Ανατέμνοντας τις λεπτομέρειες της έκθεσης με τα στοιχεία του δείκτη τιμών καταναλωτή της περασμένης εβδομάδας στις ΗΠΑ, τα νέα ήταν καλά: η πληθωριστική πίεση συνεχίζει να υποχωρεί έστω και αργά, ενώ μια “ήπια προσγείωση” της οικονομίας – σενάριο στο οποίο η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, Federal Reserve, είναι σε θέση να σταθεροποιήσει τις τιμές χωρίς να προκαλέσει ύφεση – αρχίζει να φαντάζει πιο ρεαλιστική.
Δυστυχώς, είναι ακόμα πολύ νωρίς για να θεωρήσουμε δεδομένο το συγκεκριμένο πολυπόθητο αποτέλεσμα.
Στοιχήματα
Η Fed θα έχει στοιχεία άλλου ενός μήνα για τις τιμές καταναλωτή και άλλες νέες πληροφορίες πριν από την επόμενη συνεδρίαση της για διαμόρφωση νομισματικής πολιτικής τον Σεπτέμβριο.
Ο γενικός πληθωρισμός θα μπορούσε κάλλιστα να είναι λίγο υψηλότερος μέχρι τότε, χάρη στις επιπτώσεις της βάσης σύγκρισης και στις υψηλότερες τιμές της βενζίνης.
Ωστόσο, ο λεγόμενος δομικός πληθωρισμός φαίνεται να κινείται προς την ορθή κατεύθυνση. Εάν υποχωρήσει ξανά τον Αύγουστο, όπως φαίνεται πιθανό, οι επενδυτές θα αναμένουν λογικά ότι η Fed θα σταματήσει τη νομισματική της σύσφιξη.
Πολλοί θα στοιχηματίσουν ότι η επόμενη κίνηση στα επιτόκια, αν και μπορεί να απέχει ακόμη αρκετούς μήνες, θα είναι πτωτική.
Ωστόσο, θα ήταν σοφό να διατηρεί κανείς ανοικτό μυαλό ως προς το θέμα. Ο κύριος λόγος είναι ότι η αγορά εργασίας, αν και τελευταία παρουσιάζει ορισμένα σημάδια χαλάρωσης, εξακολουθεί να είναι “σφιχτή” με βάση τα ιστορικά πρότυπα.
Ο συνδυασμός πληθωρισμού 2% (στόχος της Fed) και ποσοστού ανεργίας 4% ή λιγότερο (αυτή τη στιγμή είναι μόλις 3,5%) θα ήταν πολύ μεγάλο επίτευγμα.
Σενάρια
Δύο σενάρια είναι τα πιο πιθανά. Το ένα είναι η νομισματική πολιτική να διατηρηθεί αρκετά σφιχτή ώστε να νικήσει τον πληθωρισμό, αλλά να προκαλέσει τελικά μια πιο απότομη οικονομική επιβράδυνση.
Το άλλο είναι η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής να σταματήσει πρόωρα, η αγορά εργασίας να παραμείνει υπερβολικά “σφιχτή” κι έτσι ο πληθωρισμός να σταθεροποιηθεί σε ποσοστά άνω του 2%.
Η Fed έχει ορθά δεσμευθεί ότι δεν πρόκειται να συμβιβαστεί με πληθωρισμό υψηλότερο από τον στόχο, ωστόσο δεν έχει πει ρητά πόσο υπομονετική είναι διατεθειμένη να σταθεί.
Το πιο πρόσφατο “dot plot” προέβλεπε ετήσιο πληθωρισμό 2,5% έως το δ’ τρίμηνο του 2024 και 2,1% έως το τέλος του 2025, με την ανεργία στο 4,5%.
Αυτή η πολύ “μαλακή” πτώση με μικρό κόστος σε χαμένη απασχόληση περιγράφει βασικά την αναμενόμενη ήπια προσγείωση. Αν μπορούσε να τα καταφέρει, ο πρόεδρος της Fed Jerome Powell θα άξιζε μετάλλιο.
Χωρίς μαγική συνταγή
Το πρόβλημα είναι το να κρίνει κανείς ποιο επίπεδο επιτοκίων απαιτείται για να συμβεί αυτό.
Σε οποιοδήποτε δεδομένο χρονικό σημείο, η Fed δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα πόσο σταθερά (και εάν) το επιτόκιο πολιτικής της περιορίζει τη ζήτηση.
Το λεγόμενο ουδέτερο επιτόκιο (επίσης γνωστό ως r-star) είναι το ποσοστό που ούτε προσθέτει ούτε αφαιρεί από τη συνολική ζήτηση. Ποικίλλει ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες και μπορεί μόνο κατά προσέγγιση να εκτιμηθεί.
Με τον δομικό πληθωρισμό να ξεπερνά το 4% και τις ευρύτερες χρηματοοικονομικές συνθήκες να μην είναι ιδιαίτερα αυστηρές, το τρέχον επιτόκιο πολιτικής στο εύρος του 5,25% έως 5,5% πιθανότατα υπερβαίνει το ουδέτερο ποσοστό – αλλά όχι κατά πολύ.
Το εάν αυτό αρκεί για να επανέλθει ο πληθωρισμός στο 2% παραμένει ένα ανοικτό ερώτημα.
Η Fed πρέπει να είναι προσεκτική, έτσι ώστε να μην δέσει η ίδια τα χέρια της. Χωρίς περαιτέρω σαφή πρόοδο στο πεδίο του πληθωρισμού, δεν θα πρέπει να οδηγήσει τους επενδυτές να αναμένουν παρατεταμένη παύση της νομισματικής σύσφιξης, πολύ δε περισσότερο μια κίνηση προς την αντίθετη κατεύθυνση. Οποιοσδήποτε πανηγυρισμός θα ήταν ακόμα πρόωρος.
