Η εδραίωση της Κύπρου ως σημαντικού κόμβου ναυτιλίας, η οποία συνεισφέρει το 7% του ΑΕΠ της οικονομίας, είναι ο μεγάλος στόχος της πολιτείας, σε μια περίοδο κατά την oποια προωθείται και η δημιουργία εξιδεικευμένου μονοθυριδικού ναυτιλιακού κέντρου εξυπηρέτησης, το οποίο θα βοηθήσει την ευρύτερη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Στο υψηλότερο σημείο από το 2009, όταν η Υπηρεσία Ισοζυγίου Πληρωμών του Τμήματος Στατιστικής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου άρχισε να δημοσιεύει, σε εξαμηνιαία βάση, την Έρευνα Πλοιοδιαχειριστριών Εταιρειών, ανέβηκαν τα έσοδα της Κύπρου από την πλοιδιαχείριση, τα οποία αυξήθηκαν περεταίρω στα €648 εκατ. κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του 2022.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 4,6% του εξαμηνιαίου ΑΕΠ της Κύπρου, ως κύκλος εργασιών.
Πρόκειται για την τέταρτη διαδοχική αύξηση στα συνολικά έσοδα του κλάδου πλοιοδιαχείρισης, μετά την ανάκαμψη του παγκόσμιου εμπορίου από την πανδημία και τις επιπτώσεις της στην οικονομική δραστηριότητα.
Ειδικότερα, τα εισοδήματα πλοιοδιαχείρισης ξεπέρασαν για πρώτη φορά το φράγμα των €600 εκατ. και ήταν κατά πολύ υψηλότερα των €574 εκατ. που καταγράφηκαν για το πρώτο εξάμηνο του 2022, των €516 εκατ. που ήταν κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και των €447 εκατ. που καταγράφηκαν για το πρώτο εξάμηνο του 2021.
Ανατρέχοντας και στις προηγούμενες χρονιές αυτό που μπορεί να διαπιστώσει κάποιος είναι ότι οι όποιες μειώσεις που παρουσιάζονται στα εισοδήματα πλοιοδιαχείρισης ανά εξάμηνα ή μεγαλύτερες περιόδους έχουν προσωρινό χαρακτήρα, αφού η γενικότερη τάση είναι θετική.
Συγκεκριμένα, τα έσοδα της Κύπρου από την πλοιδιαχείριση, από το 2010 μέχρι και τα τελευταία στοιχεία είναι τα ακόλουθα (ανά εξάμηνο):
- το 2010 ήταν €358 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €409 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2011 ήταν €432 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €428 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2012 ήταν €435 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €424 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2013 ήταν €402 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €417 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2014 ήταν €389 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €421 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2015 ήταν €464 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €462 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2016 ήταν €438 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €458 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2017 ήταν €472 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €476 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2018 ήταν €506 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €528 εκατ. (2ο εξάμηνο),
- το 2019 ήταν €523 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €581 εκατ. (2ο εξάμηνο)
- και το 2020 ήταν €484 εκατ. (1ο εξάμηνο) και €430 εκατ. (2ο εξάμηνο).
Συμπερασματικά, από το 2010 μέχρι το 2017 τα έσοδα κυμάνθηκαν από τα €358 εκατ., στο χαμηλότερο τους επίπεδο, μέχρι τα €476 εκατ., στο υψηλότερο. Το 2018 ξεπέρασαν το φράγμα των €500 εκατ. και τη διετία 2018-19 ανήλθαν από €506 εκατ. (το χαμηλότερο) μέχρι τα €581 εκατ. (το υψηλότερο).
Με την εμφάνιση της πανδημίας υποχώρησαν κατά το 2020 και το 2021 (ειδικότερα το πρώτο εξάμηνο) ενώ το 2022 όχι μόνο σταθεροποιήθηκαν αλλά κατάφεραν να ξεπεράσουν και το φράγμα των €600 εκατ., για πρώτη φορά.
Γερμανική πρωτιά
Τα έσοδα του κλάδου διαχωρίζονται κατά χώρα πληρωμής. Το μεγαλύτερο μερίδιο ανά χώρα, με 41% των εσόδων, το κατέχει η Γερμανία – ο κύριος εμπορικός εταίρος στον κλάδο – η οποία πέτυχε αύξηση σε σύγκριση με 39% το πρώτο εξάμηνο του 2022.
Σημαντικό είναι και το μερίδιο της Ελλάδας (16%) ενώ μικρότερα μερίδια διαθέτουν η Μάλτα (5%), η Ελβετία (5%), οι ΗΠΑ (4%) και η Σιγκαπούρη (4%).
Όσον αφορά τον τύπο της πλοιοδιαχείρισης, η διαχείριση πληρωμάτων παρέμεινε στην πρώτη θέση με 49%, με την πλήρη διαχείριση να ακολουθεί με 47,1% και την τεχνική διαχείριση με ποσοστό 3,9%.
Δαπάνες
Παράλληλα, τα έξοδα της βιομηχανίας διαμορφώθηκαν στα €629 εκατ. παρουσιάζοντας άνοδο 18,2% σε εξαμηνιαία βάση (πρώτο μισό του 2022) και σχεδόν 38% σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2021.
Ιστορικά, η βιομηχανία παρουσιάζει μια σχετικά σταθερή δομή εξόδων. Σύμφωνα με την έρευνα, το μεγαλύτερο μερίδιο των εξόδων, δηλαδή το 64% καταβλήθηκε σε έξοδα πληρωμάτων και ακολούθησαν τα έξοδα πλοιοδιαχείρισης με 31% και 5% τα διοικητικά έξοδα.
Εξάλλου, η πλειοψηφία των δαπανών σε πληρώματα δηλαδή το 47% καταβλήθηκε σε πληρώματα εκτός ΕΕ και το 17% σε πληρώματα από χώρες της ΕΕ.
Οικονομία
Η συνεισφορά της ναυτιλίας στην κυπριακή οικονομία ανέρχεται στο 7% του ΑΕΠ, γεγονός που καταδεικνύει τη σημαντικότητα της κυπριακής ναυτιλίας στην εθνική οικονομία.
Η Κύπρος αποτελεί το μεγαλύτερο κέντρο πλοιοδιαχείρισης της ΕΕ και ένα από τα πέντε μεγαλύτερα στον κόσμο. Επίσης, κατατάσσεται τρίτη σε πλοιοκτησία στην Ευρώπη και 11η στον κόσμο.
Το Κυπριακό Νηολόγιο προσφέρει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, ελκυστικό σύστημα φορολόγησης, πλήρη προστασία στους χρηματοδότες και στους ενυπόθηκους δανειστές και απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος των απολαβών των ναυτικών που υπηρετούν σε κυπριακά πλοία.
One-Stop-Shipping-Centre
Στην προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του ναυτιλιακού προϊόντος θα συνδράμει και η δημιουργία ενός εξιδεικευμένου Μονοθυριδικού Ναυτιλιακού Κέντρου Εξυπηρέτησης (One-Stop-Shipping-Centre) στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας και η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του, κάτι που αποτελούσε και διαχρονικό αίτημα της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
Στόχος της υιοθέτησης του One-Stop-Shipping Centre είναι η απλούστευση των διαδικασιών και η εξυπηρέτηση της ευρύτερης ναυτιλιακής βιομηχανίας ώστε όλες οι σχετικές με τη ναυτιλία συναλλαγές να πραγματοποιούνται από το ίδιο σημείο.
Δηλαδή, η γρήγορη πρόσβαση σε όλες τις σχετικές κρατικές αρχές και υπουργεία.
Θα ασχολείται με θέματα σύστασης και λειτουργίας ναυτιλιακών εταιρειών, θέματα Κυπριακού Νηολογίου, φορολογικά ζητήματα Εμπορικής Ναυτιλίας, επιλεγμένα θέματα Κράτους Σημαίας, εργασιακά θέματα που αφορούν υπαλλήλους, έκδοση σχετικών βεβαιώσεων και θέματα έκδοσης αδειών παραμονής και εργασίας στην Κύπρο πολιτών Χωρών εκτός Ε.Ε. που θα εργοδοτούνται από ναυτιλιακές εταιρείες.
Αναφορικά με την ψηφιοποιήση, μέχρι τον Μάϊο του 2024, αναμένεται ότι όλες οι υπηρεσίες του Υφυπουργείου Ναυτιλίας θα παρέχονται ψηφιακά.
Το πρώτο βήμα για το One-Stop-Shipping Centre έγινε με τη ψήφιση από την Βουλή του περί της Ναυτιλιακής Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (Ν.Ε.Π.Ε) Νόμου 2022 ενώ τους επόμενους μήνες θα ετοιμαστεί και η σχετική δευτερογενής νομοθεσία για την υλοποίηση του που πάνω νόμου.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια η ναυτιλιακή βιομηχανία είναι αντιμέτωπη με σειρά προκλήσεων όπως ο πράσινος μετασχηματισμός, η απανθρακοποίηση και οι γεωπολιτικές εξελίξεις οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να μην πληγεί η ανταγωνιστικότητα της κυπριακής ναυτιλίας.
Επιπρόσθετα, αντιμετώπισης χρήζουν και τα διαχρονικά θέματα ασφάλειας στη ναυσιπλοΐα, το θέμα της πειρατείας και το θέμα της προστασίας και προώθησης του ναυτικού επαγγέλματος.
Από την Κυπριακή έκδοση του περιοδικού Forbes (Τεύχος Ιουνίου)
