Συνέντευξη στον Σωκράτη Ιωακείμ
Ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών, Ανδρέας Αθανασιάδης, εξηγεί στο Insider το πως επηρέασε η πανδημία τον κλάδο και μιλά για τις σημαντικότερες κανονιστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Σχολιάζει το ενδεχόμενο εξαγορών και συγχωνεύσεων στον ασφαλιστικό κλάδο και εξηγεί γιατί πρέπει κάποιος να προτιμήσει μια ασφαλιστική εταιρεία για να επενδύσει τα χρήματα του.
Πώς κλείνει το 2021 για την ασφαλιστική βιομηχανία της Κύπρου;
Οι ενδείξεις μέχρι τώρα είναι θετικές. Με επιφύλαξη μέχρι την έκδοση των τελικών αποτελεσμάτων για το έτος, ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ) εκτιμά ότι η ασφαλιστική βιομηχανία θα επιδείξει για μια ακόμη φορά την ανθεκτικότητα της. Το έτος 2020 έκλεισε με θετικό πρόσημο και το 2021 ευελπιστούμε ότι θα κλείσει με τον ίδιο τρόπο. Παρά τις αντίξοες συνθήκες που βίωσε και βιώνει η οικονομία, οι συμπολίτες μας αποδεικνύουν για ακόμη μια φορά την εμπιστοσύνη τους προς στον ασφαλιστικό κλάδο.
H πανδημία προκάλεσε καθυστερήσεις στις εισπράξεις και στις αποζημιώσεις που κλήθηκαν να καταβάλουν τα μέλη σας;
Ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε η πανδημία δεν μπορούσε να προβλεφθεί. Η απαγόρευση των μετακινήσεων, το μαζικό κλείσιμο επιχειρήσεων και σχολείων και η σχεδόν πλήρης παύση κάθε οικονομικής δραστηριότητας ακουγόταν ως σενάριο σε ταινία επιστημονικής φαντασίας. Παρόλα αυτά, τα πιο πάνω αποτέλεσαν μόλις πριν μερικούς μήνες την καθημερινότητα μας και μάλιστα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
Φυσιολογικά, με την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων η ασφαλιστική βιομηχανία ένοιωσε το ίδιο τράνταγμα όπως όλη η οικονομία. Μετά το αρχικό μούδιασμα όμως, οι ασφαλιστικές εταιρείες ανασυντάχτηκαν και βασιζόμενες στο εκπαιδευμένο προσωπικό και την τεχνολογική τους υποδομή κατάφεραν να λειτουργήσουν παρ’ όλους τους περιορισμούς που υπήρχαν. Η δυνατότητα λήψης πληρωμών και καταβολής αποζημιώσεων με ηλεκτρονικό τρόπο αποτέλεσε καταλυτικό παράγοντα ώστε να μην προκληθούν ιδιαίτερες καθυστερήσεις.
Είναι όμως σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι ίδιες οι ασφαλιστικές εταιρείες σε πολλές περιπτώσεις επέτρεψαν την καταβολή των ασφαλίστρων με κάποια καθυστέρηση με σκοπό να βοηθήσουν τους πελάτες τους. Αμέσως μετά την έναρξη της πανδημίας και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εισοδήματα πολλών συμπολιτών μας είχαν μειωθεί ή μηδενιστεί, οι εταιρείες-μέλη του Συνδέσμου παρείχαν σημαντικές διευκολύνσεις στις πληρωμές ασφαλίστρων χωρίς να προκύψουν διακοπές συμβολαίων. Προστατεύσαμε τους συμπολίτες μας. Οι εταιρείες συνέχισαν να δέχονται και να επεξεργάζονται απαιτήσεις από τους πελάτες τους προχωρώντας χωρίς καθυστέρηση στην καταβολή αποζημιώσεων.
Στις δύσκολες στιγμές που περάσαμε, αυτή η ανθρωποκεντρική προσέγγιση των ασφαλιστικών εταιρειών εκτιμήθηκε από τους πολίτες. Αποτέλεσμα ήταν η αύξηση σε συμβόλαια και ασφάλιστρα ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτή η δυνατότητα των εταιρειών να μπορούν να παρέχουν διευκολύνσεις στην πληρωμή ασφαλίστρων αλλά ταυτόχρονα να καταβάλουν αποζημιώσεις, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι η βιομηχανία λειτουργεί σε στέρεες βάσεις και διαθέτει εταιρείες με ψηλούς δείκτες κεφαλαιουχικής επάρκειας.
ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Ποιες είναι οι σημαντικότερες κανονιστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ασφαλιστικές εταιρείες της Κύπρου;
Το κανονιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν οι ασφαλιστικές εταιρείες της Κύπρου είναι κατ΄ ελάχιστο αυτό που καθορίζουν οι Ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές και εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη. Αυτό από μόνο του όπως αντιλαμβάνεστε αποτελεί πρόκληση αφού οι εταιρείες στην Κύπρο έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τις μεγάλες εταιρείες της Ευρώπης. Επιπλέον, οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Κύπρο όπως και σε κάθε χώρα, είναι οφείλουν να συμμορφώνονται με τις πρόνοιες της τοπικής νομοθεσίας και τις απαιτήσεις της τοπικής εποπτικής αρχής που στην Κύπρο είναι η Υπηρεσία Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών.
Από την Ευρώπη υπάρχει συνεχής ροή κανονιστικών αλλαγών. Η αναθεώρηση του πλαισίου Φερεγγυότητα ΙΙ, ευρύτερα γνωστό ως Solvency II βρίσκεται στα τελικά στάδια ολοκλήρωσης στην Ευρώπη και αναμένεται να προωθηθεί στις χώρες-μέλη για εφαρμογή. Το λογιστικό πρότυπο IFRS-17 το οποίο μπαίνει σε εφαρμογή την 1/1/23 αποτελεί μια τεράστια πρόκληση ιδιαίτερα λόγω του πολύ ψηλού κόστους εφαρμογής του. Ολοκληρωμένη θεωρείται και μια μεγάλη αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τα μηχανοκίνητα οχήματα (MID) η οποία θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές και στις εθνικές νομοθεσίες για την ασφάλιση οχημάτων. Η εισαγωγή του ευρωπαϊκού συνταξιοδοτικού προϊόντος, το γνωστό PEPP (PanEuropean personal Pension Product) βρίσκεται προ των πυλών ενώ συνεχής κινητικότητα προκύπτει αναφορικά και με τα επενδυτικά προϊόντα PRIIPs (Packaged Retail Investment and Insurance Products).
Ταυτόχρονα, στην Κύπρο προκύπτει διαρκής κινητικότητα με νομοθεσίες που αφορούν την ασφαλιστική βιομηχανία. Ως παραδείγματα μπορεί να αναφέρει κανείς την ασφάλιση των ιατρών και νοσηλευτηρίων που εντάσσονται στο ΓεΣΥ, την ασφάλιση ποδηλάτων και συσκευών προσωπικής κινητικότητας, την ασφάλιση γυμναστηρίων, κ.α. Το θέμα του συνταξιοδοτικού βρίσκεται επίσης το τελευταίο διάστημα στο προσκήνιο με νομοθετικές αλλαγές που επηρεάζουν τα ασφαλιστικά συνταξιοδοτικά προϊόντα. Τέλος, η νομοθεσία περί Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εργασιών που αποτελεί τη βασική νομοθεσία για τις ασφαλιστικές εταιρείες εξελίσσεται και βελτιώνεται συνεχώς βάσει οδηγιών που λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ
Θεωρείτε πως θα δούμε σύντομα εξαγορές και συγχωνεύσεις στον κλάδο ή μπορούν ακόμη και οι μικρότερες ασφαλιστικές εταιρείες να λειτουργήσουν αυτόνομα;
Η αγορά μας διαθέτει γύρω στις 30 ασφαλιστικές εταιρείες οι οποίες λειτουργούν σε μια ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά. Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τη σημασία που έχει ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της ασφάλισης στην Κύπρο, αφού πολλοί πελάτες παραμένουν πιστοί στον ασφαλιστικό τους σύμβουλο και την ασφαλιστική τους εταιρεία ανεξαρτήτως του μεγέθους τους.
Από την άλλη, υπάρχει συνεχώς αύξηση στο κόστος λειτουργίας λόγω της ανάγκης για συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο. Το παράδειγμα που προανέφερα με την εισαγωγή του λογιστικού προτύπου IFRS17, θα στοιχίσει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε κάθε ασφαλιστική εταιρεία. Με το κόστος της υλοποίησης κάποιων υποχρεώσεων να μην είναι πάντα ανάλογο του μεγέθους των εταιρειών, ο αντίκτυπος σε μια μικρή εταιρεία μπορεί να είναι δυσανάλογο.
Αν και οι πιέσεις που δέχονται οι μικρές εταιρείες φαίνεται να είναι μεγάλες, αυτές συνεχίζουν να λειτουργούν διατηρώντας ικανοποιητική κεφαλαιουχική επάρκεια. Είναι σημαντικό να τονιστεί επίσης ότι με τον μέσο όρο ασφαλίστρων στην Κύπρο να είναι πολύ χαμηλότερος από την υπόλοιπη Ευρώπη, φαίνεται να υπάρχει δυνατότητα για αύξηση στις εργασίες των εταιρειών.
Σε κάθε περίπτωση, σε ένα υγιές ανταγωνιστικό περιβάλλον, η αγορά έχει τη δυνατότητα να αυτορυθμίζεται. Οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές μπορεί να αποτελούν λογικό συνειρμό, όμως κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει τον τρόπο που θα κινηθεί η αγορά.
Μπήκαμε για τα καλά στην εποχή των αρνητικών επιτοκίων. Γιατί κάποιος να προτιμήσει μία ασφαλιστική εταιρεία για να επενδύσει τα χρήματα του;
Οι ασφαλιστικές εταιρείες αποτελούν ίσως τον μεγαλύτερο θεσμικό επενδυτή στη χώρα με περισσότερα από €2.6 δισεκ. επενδυμένα κεφάλαια στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Συνεπώς η επένδυση είναι κάτι το οποίο γνωρίζουμε αρκετά καλά. Από εκεί και πέρα, είναι σημαντικό για τους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε μια ελεύθερη αγορά χωρίς περιορισμούς ώστε να μπορούν να κάνουν τη δική τους επενδυτική επιλογή.
Κατά την άποψη μου, οι ασφαλιστικές εταιρείες αποτελούν ένα ασφαλή προορισμό για επενδύσεις. Λειτουργούν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον με ισχυρή εποπτεία, ενισχυμένη διαφάνεια και αναβαθμισμένες υπηρεσίες. Μέσω της χρήσης ψηφιακών εργαλείων αλλά και με την ίδια ανθρωποκεντρική προσέγγιση που υπάρχει στα παραδοσιακά ασφαλιστικά προϊόντα, ο επενδυτής-ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει το πορτφόλιο που ικανοποιεί τη δική του επενδυτική διάθεση.
Τα επενδυτικά προϊόντα των ασφαλιστικών εταιρειών συνδυάζονται και με ασφαλιστική κάλυψη. Οι αποδόσεις των επενδυτικών προϊόντων των ασφαλιστικών εταιρειών δημοσιοποιούνται ανά μήνα ώστε ο ασφαλισμένος να γνωρίζει με πλήρη διαφάνεια πώς κινούνται οι επενδύσεις του.
Επιπλέον, από το 2016 οι ασφαλιστικές εταιρείες προσφέρουν στην Κύπρο συνταξιοδοτικά σχέδια, γνωστά και ως σχέδια κλάδου 7. Τα σχέδια αυτά αφορούν τον 2ο συνταξιοδοτικό πυλώνα και αποτελούν εναλλακτική επιλογή στα ταμεία προνοίας. Τα σχέδια κλάδου 7 δέχονται συνεισφορές από τον εργοδότη και τον εργοδοτούμενο και τυγχάνουν των ίδιων φοροαπαλλαγών όπως και οι εισφορές στα ταμεία προνοίας.
ΝΕΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ
Ποιες νέες ασφαλιστικές καλύψεις θα δούμε το επόμενο διάστημα;
Η συνεχής πρόοδος της τεχνολογίας δημιουργεί νέες ανάγκες για ασφαλιστικές καλύψεις. Ο κλάδος της κυβερνοασφάλισης, το γνωστό Cyber Insurance αποτελεί κατά την άποψη μου τον κλάδο ο οποίος τα επόμενα χρόνια θα σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση εργασιών. Παρόλο που στην Κύπρο τα επίπεδα καλύψεων στην κυβερνοασφάλιση βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, στο εξωτερικό σημειώνουν σημαντική άνοδο. Η τεχνολογία βρίσκεται πλέον παντού, ενώ ο όγκος των πληροφοριών σε ηλεκτρονική μορφή αυξάνεται με αλματώδεις ρυθμούς. Η διαρροή επιχειρηματικών ή προσωπικών δεδομένων μπορεί να προκαλέσει ζημιά τόσο στην ίδια την επιχείρηση όσο και αυτούς στους οποίους αφορούν οι πληροφορίες. Συνεπώς, στο επιχειρείν του σήμερα είναι επιβεβλημένο να ασφαλίζεται ο κίνδυνος για απώλεια, αλλοίωση ή κλοπή δεδομένων ώστε να υπάρχει αποζημίωση για τις ζημιές οι οποίες σίγουρα θα προκύψουν μετά από τέτοια περίπτωση.
Η ασφάλιση των νέων μέσων μεταφοράς, όπως αυτόνομα οχήματα, ηλεκτρικά ποδήλατα, σκούτερ, πατίνια και άλλες συσκευές προσωπικής κινητικότητας αποτελούν μια μεγάλη πρόκληση για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Έχοντας μικρό αριθμό δεδομένων που δεν επιτρέπει με ακρίβεια τον υπολογισμό του ρίσκου για τη χρήση αυτών των συσκευών, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρουν ασφαλιστική κάλυψη με κόστος που να μην κρίνει τη χρήση τους απαγορευτική.
Η ασφάλιση που σχετίζεται με τις μεγάλες αναπτύξεις αποτελεί ακόμη ένα τομέα για τον οποίο προβλέπεται αύξηση. Η οικοδόμηση ψηλών πύργων και μεγάλων υποδομών όπως μαρίνες, λιμάνια, σταθμοί καυσίμων κλπ., δημιουργεί νέες ανάγκες αφού οι υποδομές αυτές πρέπει να ασφαλιστούν τόσο κατά τη διάρκεια της ανέγερσης τους όσο και κατά τη λειτουργία τους.
Θα ήταν όμως παράλειψη να μην εξετάσουμε το εξής παράδοξο: ότι ενώ προκύπτουν ανάγκες για νέες ασφαλιστικές καλύψεις, ταυτόχρονα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα υποασφάλισης στις παραδοσιακές ασφαλίσεις. Η ασφάλιση στον κλάδο περιουσίας για παράδειγμα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα παρόλο που οι ζημιές από πλημύρες και οι φωτιές αποτελούν ένα αρκετά συχνό φαινόμενο. Η ασφάλιση ευθύνης εργοδότη, παρόλο που είναι υποχρεωτική παραμένει σε χαμηλά επίπεδα με την ανοχή του κράτους, αφήνοντας έτσι εκτεθειμένους τους εργαζόμενους που κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς αποζημίωση σε περίπτωση εργατικών ατυχημάτων και ασθενειών. Πρόβλημα υποασφάλισης παρουσιάζεται και στον τομέα των συντάξεων, θέμα το οποίο ως ΣΑΕΚ έχουμε θίξει επανειλημμένα το τελευταίο διάστημα.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ
Πόση έμφαση δίνουν οι ασφαλιστικές εταιρείες στην τεχνολογική αναβάθμιση των υπηρεσιών τους;
Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν εντάξει τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην στρατηγική τους εδώ και πολλά χρόνια. Οι ανάγκες των πελατών συνεχώς αυξάνονται και αλλάζουν. Η τεχνολογική αναβάθμιση αποτελεί μονόδρομο και είμαι στην ευχάριστη θέση να διαπιστώσω ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν κάνει μεγάλα άλματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Ένα μεγάλο ποσοστό των πελατών εξυπηρετείται από την ασφαλιστική του εταιρεία χωρίς φυσική παρουσία ενώ οι πληρωμές του γίνονται πλέον διαδικτυακά. Ηλεκτρονικά διεκπεραιώνονται και οι πληρωμές αποζημιώσεων προς τους πελάτες προσφέροντας έτσι άμεση ανακούφιση σε αυτούς που την έχουν περισσότερο ανάγκη. Η χρήση ψηφιακών εργαλείων από το προσωπικό των εταιρειών και η παροχή εφαρμογών για τους πελάτες έχει βοηθήσει ώστε η ανταλλαγή πληροφοριών και η επεξεργασία των απαιτήσεων να διεκπεραιώνονται με μεγαλύτερη ταχύτητα και ακρίβεια.
Η πανδημία έχει δράσει καταλυτικά στο να κινηθεί η αγορά προς αυτή την κατεύθυνση. Παραμένουν ακόμα πολλά που μπορούν να γίνουν έτσι ώστε να αποδεσμευτεί η οικονομία μας από την γραφειοκρατία, τις άσκοπες καθυστερήσεις και την ταλαιπωρία. Το κράτος έχει την υποχρέωση να προχωρήσει σύντομα με τις αναγκαίες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε να είναι δυνατή η μετεξέλιξη της οικονομίας μας σε ψηφιακή.
Πως αντιμετωπίζουν οι ασφαλιστικές εταιρείες τη νέα στροφή της κοινωνίας σε σχέση με την κλιματική αλλαγή;
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα σήμερα. Οι σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σαφώς επηρεάζουν και τις ασφαλιστικές εταιρείες αφού οι ακραίες συνθήκες που δημιουργούνται στον πλανήτη προκαλούν τεράστιες καταστροφές οι οποίες πολλαπλασιάζουν το ύψος των αποζημιώσεων που καλούνται να πληρώσουν οι ασφαλιστικές.
Πέρα από τις πολιτικές που εφαρμόζονται σε επίπεδο εταιρειών για μείωση ρύπων και χρήση υλικών φιλικών προς το περιβάλλον, η ασφαλιστική βιομηχανία κάνει μια συνειδητή στροφή προς τις πράσινες επενδύσεις. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η ασφαλιστική βιομηχανία διαχειρίζεται επενδύσεις άνω των €10 τρις. Πολλές από αυτές τις επενδύσεις αφορούν βιομηχανίες που ρυπαίνουν το περιβάλλον. Μια νέα πολιτική εισάγουν οι ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες. Πλέον επενδύουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή σε βιομηχανίες οι οποίες δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον. Συνοδοιπόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκσυγχρονίζουμε και να μετασχηματίζουμε την οικονομία, αποσκοπώντας στην “κλιματική ουδετερότητα”, όπου μια μέρα οι καθαρές εκπομπές θα είναι μηδενικές.
