Οι τιμές των κατοικιών στην Κύπρο δεν δείχνουν σημάδια υπερτίμησης σε σχέση με συγκρίσεις με άλλες χώρες και διάφοροι δείκτες επιβεβαιώνουν ότι οι τιμές των ακινήτων ευθυγραμμίζονται με τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη της χώρας, αναφέρει σε έκθεσή του το ΔΝΤ, με τίτλο «Residential Property Price Developments and (Mis)alignments in Cyprus».
Ως γενική παρατήρηση επισημαίνεται από το ΔΝΤ ότι οι περιφερειακές ανισότητες εγείρουν ορισμένες ανησυχίες σχετικά με την οικονομική προσιτότητα των κατοικιών, ιδίως στη Λεμεσό, με αποτέλεσμα να ζητούνται μέτρα από την πλευρά της προσφοράς για αύξηση των ακινήτων που διατίθενται προς πώληση.
Οι συντάκτες της έκθεσης Robert Beyer and Nina Biljanovska αναφέρουν ότι οι τιμές των κατοικιών στην περιοχή της Λεμεσού αυξάνονται ταχύτερα από ό,τι σ’ άλλα μέρη.
Η αύξηση των τιμών δεν επιβραδύνθηκε μετά τον τερματισμό του καθεστώτος των πολιτογραφήσεων, τον Νοέμβριο του 2020. Αναφέρουν ότι ακόμη και μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι τιμές στη Λεμεσό δεν έπεσαν -όπως περίμεναν πολλοί- αλλά αντίθετα αυξήθηκαν, φθάνοντας το 15% σε ονομαστικούς όρους από το 1ο τρίμηνο του 2019.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Φθινόπωρο το Ενοίκιο έναντι Δόσης – Οι δικαιούχοι του σχεδίου
«Αυτό ήταν λόγω της ισχυρής εγχώριας ζήτησης και της νέας αύξησης της εξωτερικής ζήτησης (κατά περίπου 30% από το πρώτο τρίμηνο του 2019 έως το τέταρτο τρίμηνο του 2022) πιθανόν λόγω της της νέας μετανάστευσης από τη Ρωσία και την Ουκρανία και την εισροή εταιρειών και εργαζομένων στον τομέα της τεχνολογίας στην περιοχή αυτή». Συνολικά σημειώνεται ότι η εξωτερική ζήτηση φαίνεται να αποτελεί σημαντική κινητήρια δύναμη των περιφερειακών ανισοτήτων στον τομέα των ακινήτων στην Κύπρο.
Οι συντάκτες της έκθεσης σημειώνουν ότι ο λόγος τιμής προς εισόδημα (PIR) για τα ακίνητα παραμένουν χαμηλές σε σύγκριση με άλλες χώρες. Οι αναλογίες τιμής προς εισόδημα από την πλατφόρμα Numbeo (2023) αποκαλύπτουν ότι ο δείκτης PIR στη Λεμεσό ήταν περίπου κατά ένα πέμπτο υψηλότερο από ό,τι στη Λευκωσία και περίπου ένα τρίτο υψηλότερο από ό,τι στη Λάρνακα, την Πάφο και Αμμόχωστο.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι «σε σύγκριση με άλλες χώρες η προσιτότητα στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένης της Λεμεσού, είναι πολύ καλύτερη από ό,τι σε άλλες πόλεις της ευρύτερης περιοχής. Στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, για παράδειγμα, ο δείκτης τιμής προς εισόδημα είναι περίπου διπλάσιος. Στο Τελ Αβίβ, στη Βαλέτα (Μάλτα) και στη Βηρυτό, ο δείκτης είναι ακόμη υψηλότερα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Στα 186 τετραγωνικά μέτρα το μέσο μέγεθος κατοικιών το 2021
Όπως εξηγούν οι συντάκτες της έκθεσης «παρά την κάποια αβεβαιότητα σχετικά με την αξιοπιστία αυτών των αριθμών, αυτή η σύγκριση υποδηλώνει ότι οι πόλεις στην Κύπρο παραμένουν σχετικά προσιτές και ελκυστικοί προορισμοί για τους ξένους». Στην έκθεση αναφέρεται μάλιστα ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα μπορούσαν να αναζητήσουν διάφορα μέτρα που θα συντείνουν στη μείωση των τιμών, όπως για παράδειγμα επαναφορά του φόρου ακίνητης περιουσίας, κάτι που έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις τιμές τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Η περιφερειακή ανισότητα είναι κάπως μεγαλύτερη για τα ενοίκια, αναφέρεται στην έκθεση, καθώς τα ενοίκια είναι ψηλότερα στη Λεμεσό. Σύμφωνα με στοιχεία της πλατφόρμας Numbeo (2023), η αναλογία ενοικίων προς εισόδημα στη Λεμεσό είναι κατά ένα τέταρτο υψηλότερο από ό,τι στη Λάρνακα και κατά ένα τρίτο υψηλότερο από ό,τι στην Πάφο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δεν καταλαβαίνουν από κρίση οι τιμές ακινήτων στην Λεμεσό
Αν και διάφοροι δείκτες υποδηλώνουν ότι οι τιμές στην αγορά κατοικίας δεν αποκλίνουν από τις θεμελιώδεις αξίες, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι, σημειώνεται στην έκθεση, όπως για παράδειγμα για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ειδικά εάν η ζήτηση από ξένους ενισχυθεί.
