Με οδηγίες του υπουργού Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνου Ιωάννου, άρχισε το σκανάρισμα 3.740 τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον εφαρμόζονται οι συμβάσεις μίσθωσης ή αν όντως παρατηρείται κακοδιαχείριση όπως έχει καταγγελθεί κατά καιρούς τόσο από τον Γενικό Ελεγκτή όσον και από βουλευτές.
Από τα πρώτα ευρήματα φαίνεται να προκύπτει πως όντως κάτι πάει στραβά στη διαχείριση γι’ αυτό ο κ. Ιωάννου έδωσε οδηγίες να εντατικοποιηθούν οι ρυθμοί ελέγχου, αν και εκ των πραγμάτων μάλλον θα απαιτηθεί ενίσχυση της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών. Είναι ενδεικτικό, πως από τους 129 επιτόπιους ελέγχους που διενεργήθηκαν παγκυπρίως προκύπτει, πως σε μία στις πέντε συμβάσεις μίσθωσης παρατηρείται παραβίαση των όρων της σύμβασης μεταξύ του Κηδεμόνα (υπουργού Εσωτερικών) και του διαχειριστή.
Στις δύο από τις 129 περιπτώσεις η κατάσταση ήταν τέτοια ώστε η σύμβαση δεν μπορούσε να συνεχιστεί ή να ανανεωθεί, οπόταν τα επηρεαζόμενα υποστατικά ανακτήθηκαν από τον Κηδεμόνα. Στις περιπτώσεις αυτές, τα υποστατικά χρησιμοποιούνταν παράτυπα από τρίτο πρόσωπο αντί από τους αρχικούς μισθωτές. Σε άλλη περίπτωση τερματίστηκε η σύμβαση και κινήθηκαν διαδικασίες είσπραξης των ενοικίων που δεν έχουν καταβληθεί.
Συνολικά, σε 16 από τα 129 υποστατικά, δηλαδή ένα στα οκτώ, διαπιστώθηκε πως ήταν κλειστά για αρκετό καιρό.
Τα πλήρη δεδομένα που αφορούν τα πιο πάνω υποστατικά θα ελεγχθούν περαιτέρω και σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν όσα εκ πρώτης όψεως διαπιστώθηκαν, θα ληφθούν μέτρα προς την κατεύθυνση τερματισμού των συμβάσεων μίσθωσης.
Σημειώνεται, πως στη Λεμεσό υπάρχουν 1500 τουρκοκυπριακά επαγγελματικά υποστατικά, 1352 στην Πάφο, 360 στη Λάρνακα και 528 στη Λευκωσία. Τα υποστατικά είναι μεν αρκετά αλλά το υπουργείο θεωρεί πως η διαδικασία θα ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν. Παράλληλα στέλνεται το μήνυμα ότι η ανοχή σε παρατυπίες και παρανομίες, τερματίζεται.
Η απόφαση για διενέργεια των ελέγχων ελήφθη από τον υπουργό στις 23 Ιουνίου και ύστερα από κάποια προεργασία άρχισε ο έλεγχος, ο οποίος θα συνεχιστεί μέχρι να καταστεί δυνατή η συνολική αναθεώρηση του πλαισίου διαχείρισης τ/κ Περιουσιών. Τα μεσοπρόθεσμα αυτά μέτρα, στόχο έχουν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιαχείρισης, και σε αυτά περιλαμβάνονται:
1. Σύσταση κλιμακίου εσωτερικού ελέγχου για εξέταση των συμβάσεων μίσθωσης τ/κ περιουσιών που παραχωρήθηκαν για εμπορικούς σκοπούς, κάτι το οποίο έγινε ήδη. Το εν λόγω μέτρο αφορά σε διενέργεια επιτόπιων επισκέψεων σε εμπορικά ακίνητα σε όλες τις επαρχίες για έλεγχο περιπτώσεων κακοδιαχείρισης και καταγραφή τυχόν ατασθαλιών υπεκμίσθωσης ή και άλλων παρατυπιών, κάτι το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.
2. Ετοιμασία καταλόγου με όλα τα γεωργικά τεμάχια, ο οποίος θα υποβληθεί στον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ), προκειμένου να διενεργηθεί έλεγχος κατά πόσο οι τ/κ περιουσίες για γεωργική απασχόληση δηλώνονται από δικαιούχους ή υπάρχουν φαινόμενα παράνομης υπεκμίσθωσης. Και αυτή η διαδικασία προωθείται ήδη.
3. Αγορά υπηρεσιών από ιδιώτες χωρομέτρες ή και εκτιμητές για διεξαγωγή εργασιών, όπως χωρομετρήσεις, καθορισμός εμβαδών και ενοικίων, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη συνομολόγηση νέων συμβολαίων ή/ και εξορθολογισμό όλων των υφιστάμενων συμβολαίων μίσθωσης.
Όπως είναι γνωστό, εδώ και χρόνια το υπουργείο Εσωτερικών δέχεται πυρά ως προς τη διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, κάτι το οποίο οδήγησε στην προώθηση νομοθεσίας η οποία στόχο έχει την ενίσχυση της διαφάνειας και αξιοκρατίας αλλά και να τύχουν διαχείρισης κραυγαλέες παρανομίες. Η κοινοβουλευτική επιτροπή Προσφύγων ζήτησε όπως το νομοσχέδιο κατατεθεί το συντομότερο δυνατόν.
Έλεγχος και στο Μακένζι
Στο πλαίσιο άσκησης ελέγχου και αποκατάστασης της νομιμότητας εμπίπτει και η σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 14 Ιουλίου υπό τον υπουργό Εσωτερικών και η οποία εξέτασε την επικρατούσε κατάσταση στην περιοχή Μακένζι, όπου υπάρχουν 17 οικόπεδα τα οποία αρχικά διαχειρίζονταν πρόσφυγες αλλά στην πορεία κάποια από αυτά άλλαξαν διαχειριστές με πράξεις κάτω από το τραπέζι.
Όπως είχε λεχθεί μετά τη σύσκεψη, οι προτάσεις του Υπουργείου, οι οποίες έτυχαν διαμόρφωσης στη βάση σχετικής καθοδήγησης του Γενικού Εισαγγελέα, στοχεύουν στον εξορθολογισμό της διαχείρισης των μισθώσεων, ενώ παράλληλα απεγκλωβίζουν τον Κηδεμόνα Διαχείρισης τ/κ περιουσιών από τις προβληματικές συνθήκες που δημιούργησε η μακροχρόνια ανοχή σε νόμιμες και παράνομες μισθώσεις και αναπτύξεις.