Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Κύπρος κινείται με βραδείς ρυθμούς στον τομέα της πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης και δεν έχουν αξιοποιηθεί μέχρι στιγμής οι δυνατότητές της να επεκτείνει την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην τελευταία της έκθεση για την Κύπρο σχετικά με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και τη διατύπωση γνώμης σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας, αναφέρει ότι πετρέλαιο εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το 85% της παραγωγής ηλεκτρισμού και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μόνο το 15%. Στην έκθεση προστίθεται ότι δεν πραγματοποιούνται επενδύσεις σε μεγάλης κλίμακας παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, λόγω της περιορισμένης χωρητικότητας του δικτύου (λόγω της έλλειψης επενδύσεων σε αναβαθμίσεις και εκσυγχρονισμό του), της έλλειψης εγκαταστάσεων αποθήκευσης και της αργής διαδικασίας ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κύπρος: Οι εισηγήσεις Κομισιόν για ενέργεια και κατασχέσεις
Η Κύπρος έχει πολύ δρόμο να διανύσει ώστε να επιτύχει βιώσιμες μεταφορές, δεδομένης της υπερβολικής εξάρτησής της από τα συμβατικά ιδιωτικά οχήματα, σημειώνεται. Η εξάρτηση από τις ιδιωτικές μεταφορές οδηγεί σε υψηλές και σταθερά αυξανόμενες εκπομπές από τον τομέα των μεταφορών (21% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της Κύπρου). Η εξάρτηση αυτή συνδυάζεται με το χαμηλότερο μερίδιο αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων και τον μικρότερο αριθμό σημείων φόρτισης ανά όχημα στην ΕΕ.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στη στήριξη της πράσινης μετάβασης. Ορισμένα μέτρα που εφαρμόστηκαν έχουν συμβάλει στην εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που συνιστούν την εστίαση των επενδύσεων και των πολιτικών που σχετίζονται με τις επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Έως το 2021, η Κύπρος θέσπισε δύο νόμους που αυξάνουν τον ανταγωνισμό στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τους οποίους ακολούθησαν σχετικές κανονιστικές αποφάσεις. Επίσης, αναφέρεται ότι η Κύπρος είναι ένα από τα λίγα κράτη μέλη που δεν χρησιμοποιεί φυσικό αέριο στο ενεργειακό της μείγμα. Ωστόσο, σχεδιάζει να ενσωματώσει το αέριο στο ενεργειακό της σύστημα έως τα μέσα του 2024, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων υποδομών (τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου και αγωγοί για τη μεταφορά του αερίου στην ξηρά).
Στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνονται σημαντικές πράσινες επενδύσεις, που επικεντρώνονται στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στην αντιμετώπιση της ασφάλειας του εφοδιασμού και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου. Το έργο EuroAsia Interconnector θα επιτρέψει, αναφέρεται, την καλύτερη ενσωμάτωση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και αποσκοπεί στην εξασφάλιση ενεργειακού εφοδιασμού και ανταγωνιστικότερων τιμών χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο.
