Σχέδιο Ανάκαμψης: Το Υπουργείο Οικονομικών υπέβαλε στην Κομισιόν αλλαγές

Πενήντα αλλαγές στο Σχέδιο Ανάκαμψης απέστειλε το Υπουργείο Οικονομικών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο τροποποίησης του Σχεδίου.

Οι αναθεωρήσεις έγιναν εξαιτίας της μείωσης κατά €90 εκατ. του ποσού που θα λάβει η χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης λόγω της βελτίωσης των οικονομικών δεικτών. Τα κονδύλια θα αντικατασταθούν με πρόσθετους πόρους προς στα κράτη μέλη, μέσω του «RePower EU».

Στην Κύπρο θα κατανεμηθούν επιπρόσθετα €104 εκατ. υπό τη μορφή χορηγίας, για αναπροσαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, ώστε να συμπεριληφθούν πρόσθετες δράσεις για ενεργειακά έργα ή και για να αναθεωρηθούν υφιστάμενα μέτρα.

Από το σύνολο των €104 εκατ., τα €52 εκατ. αφορούν νέα πρόσθετη χορηγία για την Κύπρο, μέσω του εργαλείου RePower EU και τα υπόλοιπα €52 εκατ. θα αξιοποιηθούν με μεταφορά από το Αποθεματικό Προσαρμογής Brexit (Brexit Adjustment Reserve).

Εκτιμάται πως τις επόμενες εβδομάδες η Κομισιόν θα εγκρίνει τις αναθεωρήσεις του Σχεδίου. Προ ημερών πραγματοποιήθηκε η 4η συνεδρία της Τεχνοκρατικής Επιτροπής Εκπροσώπων των κοινοβουλευτικών κομμάτων σχετικά με το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Οι εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων ενημερώθηκαν από τη Συντονιστική Αρχή για το Σχέδιο, παρουσία εμπλεκόμενων στελεχών υπουργείων, σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του Σχεδίου.

Κατά την παρουσίαση της Συντονιστικής Αρχής έγινε ειδική αναφορά στα ορόσημα του Σχεδίου που αφορούν σε νομοθετικές ρυθμίσεις και στο χρονικό πλαίσιο κατά το οποίο εκτιμάται ότι τα σχετικά νομοσχέδια αναμένεται να τεθούν ενώπιον της Βουλής  για εξέταση και ψήφιση.

Παράλληλα, παρουσιάστηκαν τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην τροποποίηση του Σχεδίου, η οποία προωθείται τους τελευταίους μήνες, σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σημειώθηκε ότι η τροποποίηση του Σχεδίου καλύπτει την ενσωμάτωση ενός νέου κεφαλαίου με δράσεις για την επίτευξη των στόχων του σχεδίου REPowerEU, την τροποποίηση υφιστάμενων μέτρων του Σχεδίου λόγω αντικειμενικών περιστάσεων που καθιστούν την υλοποίησή τους μη επιτεύξιμη, καθώς και τροποποιήσεις λόγω της επικαιροποίησης της μέγιστης χρηματοδοτικής κατανομής από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στα κράτη μέλη.

Οι αλλαγές

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», μεταξύ άλλων οι αλλαγές στο κυπριακό σχέδιο ανάκαμψης σχετίζονται με αφαίρεση κάποιων έργων, μείωση στόχων και μετάθεση των χρονοδιαγραμμάτων.

Συγκεκριμένα, στις εισηγήσεις για τροποποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης περιλήφθηκε πρόταση για αφαίρεση κάποιων έργων, όπως είναι η μονάδα στην Ορούντα για διαχείριση των αποβλήτων και αυτό της Τεχνικής Σχολής Λάρνακας.

Περιλαμβάνει και προτάσεις για μετάθεση των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης των στόχων, αλλαγή του λεκτικού στην περιγραφή των μέτρων, καθώς και μείωση των στόχων.

Να σημειωθεί πως από το αρχικό σχέδιο έχουν αφαιρεθεί 7 μέτρα, συνολικού ύψους €60.5 εκατ., ενώ αφαιρέθηκε μέρος άλλων τεσσάρων μέτρων, ύψους €28.2 εκατ.

Νέα αναβαθμισμένα μέτρα

Εξάλλου, η συνεισφορά των μέτρων του Σχεδίου στους στόχους κεφαλαίου RePower EU θα είναι στην ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων και στις μεταφορές – στην επιτάχυνση της διείσδυσης στις ΑΠΕ.

Αναλυτικά, στις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με το RePower EU περιλαμβάνεται η εφαρμογή ενός ψηφιακού One Stop Shop για διευκόλυνση της αδειόδοτησης  έργων ΑΠΕ και της ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων.

Επιπρόσθετα, περιλήφθηκαν άλλες δυο μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την εισαγωγή νέου κανονιστικού πλαισίου για τη λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων, καθώς και η εισαγωγή πλαισίου για σύνδεση των σημείων φόρτισης ηλεκτρονικών οχημάτων στο σύστημα διανομής.

Την ίδια ώρα, στην κατηγορία έργα προστέθηκαν δύο νέα μέτρα που σχετίζονται με την εφαρμογή ενός σχεδίου χορηγιών για την εκτεταμένη ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, καθώς και η υλοποίηση θεματικής έρευνας στις επιχειρήσεις, για λύσεις που αφορούν την παραγωγή, αποθήκευση και τη διανομή ενέργειας.

Παράλληλα, έγινε αναβάθμιση και άλλων μέτρων που αφορούν την ενθάρρυνση της χρήσης των ΑΠΕ και την εφαρμογή της χρήσης μέτρων εξοικονόμησης σε κατοικίες, περιλαμβανομένης και ειδικής στήριξης ευάλωτων καταναλωτών ενέργειας για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Αναβαθμίστηκε και το μέτρο για ενθάρρυνση της χρήσης των ΑΠΕ από τις τοπικές αρχές και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα καθώς και αυτό που σχετίζεται με το σχέδιο ενεργειακής αναβάθμισης των μεγάλων επιχειρήσεων.

Επιπρόσθετα, θα αναβαθμιστεί το σχέδιο για την αγορά ηλεκτρικού οχήματος και το χρηματοοικονομικό πρόγραμμα για την έρευνα και καινοτομία για την πράσινη μετάβαση.

Οι νομοθετικές ρυθμίσεις που πρέπει να εγκριθούν

Ως γνωστό, μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης η Κύπρος θα λάβει γύρω στο €1.2 δισ. μέχρι το 2026, αφού προηγουμένως υλοποιήσει 271 ορόσημα (προϋποθέσεις). Σύμφωνα με τα προαπαιτούμενα, πρέπει να προωθηθούν 58 μεταρρυθμίσεις και 75 επενδύσεις.

Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να υλοποιήσει η χώρα χρειάζονται νομοθετική ρύθμιση.

Συγκεκριμένα, από τη Βουλή θα πρέπει να περάσουν μέχρι το τέλος του Σχεδίου 27 νομοθετικές ρυθμίσεις, από τις οποίες μέχρι σήμερα έχουν επιτευχθεί μόνο οι εννέα.

Σήμερα, δύο σχετικά νομοσχέδια βρίσκονται στο μικροσκόπιο του Κοινοβουλίου, ενώ για άλλες μεταρρυθμίσεις βρίσκονται υπό επεξεργασία νομοθετικές προτάσεις.

Μέχρι στιγμής έχουν περάσει τον σκόπελο της Βουλής το νομοσχέδιο για τη ανεξαρτητοποίηση του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς από την ΑΗΚ, καθώς και τα νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας.

Επίσης, εγκρίθηκαν οι κυβερνητικές προτάσεις για βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την εισαγωγή νομικού πλαισίου για τους πληροφοριοδότες και τα νομοσχέδια για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων.

Έχουν ψηφιστεί και τα νομοσχέδια για την ανάπτυξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας για βελτίωση του εμπορίου και της συμμετρίας πληροφοριών στην αλυσίδα εφοδιασμού φρέσκων προϊόντων μεταξύ των παραγώγων-εμπόρων- αγοραστών, η σύσταση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, η ενδυνάμωση της Εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής και του ΓΕΡΗΕΤ, οι προτάσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή ενός επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σημειώνεται ότι η πλειοψηφία των μέτρων που έχουν νομοθετηθεί σχετίζονται με τα προαπαιτούμενα της πρώτης δόσης, ύψους €85 εκατ., που έχει εκταμιεύσει η χώρα. Επίσης, κάποια από αυτά αφορούν τα ορόσημα των επόμενων δόσεων.

Στο μεταξύ, άμεσα η Βουλή θα πρέπει να εγκρίνει τα νομοσχέδια που σχετίζονται με τη 2η και 3η δόση, ύψους €200 εκατ. Η Δημοκρατία θα υποβάλει και τα δύο αιτήματα πληρωμής μαζί.

Οι κυβερνητικές προτάσεις που πρέπει να ψηφιστούν για αυτές τις δόσεις αφορούν τη διευκόλυνση των στρατηγικών επενδύσεων (ο λεγόμενος επενδυτικός νόμος), καθώς και το νομοσχέδιο για τη δημιουργία μηχανισμού διαφύλαξης των συμφερόντων των αγοραστών ακίνητης περιουσίας και προστασίας τους έναντι υποχρεώσεων του πωλητή σε τράπεζες, με στόχο να μπει τέλος στη δημιουργία νέων εγκλωβισμένων αγοραστών ακινήτων.

Το Υπουργείο Οικονομικών με πρόσφατη επιστολή που είχε προωθήσει στη Βουλή ζήτησε να επισπευθεί και η συζήτηση του νομοσχεδίου για τον καθορισμό ειδικών μέτρων για μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου, που προέρχονται από τις οδικές μεταφορές, το νομοσχέδιο για τη θέσπιση φορολογικής απαλλαγής για τους εταιρικούς επενδυτές, καθώς και οι προτάσεις για τον αστικό αναδασμό και την τηλεργασία.

Πράσινη φορολογία και νόμος περί εταιρειών

Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Οικονομικών βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με την ΕΕ σε σχέση με τις νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τροποποιήσεις του Σχεδίου.

Μεταξύ των ρυθμίσεων που είναι υπό συζήτηση και αφορούν κυρίως αλλαγές χρονοδιαγραμμάτων είναι η εισαγωγή της πράσινης φορολογίας και ο εκσυγχρονισμός του νόμου περί εταιρειών.

Τέλος, μέχρι το τέλος του 2026 θα πρέπει να εγκριθούν από το Κοινοβούλιο και τα νομοσχέδια για τον ολιστικό επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό, το κανονιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη αποτελεσματικής υποδομής επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και τη ρύθμιση της σχετικής αγοράς, το νέο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, η στρατηγική για την αντιμετώπιση των ανεπαρκειών του συστήματος τίτλων ιδιοκτησίας, το πλαίσιο για τη διαχείριση των κρίσεων στα τραπεζικά ιδρύματα και η μεταρρύθμιση του συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων.