Ακύρωση του διαγωνισμού για ενεργειακή αναβάθμιση του Προεδρικού Μεγάρου εισηγήθηκε η Ελεγκτική Υπηρεσία «αφού η τιμή ήταν εξωπραγματική και δεν είχε αναπτυχθεί ούτε ανταγωνισμός αλλά, παραταύτα, το Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε στις 23.2.2023 την κατακύρωση του διαγωνισμού».
Αυτό αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Ελεγκτική Υπηρεσία (ΕΥ), σε ανακοίνωση για τις «Εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης στην προεδρική κατοικία στον 1ο όροφο του Προεδρικού Μεγάρου», στην οποία υποδεικνύει ότι θα πρέπει να μειωθεί και η προεδρική φρουρά, «χωρίς άλλη καθυστέρηση».
Ο εν λόγω διαγωνισμός προκηρύχθηκε από το Τμήμα Δημοσίων Έργων (αναθέτουσα αρχή) στις 21.11.2022 με εκτιμώμενη αξία ίση με €1.150.000 (πλέον ΦΠΑ).
Στις 3.1.2023 υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά για ποσό ίσο με €1.409.658 (πλέον ΦΠΑ), δηλαδή κατά 22,58% υψηλότερη από την καθορισθείσα εκτιμώμενη αξία.
Σημειώνεται ότι, στην απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών (ΑΑΠ) με αριθμό 29/2022 και ημερ. 12.1.2023, που αφορούσε απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής για ακύρωση διαγωνισμού του Υπουργείου Άμυνας στην οποία η χαμηλότερη προσφορά ήταν κατά 19,2% υψηλότερη από την εκτιμώμενη αξία, η ΑΑΠ δικαιώνοντας την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής είχε τονίσει ότι «κατακύρωση σε εξωπραγματικές τιμές θα συνιστούσε κατάχρηση εξουσίας».
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 85% και κατά 15% από εθνικούς πόρους.
«Τέτοιες εργασίες συντήρησης, ανακαίνισης ή συντήρησης μπορούν να αναλαμβάνονται από τη Δημοκρατία μόνο κατ’ εκλογή της, όταν η ίδια κρίνει ότι οι εργασίες αυτές είναι αναγκαίες για τη διαφύλαξη της περιουσίας της», αναφέρει η ΕΥ.
Εργασίες στο πλαίσιο της σύμβασης για ενεργειακή αναβάθμιση
Σύμφωνα με την ΕΥ, στο πλαίσιο της σύμβασης υποβλήθηκαν δύο εισηγητικές εκθέσεις αλλαγών για το συνολικό ποσό των €85.954,89 συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ [(€6.231,00 + €66.000,00) συν ΦΠΑ].
Οι εργασίες που εκτελέστηκαν στο πλαίσιο των αλλαγών αυτών αφορούσαν την προεδρική κατοικία αλλά και άλλους χώρους του Προεδρικού Μεγάρου.
Για την προεδρική κατοικία το κόστος των δύο αυτών αλλαγών ήταν της τάξης των €39.000 συν ΦΠΑ και αφορούσε τοποθέτηση νέας ταπετσαρίας και νέες ψευδοροφές με φωτιστικά σημεία σε κάποιους χώρους, ανακαίνιση χώρου υγιεινής επισκεπτών κ.λπ.
Οι αλλαγές που περιλαμβάνονταν στις δύο εισηγητικές εκθέσεις εγκρίθηκαν, η μεν πρώτη από τον Συντονιστή του Έργου, η δε δεύτερη από την Τμηματική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΤΕΑΑ).
Όπως αναφέρει η ΕΥ, δεν επρόκειτο για τροποποιήσεις σε αρχικώς προβλεπόμενες εργασίες, αλλά για πρόσθετες εργασίες που δεν προβλέπονταν στη σύμβαση.
Συνεπώς, όπως προσθέτει, ο Συντονιστής και η Τμηματική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων δεν είχαν εξουσία έγκρισης των δύο εκθέσεων αλλαγών, αλλά αυτές θα έπρεπε να είχαν σταλεί στην Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων.
«Τούτο μάλιστα υποδείχθηκε στην ΤΕΑΑ από τον εκπρόσωπο της Διεύθυνσης Ελέγχου του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων (ΥΜΕΕ) ο οποίος συμμετείχε υπό το καθεστώς του παρατηρητή, πλην όμως αυτό αγνοήθηκε», προσθέτει η ΕΥ, υπογραμμίζοντας ότι, οι εγκρίσεις των αλλαγών των δύο εισηγητικών εκθέσεων από το Συντονιστή και την ΤΕΑΑ του ΤΔΕ δεν ήταν σύννομες και δόθηκαν καθ’ υπέρβαση εξουσίας.
«Η εκ των υστέρων, και αφότου η Υπηρεσία μας ανέδειξε το θέμα, αποστολή από το ΤΔΕ της ήδη εγκεκριμένης εισηγητικής έκθεσης στην ΚΕΑΑ και η καλυπτική έγκρισή της από την ΚΕΑΑ στις 26.7.2023, επίσης δεν ήταν σύννομη, αφού έγινε και αυτή καθ’ υπέρβαση εξουσίας, της ΚΕΑΑ αυτή τη φορά, δεδομένου ότι με βάση τους σχετικούς Κανονισμούς (ΚΔΠ138/2016) δεν επιτρέπεται η έγκριση αλλαγής που έχει έστω και μερικώς πραγματοποιηθεί.
Αυτός είναι και ο λόγος που η αιτιολογία που δόθηκε, πως μέρος των εργασιών (παραμένουν αυτές εκτός Προεδρικής Κατοικίας, στο ισόγειο του Προεδρικού Μεγάρου) δεν είχε ακόμα εκτελεσθεί από τον Ανάδοχο, δεν αλλάζει το γεγονός ότι οι οδηγίες είχαν ήδη δοθεί και οι εργασίες μερικώς (έστω κατά το ήμισυ) είχαν ήδη εκτελεστεί», συμπληρώνει.
Εργασίες μέσω αγορών με συνοπτικές διαδικασίες
Σύμφωνα με την ΕΥ, πέραν των πιο πάνω πρόσθετων εργασιών, που εκτελέστηκαν ως τροποποιήσεις στο πλαίσιο της σύμβασης, στην προεδρική κατοικία στον 1ο όροφο του Προεδρικού Μεγάρου εκτελέστηκαν εργασίες από το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ) και Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών (ΤΗΜΥ) μέσω αγορών με συνοπτικές διαδικασίες ή μέσω υφιστάμενων προσφορών “running contracts”, και με συνεργεία αυτεπιστασίας.
Οι εργασίες που εκτέλεσε το ΤΔΕ αφορούσαν οικοδομικές και ξυλουργικές εργασίες σε υπνοδωμάτια και χώρους υγιεινής με συνολικό κόστος €66.000 συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ και οι εργασίες που εκτέλεσε το ΤΗΜΥ αφορούσαν προμήθεια ειδών υγιεινής, αναβάθμιση ηλεκτρολογικών και τηλεπικοινωνιακών εγκαταστάσεων κ.λπ., με συνολικό κόστος €32.000 συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
Κατάτμηση
«Με βάση το άρθρο 90(2) του περί της Ρύθμισης των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα Νόμου (Ν.73(I)/2016), «οι αναθέτουσες αρχές δεν επιτρέπεται να προβαίνουν σε κατάτμηση των συμβάσεων με σκοπό την ευνοϊκή εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου», δηλαδή δεν είναι επιτρεπτή η κατάτμηση ώστε να χρησιμοποιηθούν οι συνοπτικές διαδικασίες.
Στη βάση τούτου, θεωρούμε ότι τα Τμήματα του ΥΜΕΕ (ΤΔΕ και ΤΗΜΥ), που είχαν την ευθύνη εκτέλεσης των εργασιών, δεν ακολούθησαν, ως όφειλαν, πιστά τη νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων.
Αντίθετα κατέτμησαν τις εργασίες ώστε να χρησιμοποιήσουν είτε τις συνοπτικές διαδικασίες, είτε τις συμφωνίες τύπου ‘running contracts’, είτε με αλλαγές στο υφιστάμενο συμβόλαιο ενεργειακής αναβάθμισης οι οποίες δεν έτυχαν νομότυπα και έγκαιρα της έγκρισης του αρμόδιου οργάνου», σημειώνει περαιτέρω η ΕΥ, η οποία αναδεικνύει τα πιο κάτω:
- η συνολική εργασία συντήρησης και ανακαίνισης της προεδρικής κατοικίας στον 1ο όροφο του Προεδρικού Μεγάρου, ύψους της τάξης των €150.000, θα έπρεπε να είχε περιληφθεί ρητά στο Επεξηγηματικό Υπόμνημα του κρατικού προϋπολογισμού, ή σε συμπληρωματικό Προϋπολογισμό, ώστε να τύχει έγκρισης από τη Βουλή των Αντιπροσώπων,
- η εργασία αυτή θα έπρεπε να είχε προσφοροδοτηθεί από το ΤΔΕ και να ανατεθεί σε εργολάβο που θα επιλεγόταν μέσω ανοικτών διαδικασιών, σύμφωνα με την περί δημοσίων συμβάσεων νομοθεσία, και
- οι πολύ περιορισμένες εργασίες, που θα έπρεπε εξ ανάγκης να είχαν ανατεθεί στον ανάδοχο της σύμβασης που αφορά την Ενεργειακή Αναβάθμιση, θα έπρεπε να είχαν προωθηθεί από το ΤΔΕ προ της έκδοσης των οδηγιών εκτέλεσής τους για έγκριση από την ΚΕΑΑ (αυτό αφορά μόνο τις εργασίες των οποίων η ανάθεση σε διαφορετικό εργολάβο θα συνεπαγόταν σημαντική αναστάτωση ή ουσιαστική επικάλυψη δαπανών για την αναθέτουσα αρχή).
Φρούρηση Προεδρικού
Παράλληλα και σύμφωνα με την ΕΥ, με το θέμα σχετίζεται έμμεσα και η δαπάνη που αφορά τη φρούρηση του Προέδρου της Δημοκρατίας αφού η απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να μετακομίσει οικογενειακώς στην προεδρική κατοικία στο Προεδρικό Μέγαρο και να εγκαταλείψει την ιδιωτική του κατοικία, σημαίνει ότι οι χώροι τους οποίους φρουρεί η Αστυνομία επί 24ώρου βάσεως μειώνονται.
«Αυτό εξ ορισμού θα έπρεπε να σημαίνει σημαντική μείωση του προσωπικού της Προεδρικής Φρουράς. Η Προεδρία της Δημοκρατίας μας ενημέρωσε ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης Κινδύνου θα εκπονήσει μελέτη Αξιολόγησης Κινδύνου για τα θέματα ασφάλειας του Προεδρικού Μεγάρου και ανάλογα με τις εισηγήσεις και τα ευρήματα θα ενημερωθεί και η Ελεγκτική Υπηρεσία κατά πόσο θα γίνει σχετική μείωση της προεδρικής φρουράς.
Η Υπηρεσία μας σημειώνει ότι τυχόν μη σημαντική μείωση του προσωπικού της Προεδρικής Φρουράς (η οποία έπρεπε να είχε γίνει από την πρώτη στιγμή της μετακόμισης πριν ένα και πλέον μήνα), με το δικαιολογητικό ότι, τώρα που καταργήθηκε η ανάγκη φρούρησης της ιδιωτικής προεδρικής κατοικίας, αίφνης διαπιστώθηκε η ανάγκη αύξησης του προσωπικού που φρουρεί το Προεδρικό Μέγαρο, θα ενισχύει σημαντικά τις ενδείξεις (σε βαθμό που εύλογα θα μπορεί να γίνεται αναφορά σε αποδείξεις) ότι ο αριθμός της αστυνομικής φρουράς δεν προκύπτει μόνο με τεχνοκρατική αξιολόγηση αλλά, αντίθετα, πρώτα καθορίζεται ο αριθμός και μετά οι μελέτες και αξιολογήσεις αιτιολογούν τον αριθμό αυτό», λέει στην ανακοίνωση η ΕΥ.
Αποτελεί συνεπώς εισήγησή μας, προσθέτει, «η χωρίς άλλη καθυστέρηση μείωση της προεδρικής φρουράς κατά τον προσήκοντα βαθμό ώστε να υπάρξει και η ανάλογη (σημαντική) εξοικονόμηση κρατικών πόρων».
