Η τουρκική λίρα στις 7 Ιουνίου υποτιμήθηκε απότομα έναντι του δολαρίου σε νέο χαμηλό ρεκόρ, αλλά λίγοι πιάστηκαν εξ απήνης καθώς, με την ολοκλήρωση της επανεκλογής του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπάρχει μια αυξανόμενη προσδοκία ότι η κυβέρνησή του θα προσπαθήσει να βγάλει την Τουρκία από την οικονομική της κόλαση προσελκύοντας εισροές ζεστού χρήματος – αλλά για να το κάνει αυτό οι αξιωματούχοι πρέπει πρώτα να χαλαρώσουν τη θηλιά στο νόμισμα πριν από μια πιθανή ανατροπή της νομισματικής πολιτικής που θα επέτρεπε αυξήσεις επιτοκίων.
Η ισοτιμία δολαρίου/λίρας στη διατραπεζική αγορά αυξήθηκε κατά 6% στο 23. Σημειώθηκε νέο ρεκόρ 23,27. Οι τιμές της ελεύθερης αγοράς στο Καπαλί Τσαρσί της Κωνσταντινούπολης κυμαίνονταν επίσης στα επίπεδα του 23. Τον τελευταίο καιρό, το χάσμα μεταξύ των επιτοκίων της διατραπεζικής και των επιτοκίων του Μεγάλου Παζαριού έχει μειωθεί με την κυβέρνηση να επιτρέπει την υποτίμηση της λίρας στη διατραπεζική αγορά.
Η αγορά συναλλάγματος της Τουρκίας χαρακτηρίζεται εδώ και καιρό από την έλλειψη ελεύθερου καθεστώτος. Εν μέσω της αυξανόμενης προσφοράς λίρας και των εκροών σκληρού νομίσματος μέσω πρωτοφανών εμπορικών ελλειμμάτων, οι αξιωματούχοι κατάφεραν μόνο να κρατήσουν φρένο στη λίρα δίνοντας το ελεύθερο στους τραπεζίτες να εμποδίσουν (μη κεφαλαιακούς ελέγχους) και να καταστείλουν (μακροπροληπτικά μέτρα) την εγχώρια ζήτηση συναλλάγματος. Υποστηρικτικές είναι επίσης αυτές οι μη αναγνωρισμένες εισροές και άλλη βοήθεια από “φιλικές χώρες”.
Στις 3 Ιουνίου, ο Ερντογάν όρισε τον αγαπημένο της αγοράς και πρώην υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ ως νέο υπουργό Οικονομικών του. Πριν από τον διορισμό του, επικράτησε μια θετικότητα στην κάλυψη της οικονομικής πορείας της Τουρκίας από τα μέσα ενημέρωσης. Επέστρεψε η ορθολογικότητα. Έχει σημειωθεί θετική πραγματική επιστροφή για τους επενδυτές.
Ωστόσο, η θετικότητα των μέσων ενημέρωσης δεν έφερε εμπροσθοβαρείς εισροές χαρτοφυλακίου που θα έβαζαν στο ράφι την ανάγκη για υποτίμηση. Στην πραγματικότητα, ο χρηματοοικονομικός κλάδος απαιτεί εκ των προτέρων υποτίμηση.
Τα μέσα ενημέρωσης στοχεύουν επί του παρόντος να αντλήσουν θετικότητα με προτάσεις ότι ο Σιμσέκ έχει ακυρώσει την κρατική παρέμβαση στην εγχώρια αγορά συναλλάγματος.
Πριν από τον διορισμό του Σιμσέκ, οι ορατές επιπτώσεις της υπερτιμημένης λίρας στην πραγματική οικονομία και το έλλειμμα στο εμπορικό έλλειμμα υποδήλωναν ότι μια υποτίμηση ήταν αναπόφευκτη. Σε μια τέτοια περίπτωση, μια συνεχιζόμενη ελεγχόμενη υποτίμηση θα συνεχιστεί μέχρι την πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής νομισματικής πολιτικής. Στη συνέχεια, μια εκ των προτέρων αύξηση των επιτοκίων θα άνοιγε τις πόρτες για μια πλημμυρίδα ζεστού χρήματος.
Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής θα πραγματοποιήσει την επόμενη συνεδρίασή της για τον καθορισμό των επιτοκίων στις 22 Ιουνίου.
Από την περασμένη εβδομάδα, οι φήμες αναφέρουν ότι η Χαβιζέ Γκαγέ Ερκάν, επαγγελματίας του χρηματοοικονομικού κλάδου που υπηρέτησε ως συν-διευθύνουσα σύμβουλος στη First Republic Bank στις ΗΠΑ, θα διοριστεί ως η νέα κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας (TCMB). Ωστόσο, ο νυν κυβερνήτης Σαχάπ Καβτζίογλου, ο οποίος ουσιαστικά διορίστηκε για να κάνει ακριβώς το κουμάντο του Ερντογάν, έχει μέχρι στιγμής διατηρήσει τη θέση του.
Στη διαπραγμάτευση για την υποτίμηση της λίρας, τα 25 και 27 στο δολάριο είναι μεταξύ των αριθμών που συζητούνται τακτικά για την ισοτιμία. Το πόσο μεγάλη υποτίμηση θα εξυπηρετήσει το καθεστώς Ερντογάν είναι τώρα υπό διερεύνηση. Η διαπραγμάτευση για την αύξηση των επιτοκίων βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη. Ένα επιτόκιο αναφοράς 25% στην επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής ή νωρίτερα έχει προταθεί στις αγορές. Το επιτόκιο αυτή τη στιγμή ανέρχεται στο 8,5%.
Εάν το καθεστώς Ερντογάν θέλει να πλημμυρίσει από ζεστό χρήμα, είναι σημαντικό να επιτύχει μια απλή αύξηση επιτοκίων που θα ακολουθηθεί από μειώσεις επιτοκίων. Σε αυτήν την περίπτωση, θα έχει τεθεί στο τραπέζι για τα κρατικά ομόλογα σε λίρα, μια δυνητική απόδοση 30-40% εκπεφρασμένη σε δολάρια με λήξη μερικών μηνών. Θα ήταν δύσκολο για τον χρηματοοικονομικό κλάδο να αντισταθεί σε αυτήν την προσφορά.
Εάν οι αυξήσεις επιτοκίων πραγματοποιούνταν σταδιακά, τότε οι εισροές χαρτοφυλακίου θα ήταν πιο περιορισμένες. Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος φαίνόταν διστακτικός μέχρι το επιτόκιο πολιτικής να φτάσει στο αποκορύφωμά του.
Για τον Μάιο, το Τουρκικό Στατιστικό Ινστιτούτο (TÜİK) δημοσίευσε τον επίσημο δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI) στο 39,59% ετησίως.
Μετά την πραγματοποίηση μιας προκαταρκτικής αύξησης που θα έφερνε το επιτόκιο πολιτικής σε πάνω από 20%, η TCMB θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η αύξηση των επιτοκίων θα φέρει τον επίσημο πληθωρισμό κάτω από το επιτόκιο πολιτικής. Δεδομένου ότι η TÜİK αναμένεται να παράσχει τα απαιτούμενα στοιχεία για τον πληθωρισμό, αυτό θα εγγυάται ότι περισσότερες αυξήσεις επιτοκίων δεν θα αποτελούν κίνδυνο. Συνολικά, αυτό θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για σημαντικές εισροές χαρτοφυλακίου.
Μεσοπρόθεσμα, οι κινήσεις του Σιμσέκ σε σχέση με τη βαθιά αρνητική θέση του συναλλάγματος της TCMB, το καθεστώς καταθέσεων με προστασία συναλλάγματος (KKM), τα μακροπροληπτικά μέτρα και τους μη κεφαλαιακούς ελέγχους και τη μεγάλη επιβάρυνση του τραπεζικού κλάδου βρίσκονται υπό παρακολούθηση.
Οι Τούρκοι, εν τω μεταξύ, συσσωρεύουν κρυπτονομίσματα, αυτοκίνητα και χρυσό. Το πρόγραμμα KKM έφτασε τα 126 δισ. δολάρια στις 26 Μαΐου. Αντιπροσωπεύει το 24% των συνολικών καταθέσεων. Το μερίδιο των καταθέσεων που συνδέονται με συνάλλαγμα ανέρχεται στο 39%.
Τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος για πρώτη φορά εδώ και 21 χρόνια. Ένα ιστορικό χαμηλό καταγράφηκε στα μείον 4 δισ. δολάρια στις 26 Μαΐου. Τα ακαθάριστα αποθεματικά μειώθηκαν κατά 31 δισ. δολάρια στα 98 δισ. δολάρια στις 26 Μαΐου από 130 δισ. δολάρια στις 3 Φεβρουαρίου.
Για να βοηθήσει να σπάσει η ζήτηση συναλλάγματος, η κυβέρνηση επέτρεψε πρόσφατα στις τοπικές τράπεζες να εισαγάγουν υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων σε λίρες. Στις 26 Μαΐου, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο καταθέσεων σε λίρες με διάρκεια έως τρεις μήνες έφτασε το 34%.
Η δίχως αναταράξεις διάθεση στις παγκόσμιες αγορές παραμένει στα ίδια επίπεδα. Τα πενταετή συμβόλαια ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης (CDS) της Τουρκίας έχουν πέσει κάτω από το επίπεδο των 500, ενώ η απόδοση των 10ετών ευρωομολόγων της τουρκικής κυβέρνησης έχει μειωθεί κάτω από το επίπεδο του 9%.
Στις 24 Μαΐου, ανώνυμες πηγές είπαν στο Bloomberg ότι η TCMB ζήτησε από ορισμένους τοπικούς δανειστές να αγοράσουν τα ομόλογα της χώρας σε δολάρια για να αποτρέψει μια άνοδο των CDS.
