Η Κύπρος είχε υποχρέωση να καταρτίσει θαλάσσια χωροταξικά σχέδια το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2021 και να τα υποβάλει στην Κομισιόν στη βάση σχετικής οδηγίας. Κάτι τέτοιο δεν έγινε μέχρι σήμερα και δεδομένου πως η Κομισιόν δεν έχει λάβει χρονοδιάγραμμα που θα οδηγούσε στην έγκριση των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων πριν από το τέλος του 2021, απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στις 2 Δεκεμβρίου 2021. Η οδηγία καθορίζει κοινή προσέγγιση για τα κράτη μέλη της ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών τους, δηλαδή την οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται διάφοροι οικολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι όπως η ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Στο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό αποτυπώνεται το όραμα του κράτους για την αξιοποίηση και την αειφόρο ανάπτυξη του θαλάσσιου χώρου της Δημοκρατίας και σε αυτό προσδιορίζονται οι τρέχουσες και μελλοντικές δραστηριότητες και χρήσεις. Το θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο θα είναι ενιαίο, λειτουργικό και συνεκτικό, που θα ενσωματώνει τις επιμέρους υφιστάμενες, υπό αδειοδότηση ή μελλοντικές θαλάσσιες δραστηριότητες και χρήσεις και θα καλύψει τα θαλάσσια ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σε μια προσπάθεια συμμόρφωσης με την κοινοτική οδηγία, η Κύπρος προχώρησε στην ετοιμασία δήλωσης πολιτικής, η οποία αφού εγκρίθηκε προκαταρκτικά από τη διυπουργική Επιτροπή, εγκρίθηκε στην τελευταία συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου. Σχετική πρόταση υπέβαλε ο Υφυπουργός Ναυτιλίας παρά τω Προέδρω. Με βάση τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί πλέον θα προχωρήσει η ετοιμασία προσχεδίων των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων, τα οποία αναμένεται να είναι έτοιμα το πρώτο δίμηνο του 2022. Αφού εγκριθούν από την αρμόδια Επιτροπή, θα τεθούν σε δημόσια διαβούλευση για δύο μήνες.
Ακολούθως, θα ετοιμαστεί στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων η οποία θα υποβληθεί στο Τμήμα Περιβάλλοντος για έγκριση. Σε πρώτο στάδιο δεν φαίνεται να έχει τεθεί θέμα από τον Υφυπουργό Ναυτιλίας για ετοιμασία μελέτης ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, κάτι που δεν αποκλείεται να ζητηθεί στο πλαίσιο εξέτασης της στρατηγικής μελέτης. Ανάλογα με τα αποτελέσματα και τη γνωμοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής, θα προωθηθούν στη διυπουργική Επιτροπή για προκαταρκτική έγκριση και ακολούθως στο Υπουργικό Συμβούλιο για υιοθέτηση. Η όλη διαδικασία πάντως δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν το φθινόπωρο του 2022 και μέχρι τότε είναι άγνωστο σε ποιες επιπλέον ενέργειες θα προβεί η Κομισιόν αν λάβει κανείς υπόψη ότι δόθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία προθεσμία να καταρτίσει θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό εδώ και εφτά χρόνια, από τις 23 Ιουλίου 2014, οπόταν και δημοσιεύτηκε η σχετική οδηγία.
Σημειώνεται ότι η δήλωση πολιτικής η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη την υφιστάμενη οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτισμική διάσταση των θαλασσίων υδάτων, καθώς και τα σχέδια Ανάπτυξης που εφαρμόζονται σε παράκτιες περιοχές της Κύπρου σύμφωνα με τον περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο και την Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών.
Παράλληλα, η δήλωση πολιτικής λαμβάνει υπόψη τις κύριες προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει ο θαλάσσιος χώρος, όπως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, διασυνοριακά ζητήματα και συνεργασία με γειτονικά κράτη και τη στροφή της ΕΕ σε βιώσιμες επενδύσεις.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ
Περιβαλλοντικές – Πολιτισμικές
• Διαφύλαξη των Προστατευόμενων Περιοχών. Οι χωροταξικές ρυθμίσεις θα υιοθετήσουν τις ρυθμίσεις αναφορικά με τις κηρυγμένες Προστατευόμενες Περιοχές, τους γεωμορφολογικούς σχηματισμούς ιδιαίτερης σημασίας, καθώς και τους βιότοπους των θαλάσσιων προστατευόμενων ειδών, προβλέποντας όπου χρειαστεί και συνεκτικούς διαδρόμους μεταξύ τους και περιμετρικές ζώνες (buffer zones).
• Προστασία των θαλάσσιων υδάτων από ρύπανση. Ο ΘΧΣ θα λάβει υπόψη τις δεσμεύσεις της Κύπρου έναντι τόσο των σχετικών Οδηγιών της ΕΕ όσο της Σύμβασης της Βαρκελώνης και των συναφών Πρωτοκόλλων της, που έχουν κυρωθεί με αντίστοιχους νόμους. Οι προτεινόμενες χωροταξικές λύσεις θα πρέπει να συμβάλλουν στην υλοποίηση των επιμέρους δεσμεύσεων όσο περισσότερο είναι δυνατόν.
• Βελτίωση ποιότητας ατμόσφαιρας. Συνυπολογισμός πιθανών αρνητικών επιπτώσεων δραστηριοτήτων στην ποιότητα της ατμόσφαιρας δεδομένου ότι υπάρχουν θαλάσσιες αλλά και παράκτιες δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
• Άμβλυνση αρνητικών επιπτώσεων του θορύβου στο θαλάσσιο περιβάλλον. Συνυπολογισμός για αποφυγή και έλεγχο των αρνητικών επιπτώσεων του θορύβου στο θαλάσσιο περιβάλλον, καθώς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ευαίσθητα θαλάσσια είδη αλλά και ανθρώπους.
• Συνυπολογισμός επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής στην Κύπρο. Οι επιπτώσεις αυτές έχουν εκτιμηθεί από την Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή για αντιμετώπισή τους. Κατά την εκπόνηση του ΘΧΣχ θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατάλληλα μέτρα προσαρμογής σε διάφορους τομείς (τουρισμός, λιμάνια, μαρίνες, χώροι ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής, αλιεία-υδατοκαλλιέργειες, αφαλατώσεις), λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής.
• Συνυπολογισμός διάβρωσης και αλλοίωσης των ευαίσθητων ακτών. Κατάλληλες χωροταξικές λύσεις μπορούν να μειώσουν τις αρνητικές συνέπειες. Στο ΘΧΣχ θα πρέπει, επίσης, να προβλεφθούν μέτρα μείωσης γεωμορφολογικών αλλαγών που μπορούν να προκληθούν από την ύπαρξη κάποιων παράκτιων και θαλάσσιων χρήσεων.
• Προστασία των παρακτίων και θαλασσίων Τοπίων. Η προστασία τους θα πρέπει να συνάδει με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο, καθώς και της Πολιτιστικής/ Ιστορικής Κληρονομιάς, όπου αυτά υπάρχουν και αναλόγως της σημασίας τους και του κινδύνου απώλειάς τους.
