Τώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του, μια νέα, πολύ διαφορετική κινητήρια δύναμη οδηγεί τις αγορές και την οικονομία. Ξεχάστε την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Οι προοπτικές της Αμερικής θα εξαρτηθούν πολύ περισσότερο από το πώς, και σε ποιο βαθμό, ο πρόεδρος θα θέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά του για τα πάντα, από τους δασμούς έως τις απελάσεις.
Τι να περιμένουμε; Αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο ερώτημα. Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να μαντέψουμε. Ακολουθεί η δική μου εκτίμηση.
Ο Τραμπ θα ανεβάσει τους δασμούς πολύ υψηλότερα από ό,τι προηγουμένως – τουλάχιστον στο 10% των συνολικών εισαγωγών, σε σύγκριση με το 3% στην πρώτη θητεία του. Είναι οπαδός των δασμών, θεωρώντας ότι πρόκειται για ένα σπουδαίο διαπραγματευτικό εργαλείο και πηγή εσόδων. Η κυβέρνησή του χρειάζεται τα έσοδα, δεδομένων των προβλεπόμενων δημοσιονομικών ελλειμμάτων περίπου 6% του ΑΕΠ κατά την επόμενη δεκαετία (και αυτό υποθέτοντας ότι δεν θα υπάρξει παράταση των φορολογικών περικοπών του 2017). Ως αποτέλεσμα, ο πληθωρισμός θα τρέξει πιθανότατα κατά 25 έως 50 μονάδες βάσης υψηλότερα το επόμενο έτος, καθώς οι εισαγωγείς θα μετακυλούν το κόστος και οι προστατευμένοι εγχώριοι παραγωγοί θα αυξάνουν τις τιμές. Αυτό το σοκ στις τιμές θα έρθει σε μια εποχή που ο πληθωρισμός βρίσκεται ήδη πάνω από τον στόχο της Fed για 2%. Θα συμπιέσει τις καταναλωτικές δαπάνες, ιδίως για τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα που δεν έχουν αποταμιευτικό απόθεμα και ξοδεύουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους σε εισαγόμενα αγαθά.
Ο Τραμπ θα προχωρήσει σε απελάσεις, αλλά εκτιμώ ότι αυτές θα είναι λιγότερες, και όχι περισσότερες. Η απομάκρυνση εκατομμυρίων ανθρώπων από τις ΗΠΑ είναι τεχνικά δύσκολη. Μια αφοσιωμένη προσπάθεια θα έπαιρνε χρόνια, όχι μήνες, και η προκύπτουσες ελλείψεις εργατικού δυναμικού θα ήταν εξαιρετικά επιζήμιες οικονομικά. Ακόμα και ένας μικρότερος αριθμός – ας πούμε, εστιασμένος σε καταδικασμένους εγκληματίες – θα επιδεινώσει την έλλειψη εργαζομένων που, με τη σειρά της, περιορίζει την ανάπτυξη. Σε συνδυασμό με την καταστολή στις διελεύσεις στα σύνορα από την κυβέρνηση Μπάιντεν, τη συνταξιοδότηση των baby boomers και το ήδη αυξημένο ποσοστό συμμετοχής των εργαζομένων πλέον παραγωγικής ηλικίας, μια “μετριοπαθής” πολιτική απελάσεων θα μπορούσε να περιορίσει την ετήσια αύξηση της προσφοράς εργασίας σε λιγότερο από 0,5%. Αυτό συνεπάγεται μέγιστο ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ μόλις 1,5% έως 2,5%.
Ο Τραμπ και το Κογκρέσο θα παρατείνουν τις φοροελαφρύνσεις του 2017, αλλά δεν θα πραγματοποιήσουν άλλες δαπανηρές προεκλογικές υποσχέσεις, όπως η μείωση της φορολογίας στα επιδόματα κοινωνικής ασφάλισης και στα φιλοδωρήματα. Δεδομένων των δυσοίωνων δημοσιονομικών προοπτικών, ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι θα αντιδράσουν σε πρόσθετες φορολογικές μειώσεις χωρίς αντισταθμιστικές περικοπές δαπανών, στις οποίες θα είναι δύσκολο να συμφωνήσουν.
Δεν υπάρχει συναίνεση: οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας έχουν διαφορετικές “ορέξεις” σχετικά με τη δημοσιονομική ακεραιότητα, ενώ οι Δημοκρατικοί είναι πιθανότατα ενωμένοι κατά των μεγαλύτερων φορολογικών περικοπών (με εξαίρεση την έκπτωση των ομοσπονδιακών φόρων).
Για το 2025, όλα αυτά υποδηλώνουν μια δύσκολη οικονομική πορεία. Να αναμένετε υψηλότερο πληθωρισμό, αυξημένα επιτόκια, βραδύτερη ανάπτυξη και μεγαλύτερη μεταβλητότητα, καθώς οι αγορές και η Fed αγωνίζονται να προσαρμοστούν στις εξαγγελίες και τις ενέργειες του Τραμπ. Εν ολίγοις, προετοιμαστείτε για αναταράξεις.
Απόδοση – Επιμέλεια: Λυδία Ρουμποπούλου
