«Φόνος» τα τρόφιμα, παρά την πτώση του πληθωρισμού

Ο γενικός πληθωρισμός εξακολουθεί να κόβει ταχύτητα και επέστρεψε σε επίπεδα Απριλίου 2021.

Ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού συνεχίζει να μειώνεται αναφορικά με πολλά προϊόντα στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, αλλά η ακρίβεια στα τρόφιμα, όχι απλώς παραμένει, αλλά ενισχύεται σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, επιδεινώνοντας τα προβλήματα στα νοικοκυριά και στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Αν μάλιστα συνυπολογιστεί το ποσοστό αύξησης των τιμών, ιδιαίτερα στα τρόφιμα, από τον Ιούνιο του 2021 έως τον φετινό Ιούνιο, το ύψος της συνολικής αύξησης γίνεται τρομακτικό για κάποια τρόφιμα, ιδιαίτερα για τους καταναλωτές με χαμηλά και μικρομεσαία εισοδήματα, που δεν έλαβαν αυξήσεις μισθών ή Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή.

Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Στατιστική Υπηρεσία επιβεβαιώνουν πόσο προβληματική παραμένει η κατάσταση, καθώς οι τιμές στα ράφια των υπεραγορών κατά κανόνα δεν υποχωρούν, κρατώντας σε ψηλά επίπεδα το κόστος ζωής.

Έντονη δε, είναι η ανησυχία για το ορατό ενδεχόμενο η πρόσφατη κατάργηση της επιδότησης στο ηλεκτρικό ρεύμα για τη συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών και η επαναφορά του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα στα κανονικά επίπεδα (που επέφερε αύξηση 8,3 σεντ ανά λίτρο στα καύσιμα κίνησης) να επιφέρει νέο κύκλο αυξήσεων σε είδη των οποίων η παραγωγή ή η διανομή προϋποθέτει σημαντικό κόστος από τη χρήση καυσίμου ή και ηλεκτρικής ενέργειας.

Πέφτει ο ρυθμός, αλλά…

Παρόλα αυτά, ο πληθωρισμός στην Κύπρο τον Ιούνιο του 2023 υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδό του από τον Απρίλιο του 2021, στο 1,9%, από 3% τον Μάιο και από 9,6% τον Ιούνιο του 2022.

Τον Ιούνιο του 2021, σε σχέση με το 2020, ο πληθωρισμός σε ετήσια βάση ήταν 3,1%. Ενώ όμως ο γενικός δείκτης του πληθωρισμού έχει υποχωρήσει αισθητά, ο δείκτης τροφίμων τον Ιούνιο του ’23 αυξήθηκε στο 9,9% σε ετήσια βάση (σε σχέση με τον περσινό Ιούνιο), σε σχέση με 7,8% τον Ιούνιο του 2022 (σε σύγκριση δηλαδή με τον Ιούνιο του ’21), περίοδος που τα καύσιμα ήταν ακριβότερα και η κρίση του κόστους ενέργειας επηρέαζε τις τιμές στα ράφια των υπεραγορών.

Τον Ιούνιο του 2021, σε σύγκριση με το 2020, ο δείκτης των τροφίμων ήταν στο -0,6%.

Αυτό σημαίνει πως οι τιμές των τροφίμων κατά μέσο όρο αυξήθηκαν σχεδόν 19% από τον Ιούνιο του 2021. Κάποια επί μέρους είδη τροφίμων, όμως, είχαν πολύ μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση μέσα στους τελευταίους 24 μήνες.

Ο δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών αυξήθηκε σε ετήσια βάση στο 10,1% τον Ιούνιο του 2023, από 7,9% τον Ιούνιο του 2022, σε σχέση με το 2021.

Οι τιμές καυσίμων

Η εικόνα αναφορικά με τις τιμές των καυσίμων είναι σαφώς καλύτερη σε σχέση με τον Ιούνιο του 2022.

Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, η τιμή του πετρελαίου υποχώρησε 25,6% τον Ιούνιο σε σχέση με άνοδο 48,8% πέρυσι και άνοδο 22,6% το 2021, σε σχέση με το 2020.

Η τιμή της βενζίνης τον Ιούνιο σε ετήσια βάση υποχώρησε 21,9% σε σύγκριση με άνοδο 42,5% πέρυσι και αύξηση 22,6% το 2021.

Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος μειώθηκε 2,2% σε σχέση με άνοδο 40,4% πέρυσι και αύξηση 17,2% το 2021. Η τιμή του υγραερίου υποχώρησε 9,4% τον Ιούνιο σε ετήσια βάση σε σχέση με άνοδο 44,3% πέρυσι.

Από την 1η Ιουλίου, θυμίζουμε, καταργήθηκε η μείωση στον φόρο κατανάλωσης, κάτι που επέφερε αυξήσεις 8,3 σεντ ανά λίτρο στα καύσιμα κίνησης. Υπάρχει ωστόσο τάση μικρής μείωσης (περίπου 3 σεντ) προσεχώς, λόγω μειώσεων στις διεθνείς τιμές.

Ξεπέρασε το 33% η αύξηση στο αρνί από τον Ιούνιο ’21

Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας,

 – η τιμή του ψωμιού σημείωσε υποχώρηση 1,8% τον Ιούνιο φέτος, σε ετήσια βάση, σε σχέση με άνοδο 17,1% πέρυσι, μια κατηγορία τροφίμων που εμπίπτει στον μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ που ισχύει από τις 5 Μαϊου 2023.

 – η τιμή του ρυζιού αυξήθηκε 11,5%, μετά από αύξηση 17% πέρυσι τον Ιούνιο, ενώ η τιμή των ζυμαρικών σημείωσε άνοδο 4,9% σε σύγκριση με 15,5% πέρυσι.

 – Μεγάλες αυξήσεις έχουν σημειωθεί και στις τιμές του κρέατος σε σχέση με πέρυσι τον Ιούνιο. Οι τιμές για βοδινό και μοσχάρι σημείωσαν άνοδο 18,1% τον Ιούνιο σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με 9,7% το 2022 και 0,1% το 2021.

Η τιμή για το αρνίσιο και κατσικίσιο κρέας αυξήθηκε 26,5% τον Ιούνιο σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με άνοδο 5,6% το 2022 και 5,2% το 2021. Με άλλα λόγια, μεταξύ Ιουνίου 2021 και Ιουνίου 2023 η αύξηση στην τιμή του αρνίσιου κρέατος ξεπέρασε το 33%!

Η άνοδος στην τιμή του χοιρινού ήταν 8,1% τον Ιούνιο σε σχέση με αύξηση 14,6% πέρυσι και -0,4% το 2021. Οι τιμές των πουλερικών είχαν τη μικρότερη άνοδο, 2,1% σε σύγκριση με άνοδο 20% το 2022 και -6,4% το 2021.

 – Η τιμή για το φρέσκο γάλα (ολόπαχο) σημείωσε άνοδο 6,2%, σε σύγκριση με αύξηση 5,7% τον Ιούνιο του 2022 και μείωση τιμής 0,3% το 2021.

Η τιμή για το φρέσκο γάλα με χαμηλά λιπαρά παρουσίασε αύξηση 6,8% σε ετήσια βάση σε σύγκριση με 3,9% το 2022 ενώ το 2021 ήταν μηδενική η μεταβολή.

Η τιμή για το διατηρημένο γάλα παρουσίασε άνοδο 25,9% τον Ιούνιο, έναντι ανόδου 7,2% το 2022 και -1% το 2021. Το γάλα εμπίπτει στον μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ που εφαρμόζεται από τον Μάϊο.

 – Η τιμή στο γιαούρτι παρουσίασε άνοδο 11,3% τον Ιούνιο σε σύγκριση με 3,2% πέρυσι και του τυριού σημείωσε αύξηση 11,3% σε σχέση με 3,2% τον Ιούνιο του 2022.

 – Οι τιμές των αυγών ανέβηκαν 3,8%, σε σχέση με αύξηση 20,3% πέρυσι.

 – Οι τιμές των φρούτων σημείωσαν άνοδο 11,9% σε σχέση με υποχώρηση τιμών 0,5% πέρυσι, των λαχανικών 14,4% σε σχέση με άνοδο 4,1% πέρυσι και μείωση τιμής 2,7% το 2021.

Η τιμή της πατάτας σημείωσε υποχώρηση 8,3% τον Ιούνιο, σε σχέση με άνοδο τιμής 99,4% πέρυσι, σε σύγκριση με Ιούνιο 2021.

 – Η τιμή της ζάχαρης αυξήθηκε 39,6%, σε σχέση με άνοδο 31,2% πέρυσι. Δηλαδή, η αύξηση στην τιμή της ζάχαρης μέσα σε δύο χρόνια ξεπέρασε το 70%.

 – Η τιμή του ελαιολάδου αυξήθηκε 17% τον φετινό Ιούνιο, σε σχέση με αύξηση 3% πέρυσι (σε σχέση με Ιούνιο 2021), η μαργαρίνη και άλλα φυτικά λίπη 21,2%, σε σχέση με 19,2% τον Ιούνιο του 2022.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Πού πήγε το e-kalathi;

Σε όλο τον κόσμο συζητείται η συμβολή του αυξημένου ποσοστού κερδοφορίας των επιχειρήσεων στη διατήρηση στα ύψη των τιμών των τροφίμων και άλλων ειδών ευρείας κατανάλωσης, παρότι οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων και πολλών πρώτων υλών έχουν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με πέρσι. Ακόμα και το ΔΝΤ υπέδειξε ότι σημαντικότατο μέρος του πληθωρισμού οφείλεται στις τσιμπημένες τιμές -για αύξηση του κέρδους- από τις εταιρείες που εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Ίσως η ενίσχυση του ανταγωνισμού να επιβάλει κάποιες μειώσεις. Η Κυβέρνηση υποσχέθηκε το e-kalathi, ώστε μέσω της δημοσιοποίησης των τιμών και των διακυμάνσεων τους να ασκηθεί πίεση σε εμπόρους και πωλητές. Διαφώνησαν και οι έμποροι και οι πωλητές και από τότε το e-kalathi αγνοείται.