσινα γραφεία» θα είναι ψηλά στις προτιμήσεις, με το κλάδο να έχει σημαντικές προοπτικές αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο του γραφείου Δανός και Συνεργάτες με θέμα «Cyprus Market Report».
Όπως σημειώνεται η ζήτηση για επαγγελματικούς χώρους επιχειρήσεων που επιθυμούν να επαναφέρουν το προσωπικό στο γραφείο δείχνει αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, προκαλώντας υψηλότερα ζητούμενα ενοίκια, αντισταθμίζοντας εν μέρει τη διόρθωση της τιμής από την αύξηση των επιτοκίων.
Στο δελτίο σημειώνεται ότι «η ισχυρή ζήτηση οφείλεται εν μέρει από τις πιστωτικές αγορές και τους κινδύνους κατασχέσεων, θέτοντας τις αποτιμήσεις κάτω από πίεση». Σημαντικές επενδύσεις καταγράφονται αυτή την περίοδο στην αγορά γραφείων, καθώς 70.000 τμ βρίσκονται υπό κατασκευή ενώ επιπλέον 14.000 τμ βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού.
Συνολικά αναμένεται να κατασκευαστεί 84.000 τ.μ. νέων γραφείων έως το 2024 – 2025, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να αντισταθμίσουν το έλλειμμα νέων εξελίξεων που παρατηρήθηκαν κατά την προηγούμενη δεκαετία, αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο του γραφείου Δανός και Συνεργάτες.
Όπως σημειώνεται, «τα στελέχη του κλάδου δεν φαίνεται να ανησυχούν για τις μελλοντικές προοπτικές της αγοράς, καθώς η ζήτηση για σύγχρονα και κυρίως «πράσινα» γραφεία είναι πολύ υψηλή.
Ήδη, κατά το τελευταίο εξάμηνο του περασμένου έτους, η απορρόφηση γραφείων (νέες μισθώσεις) εκτιμάται ότι έφτασε στο επίπεδο ρεκόρ των 25.000 τ.μ.».
Όπως εξηγείται αυτή «η εξέλιξη αποδεικνύει ότι –παρά τη μεσολάβηση της πανδημίας και την επικράτηση της τηλεργασίας– οι περισσότερες επιχειρήσεις επιλέγουν τη φυσική παρουσία για το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού τους, τουλάχιστον για μερικές ημέρες την εβδομάδα».
Όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό δελτίο του γραφείου Δανός και Συνεργάτες, η υψηλή ζήτηση αντικατοπτρίζεται και στις τιμές των ενοικίων, που είναι πλέον 23 ευρώ/τμ σε μηνιαία βάση για τη Λευκωσία, ενώ έχουν σημειωθεί και περιπτώσεις μισθώσεων στη Λεμεσό στα επίπεδα των 45 ευρώ/τμ.
Το θέμα που μπορεί να προκαλέσει κάποια «αναταραχή» στην αγορά γραφείων είναι τι θα γίνει με τα παλαιότερα ακίνητα, αναφέρει το γραφείο Δανός και Συνεργάτες, που εγκαταλείπουν εταιρείες, πολυεθνικές και μη, αλλά και το κοινό, προκειμένου να μετεγκατασταθούν στο νέα κτίρια που χτίζονται σήμερα, ή πρόκειται να χτιστούν στο μέλλον.
Τα ακίνητα αυτά, έχοντας χτιστεί κυρίως στην περίοδο 1990-2010 θα απαιτήσουν σημαντικό κεφάλαιο για την ενεργειακή τους αποδοτική αναβάθμιση, εάν οι ιδιοκτήτες τους επιθυμούν να συνεχίσουν την προσέλκυση νέων ενοικιαστών.
Εναλλακτικά, είναι δυνατό να αλλάξουν χρήση, αν και πάλι αυτό δεν είναι ιδιαίτερα απλό θέμα. «Επομένως, πώς θα αξιοποιηθεί αυτό το απόθεμα ακινήτων τα επόμενα χρόνια είναι μία ερώτηση που δεν έχει βρει ακόμη ικανοποιητική απάντηση.
Το προφίλ των νέων πελατών
Σύμφωνα με το γραφείο Δανός μέχρι το 2025 θα αλλάξει και το προφίλ των αγοραστών.
Οι Millennials (Gen Y) και Gen Z πρόκειται να αντιπροσωπεύουν το 70% των πελατών της αγοράς ακινήτων έως το 2025. Διευκρινίζεται ότι παρόλο που δεν υπάρχει καθολική συμφωνία για τις χρονολογίες που ορίζουν οποιαδήποτε γενιά, οι Millennials, ή γενιά Υ, είναι όσοι γεννήθηκαν μετά το 1980, ενώ στην γενιά Ζ ανήκουν όσοι γεννήθηκαν μετά το 1996.
Και οι δύο αυτές γενιές είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένες και έμπειρες σε ό,τι αφορά στη χρήση της τεχνολογίας και του διαδικτύου. Η παροχή πολλών και σημαντικών υπηρεσιών και οι ανέσεις είναι πλέον απαραίτητες, αναφέρει το γραφείο Δανός και απαιτείται πλέον πιο ολιστική προσέγγιση στην αναζήτηση στέγης.
Όπως σημειώνεται οι έμπειροι αγοραστές / επενδυτές είναι πολύ απαιτητικοί στην αναζήτησή τους και δίνουν έμφαση στη λεπτομέρεια, προτιμώντας ιδιότητες που είναι περιβαλλοντικά φιλικές.
Καλύτερη χρονιά το 2022 την τελευταία 14ετία
Το 2022, χαρακτηρίζεται ως η καλύτερη χρονιά για τα ακίνητα την τελευταία 14ετία, από το γραφείο Δανός και Συνεργάτες παρόλη την οικονομική αστάθεια, καθώς η αγορά ξύπνησε από το «λήθαργο» της μετά-covid περιόδου.
Όπως σημειώνει η εταιρεία, η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας που πωλήθηκε πέρυσι στην Κύπρο έφτασε τα 5,85 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει όλους τους τύπους ακινήτων, κατοικιών, εμπορικών ακινήτων, οικοπέδων και κτιρίων. «Αν θέλουμε να ρίξουμε μια ματιά μόνο στις οικιστικές μονάδες (διαμερίσματα και σπίτια), εδώ έχουμε σχεδόν 4 δισ. ευρώ πωλήσεων», σχολιάζει σχετικά.
Συγκρίνοντας αυτό το νούμερο με τα δεδομένα του περασμένου έτους, βλέπουμε μια αύξηση των πωλήσεων κατά 30% σε ετήσια βάση. Επίσης το ποσοστό αυτό είναι το καλύτερο αποτέλεσμα από το 2008 και η εταιρεία σημειώνει ότι σχεδόν όλες οι περιοχές της Κύπρου παρουσίασαν αύξηση στις συνολικές πωλήσεις ακινήτων από πέρυσι, με την Πάφο να πρωτοστατεί με 58% αύξηση στις συνολικές πωλήσεις και 79% σε πωλήσεις στο εξωτερικό.
Παραδοσιακά, όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό δελτίο, το νησί προσελκύει χιλιάδες επενδυτές ακινήτων από όλο τον κόσμο, με τη Λεμεσό και την Πάφο να είναι οι περιοχές που προσελκύουν τους περισσότερους ξένους αγοραστές τόσο από χώρες της Ε.Ε., όσο και από χώρες εκτός Ε.Ε.
«Το περασμένο έτος δεν αποτέλεσε εξαίρεση», σημειώνει σχετικά. Όσον αφορά τους τύπους ακινήτων, στο ενημερωτικό δελτίο αναφέρεται ότι, η Πάφος παραμένει ο ηγέτης στην αγορά βιλών και κατοικιών, λόγω της εκπληκτικής τοποθεσίας, της θέας, του κλίματος της περιοχής και της ατμόσφαιρας, ενώ η –όπως τη χαρακτηρίζει– «κοσμοπολίτικη» Λεμεσός είναι ο βασιλιάς των πολυτελών διαμερισμάτων και των ψηλών παραθαλάσσιων πύργων.
«Η Λευκωσία είναι μια πιο ταπεινή αλλά πιο σταθερή αγορά, που προσελκύει φοιτητές, ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και δημόσιους υπαλλήλους», αναφέρει σχετικά.
Στα 7.600 τα οικιστικά το 2022 και ετήσια αύξηση 19%
Συνολικά, ο αριθμός των οικιστικών ακινήτων που συναλλάχθηκαν έφτασε τα 7.600 κατά το 2022, αντιπροσωπεύοντας ετήσια αύξηση 19% και αύξηση 41% σε σύγκριση με τα προ πανδημικά επίπεδα του 2019.
Σε όρους αξίας συναλλαγής, αυτό το τμήμα έφτασε τα 1,3 δισ. ευρώ το 2022, αποτελώντας 25% της συνολικής αξίας των συναλλαγών του έτους. Στη διάρκεια του 2021 οι τιμές των οικιστικών κατέγραψαν αύξηση 3% σε σχέση με το 2020.
Όπως αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του 2022 οι τιμές των δεικτών διατήρησαν την ανοδική τους τάση, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 6% και ετήσια αύξηση 5% σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2021.
Όσον αφορά στις τιμές των οικοδομικών υλικών, η εταιρεία σημειώνει πως οι τιμές συνέχισαν να καταγράφουν ανοδική πορεία καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021 και του 2022, με τις τιμές να αυξάνονται κατά 30% σε περίοδο δύο ετών (2022 αύξηση: 17,2%).
