Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κλιμακώνει την εμπορική του πολιτική, επιβάλλοντας εκτεταμένους δασμούς στις εισαγωγές από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα. Σύμφωνα με τους New York Times, η απόφαση αυτή πυροδοτεί έναν εμπορικό πόλεμο που απειλεί τη σταθερότητα της αμερικανικής οικονομίας και της διεθνούς της θέσης.
Η επιβολή των δασμών έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, οι οποίοι εφαρμόζουν αντίποινα σε αμερικανικά προϊόντα. Οι αγορές εμφανίζουν αστάθεια, ενώ οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν για κινδύνους ύφεσης. Ο Καναδός Πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό χαρακτήρισε τους δασμούς «άμεση επίθεση» στην οικονομία της χώρας του, ενώ οι αμερικανικές επιχειρήσεις προειδοποιούν για αυξήσεις τιμών.
Επιπτώσεις στις αγορές και στις εμπορικές συμφωνίες
Η οικονομική στρατηγική του Τραμπ προκαλεί αναταράξεις στις αγορές, με τον δείκτη S&P 500 να σημειώνει απώλειες έως και 2%. Εταιρείες όπως η Target και η Best Buy προειδοποιούν για αυξήσεις τιμών, ενώ η Κίνα, το Μεξικό και ο Καναδάς αναζητούν νέες εμπορικές συμφωνίες.
Το Μεξικό έχει επικαιροποιήσει τη συμφωνία του με την Ευρωπαϊκή Ένωση και προχωρά σε συνομιλίες με τη Βραζιλία, ενώ η Ευρώπη συνάπτει ξεχωριστές συμφωνίες με χώρες της Λατινικής Αμερικής και την Ελβετία.
Οι προβλέψεις των οικονομολόγων και η απάντηση της Κίνας
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι εάν οι δασμοί διατηρηθούν, η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας θα μειωθεί στο 1% το 2025. Παράλληλα, οι δασμοί ενδέχεται να ωθήσουν κάποιες εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ, αλλά οι αρνητικές επιπτώσεις, ειδικά για τον Καναδά και το Μεξικό, θεωρούνται αναπόφευκτες.
Η Κίνα, αντιμέτωπη με τον νέο εμπορικό πόλεμο, θέτει ως στόχο ανάπτυξης το 5% το 2025, παρά την οικονομική αβεβαιότητα. Οι κινεζικές εξαγωγές έφτασαν σε επίπεδο ρεκόρ το 2024, αλλά ο Τραμπ επιβάλλει νέους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, πλήττοντας τις εμπορικές ανταλλαγές αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σε απάντηση, το Πεκίνο ανακοίνωσε αντίμετρα, επιβάλλοντας επιπλέον δασμούς έως 15% σε αμερικανικά προϊόντα όπως η σόγια, το χοιρινό και το καλαμπόκι. Αναλυτές εκτιμούν ότι η κλιμάκωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αντίποινα από τις ΗΠΑ.
Η γεωπολιτική διάσταση και οι στρατιωτικές δαπάνες
Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας λαμβάνει και γεωπολιτικές διαστάσεις, με την Κίνα να αυξάνει τις στρατιωτικές της δαπάνες κατά 7,2% το 2025, φτάνοντας τα 245,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Παρότι παραμένουν χαμηλότερες από τις αμερικανικές, η ένταση μεταξύ των δύο χωρών κλιμακώνεται, ειδικά στο ζήτημα της Ταϊβάν.
Ο Ντόναλντ Τραμπ προτείνει τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών σε ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία, αλλά το Πεκίνο εμφανίζεται επιφυλακτικό, ζητώντας πρώτα πρωτοβουλίες από την Ουάσιγκτον.
Πολιτικές αντιδράσεις στις ΗΠΑ
Η εμπορική πολιτική του Τραμπ έχει διχάσει το Κογκρέσο, με τους Δημοκρατικούς να καταδικάζουν την επιβολή δασμών, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί την υπερασπίζονται, συνδέοντάς την με την καταπολέμηση της διακίνησης φαιντανύλης. Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας της Γερουσίας, Τζον Θουν, εξέφρασε την ελπίδα ότι οι δασμοί είναι προσωρινοί και στοχεύουν στη μείωση της διακίνησης ναρκωτικών μέσω των συνόρων.
Ο εμπορικός πόλεμος που έχει ξεκινήσει ο Τραμπ διαμορφώνει ένα αβέβαιο οικονομικό και γεωπολιτικό τοπίο, με πιθανές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, την αγορά εργασίας και τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις.
