Με μεγάλη καθυστέρηση, σε σχέση με τα άλματα που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν άλλες χώρες μέλη της ΕΕ, η Δημοκρατία επιχειρεί τα πρώτα της βήματα προς την κατεύθυνση της κατασκευής κεντρικού συστήματος αποθήκευσης, που θα στηρίζει την αποστολή του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) για ασφάλεια συστήματος, πλήρη αξιοποίηση της πράσινης παραγωγής ενέργειας και απρόσκοπτη παροχή ηλεκτρισμού.
Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε χθες έναρξη δημόσιας διαβούλευσης, ώστε να προωθηθεί η επιχορήγηση υβριδικών συστημάτων αποθήκευσης, δηλαδή μπαταριών που θα εγκαθίστανται σε υφιστάμενα και νέα πάρκα ΑΠΕ, για καλύτερη διαχείριση της παραγωγής.
Το γεγονός ότι επιχειρεί η Κυβέρνηση να εισέλθει στα εντελώς αρχικά στάδια μιας διαδικασίας που προβλέπεται περίπλοκη, δεν επιτρέπει αισιοδοξία ότι η αποθήκευση, ιδιαίτερα το κεντρικό σύστημα που έχει τεράστια σημασία για το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, θα επιτευχθεί σύντομα. Ωστόσο, η έναρξη της διαδικασίας είναι κάτι που χαιρετίζεται από όλους τους φορείς του ενεργειακού τομέα στην Κύπρο, παρότι κάποιοι διατηρούν απόψεις για διαφορετικές επιλογές και προφανώς θα τις εκφράσουν στη δημόσια διαβούλευση που άρχισε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παρουσιάστηκε στην ΕΕ η νέα χωροθετική πολιτική της Κύπρου για ΑΠΕ
Στην ΑΗΚ και τον ΔΣΜΚ
Σύμφωνα με το Γενικό Πλαίσιο Πολιτικής για την αποθήκευση, που ανακοίνωσε χθες το Υπουργείο Ενέργειας, η Κυβέρνηση επιλέγει σε αυτή τη φάση «την εγκατάσταση κεντρικών συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας από το κράτος, με ιδιοκτήτη την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (Επιχειρηματική Μονάδα Δικτύων) και με διαχειριστή τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου». Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί για τα συστήματα αυτά θα είναι τουλάχιστον €40 εκατ., αναφέρεται στην ανακοίνωση, κάτι που σύμφωνα με κάποιους τεχνοκράτες παραπέμπει σε ένα σύστημα για ισχύ περίπου 35-40 μεγαβάτ. Το κεντρικό σύστημα θα επιτρέπει στον Διαχειριστή να αποθηκεύει την πλεονάζουσα παραγωγή από φωτοβολταϊκά και αιολικά, σε περιόδους που η κατανάλωση ρεύματος είναι περιορισμένη, και να την ανακτά όταν προκύπτουν ανάγκες στο σύστημα. Έτσι, θα περιοριστεί σε κάποιο βαθμό η παραγωγή από ΑΠΕ που για κάποιους μήνες του έτους δεν αξιοποιείται, και θα περιοριστούν σημαντικά τα προβλήματα απώλειας καταναλωτών σε περιπτώσεις απότομης διακύμανσης της παραγωγής και της κατανάλωσης.
Το Υπουργείο Ενέργειας αναφέρει πως η ολοκλήρωση του έργου, αφού ληφθεί η τελική απόφαση και εξασφαλιστούν όλες οι άδειες, αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός περιόδου 18 με 24 μηνών για συστήματα μπαταριών, ενώ σε περίπτωση επιλογής άλλης τεχνολογίας αποθήκευσης, ο χρόνος υλοποίησης αναμένεται να είναι μεγαλύτερος από 24 μήνες.
Απαραίτητη για να προχωρήσει η υλοποίηση του κεντρικού συτήματος αποθήκευσης από την ΑΗΚ και τον ΔΣΜΚ είναι η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (υποβλήθηκε ήδη αίτημα για παρέκκλιση), αφού ο εναρμονιστικός νόμος δίνει σαφή προτεραιότητα στους «παίκτες» της ανταγωνιστικής αγοράς μέσω εκδήλωσης ενδιαφέροντος και όχι στον ΔΣΜΚ ή την ΑΗΚ, μέσω ανάθεσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σε προσπάθεια επαναδόμησης η ενεργειακή (υπό) δομή της Κύπρου
ΑΠΕ με αποθήκευση
Το Γενικό Πλαίσιο Πολιτικής περιλαμβάνει επίσης την υλοποίηση Σχεδίου Ενίσχυσης (χορηγίας) για έργα ΑΠΕ με δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας, το οποίο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση. Ο προϋπολογισμός του σχεδίου θα κυμανθεί από €10 εκατ. μέχρι και €40 εκατ., ανάλογα με τις εξοικονομήσεις που θα υπάρχουν από Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, τα έσοδα από Ταμείο Ρύπων, και το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞ.Ε (κατόπιν έγκρισης του προϋπολογισμού για το 2024).
Η πρώτη φάση της Δημόσιας Διαβούλευσης θα διαρκέσει μέχρι τις 26/07/2023 και ώρα 23:59. Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αποτείνονται στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις gpartasides@meci.gov.cy και energyservice@meci.gov.cy.
Το τελικό Σχέδιο θα υποβληθεί για έγκριση από το Γραφείο Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων ή/και από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο και αφού προηγηθεί η τελική δημόσια διαβούλευση.
