Οι επιχειρήσεις – πελάτες των τραπεζών της Ευρωζώνης δεν αξιολογούνται μόνο για την πιστοληπτική τους ικανότητα, αλλά και κατά πόσο είναι «πράσινες» κατά τη λειτουργία τους και λαμβάνουν μέτρα για τη διαχείριση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής.
Η δημοσίευση της ΕΚΤ την Τρίτη, με τίτλο «έρευνα για τον τραπεζικό δανεισμό της ζώνης του ευρώ, Ιούλιος 2023» περιελάβανε προς τις τράπεζες για πρώτη φορά μια νέα ετήσια ad hoc ερώτηση, με στόχο τη μέτρηση του αντικτύπου της κλιματικής αλλαγής στον τραπεζικό δανεισμό προς τις επιχειρήσεις.
Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι πως, αν μια επιχείρηση δεν γίνει «πράσινη», όχι μόνο θα δυσκολεύεται να δανειστεί αλλά θα πληρώνει και μεγαλύτερο επιτόκιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα είναι επίκαιρο, λόγω των άσχημων κλιματικών συνθηκών που επικρατούν, με κίνδυνο να επηρεαστεί η τουριστική κίνηση σε διάφορα μέρη της Μεσογείου, όχι μόνο φέτος, αλλά και τα επόμενα χρόνια, αν τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης συνεχιστούν ή επιδεινωθούν.
Η πράσινη εταιρική κουλτούρα είναι στους προβληματισμούς των εγχώριων τραπεζικών διοικήσεων εδώ και πολλούς μήνες.
Τραπεζικά στελέχη δεν παραλείπουν σε κάθε ευκαιρία να τονίσουν ότι οι πελάτες τους, πέρα από τα πιστοδοτικά κριτήρια, θα αξιολογούνται και στη βάση κριτηρίων ESG (Environment, Social, Governance) και αυτό θα επηρεάζει την πρόσβαση σε δανεισμό και το ύψους του επιτοκίου με το οποίο θα επιβαρύνονται.
Την Τρίτη, η ΕΚΤ ανέδειξε για ακόμη μια φορά το θέμα αναφέροντας στην έρευνα ότι οι τράπεζες ανέφεραν πως οι κλιματικοί κίνδυνοι των επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ και τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είχαν καθαρό περιοριστικό αντίκτυπο στα πιστωτικά πρότυπα, τους όρους και τις προϋποθέσεις για τα δάνεια προς επιχειρήσεις που δεν λαμβάνουν μέτρα, ενώ είχαν καθαρό χαλαρωτικό αντίκτυπο για δάνεια σε πράσινες επιχειρήσεις και επιχειρήσεις που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο.
Οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ ανέφεραν επίσης ότι υπάρχει καθαρή αύξηση στη ζήτηση για δάνεια προς πράσινες επιχειρήσεις, ενώ οι υπόλοιπες εταιρείες παρουσίασαν καθαρή μείωση στη ζήτηση δανείων.
Τα συμπεράσματα της έρευνας
Η έρευνα στις τράπεζες της Ευρωζώνης ανέδειξε ότι τα πιστωτικά πρότυπα έγιναν πιο αυστηρά για όλες τις κατηγορίες δανείων, η ζήτηση για δάνεια μειώθηκε σημαντικά, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τα νοικοκυριά.
Οι τράπεζες είναι πιο ανήσυχες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ετοιμάζονται να αυστηροποιήσουν τους όρους δανεισμού και οι κλιματικοί κίνδυνοι αντανακλώνται όλο και περισσότερο στους όρους δανεισμού.
Οι πραγματικοί όροι και προϋποθέσεις που συμφωνήθηκαν στις δανειακές συμβάσεις έγιναν αυστηρότεροι για τα δάνεια προς επιχειρήσεις και τα δάνεια προς τα νοικοκυριά το δεύτερο τρίμηνο του 2023.
Η διεύρυνση των δανειακών περιθωρίων και η αύξηση των επιτοκίων αποτέλεσαν το κύριο αποτέλεσμα σύσφιξης, αντανακλώντας τη συνεχιζόμενη μετακύλιση υψηλότερων επιτοκίων της αγοράς στα νοικοκυριά.
Οι τράπεζες ανέφεραν έντονη καθαρή μείωση της ζήτησης από τις επιχειρήσεις για δάνεια ή για ανάληψη πιστωτικών ορίων το δεύτερο τρίμηνο του 2023, η οποία έπεσε σε ιστορικό χαμηλό από την έναρξη της έρευνας το 2023.
Η καθαρή μείωση ήταν και πάλι σημαντικά μεγαλύτερη από ό,τι ανέμεναν οι τράπεζες το προηγούμενο τρίμηνο. Τα αυξανόμενα επιτόκια και οι χαμηλότερες χρηματοδοτικές ανάγκες για πάγιες επενδύσεις ήταν οι κύριοι μοχλοί της μειωμένης ζήτησης δανείων.
