Της Rachel Sanderson
Η εποχή του Μάριο Ντράγκι ως πρωθυπουργού της Ιταλίας τελειώνει και η εποχή της ακροδεξιάς ηγέτιδας Τζόρτζια Μελόνι έχει ουσιαστικά ξεκινήσει. Οι επενδυτές λογικά ελπίζουν ότι η επερχόμενη πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας θα τηρήσει τον λόγο της και θα συνεχίσει τη γραμμή Ντράγκι υπέρ της Ευρώπης και της Ουκρανίας, καθώς και τη φιλοατλαντική στάση του προκατόχου της – για να μην αναφερθούμε στις οικονομικές του πολιτικές, οι οποίες ήταν προσαρμοσμένες σε όσα θέλουν να βλέπουν οι αγορές.
Οι πρώτες πράξεις της νέας πλειοψηφίας υπό την Μελόνι έχουν ήδη τραβήξει μια γραμμή με το παρελθόν. Η δεξιά πλειοψηφία ψήφισε τον Ινιάτσιο Λα Ρούσα, άλλοτε ηγέτη του ιταλικού νεοφασιστικού κινήματος νεολαίας, για πρόεδρο της Γερουσίας, άνω σώματος του κοινοβουλίου. Ο νέος πρόεδρος της Βουλής, κάτω σώματος, Λορέντζο Φοντάνα, μέλος της ευρωσκεπτικιστικής Λέγκας, έχει εκφράσει στο παρελθόν ανοικτά τον θαυμασμό του για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, πέραν των άλλων “διαπιστευτηρίων” του ως υπερ-καθολικού εχθρού των αμβλώσεων και κήρυκα κατά των δικαιωμάτων της κοινότητας των LGBTQ+.
Γαλλία – Ιταλία… συμμαχία γιοκ
Ομοίως, οι πρώτες διεθνείς εξορμήσεις της Μελόνι επέκτειναν το ανταγωνιστικό πνεύμα και προς την πλευρά παραδοσιακών εταίρων της Ιταλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (τις χώρες δηλαδή οι οποίες κρατούν από οικονομική άποψη τη χώρα της όρθια). Η Μελόνι ξέκλεψε χρόνο από τις εσωτερικές υποθέσεις για να μιλήσει μέσω τηλεδιάσκεψης σε συγκέντρωση υπέρ του ακροδεξιού ισπανικού κόμματος Vox, όπου διακήρυξε το σύνθημα “Ζήτω η Ευρώπη των Πατριωτών!”. Άλλοι ομιλητές στην ίδια εκδήλωση ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βίκτορ Όρμπαν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αξίζει το «ξύλο» που δέχεται το πρόγραμμα της Τρας;
Οι στενές γαλλο-ιταλικές σχέσεις, οι οποίες ενισχύθηκαν από τον Ντράγκι και τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν φαίνονται επίσης να αποτελούν πλέον παρελθόν. Η Μελόνι είχε μια δημόσια διαμάχη με την υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας Λοράνς Μπουν – η οποία προειδοποίησε ότι η Γαλλία θα παρακολουθεί τον σεβασμό ή μη του κράτους δικαίου από την κυβέρνησή Μελόνι – και απαιτήθηκε η παρέμβαση του προέδρου της Ιταλίας Σέρτζιο Ματαρέλα προκειμένου να αποκατασταθεί η διπλωματική ηρεμία.
Όλα αυτά πιθανόν να αποδειχθούν “πομφόλυγες” για την ικανοποίηση της βάσης της Μελόνι. Έχω μιλήσει με αρκετούς πολιτικούς στα αριστερά και στα δεξιά του πολιτικού φάσματος, αλλά και με πρόσωπα τα οποία βρίσκονται κοντά στον Ντράγκι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ακριβώς αυτό συμβαίνει.
Το βρετανικό… σήμα κινδύνου
Με την προσωπική πατρωνία του Ντράγκι, η Μελόνι έχει δεσμευτεί να λάβει θέση υπέρ της Ευρώπης και της Ουκρανίας, δηλαδή να υποστηρίξει τις αξίες του προκατόχου της. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια λάθους – είτε από τον νέο συνασπισμό της είτε για τους επενδυτές – όπως υποδηλώνουν οι πολιτικές και οικονομικές καταιγίδες οι οποίες ξέσπασαν πρόσφατα στη Βρετανία.
Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 150% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της, σε σύγκριση με περίπου 100% του ΑΕΠ για το χρέος του Ηνωμένου Βασιλείου. Επίσης, η Ιταλία οδεύει σε ύφεση το επόμενο έτος, όπως προειδοποίησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο την περασμένη εβδομάδα.
Το spread των αποδόσεων των ιταλικών κρατικών ομολόγων προς τις αντίστοιχες των γερμανικών διευρύνθηκε σε περίπου 240 μονάδες βάσης. Το άλμα από περίπου 100 μονάδες βάσης στην αρχή του έτους αυξάνει το κόστος αναχρηματοδότησης και απειλεί την επιβίωση πολλών από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες βασίζονται κυρίως σε βραχυπρόθεσμο τραπεζικό δανεισμό. Οι ίδιες αντιμετωπίζουν φυσικά και το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος από τον πόλεμο του Πούτιν.
Ρωγμές και μια αμφιλεγόμενη στρατηγική
Ρωγμές κάνουν ήδη, εξάλλου, την εμφάνισή τους στον δεξιό συνασπισμό. Ο 86χρονος Σίλβιο Μπερλουσκόνι συνελήφθη από την κάμερα την πρώτη ημέρα της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου να γράφει ένα σημείωμα στο οποίο περιέγραφε τη Μελόνι ως “αυθάδη, δεσποτική, αλαζονική και προσβλητική”. Η Μελόνι δήλωσε αργότερα στους δημοσιογράφους ότι ο πολλάκις ντροπιασθείς από διάφορες υποθέσεις πρώην πρωθυπουργός είχε ξεχάσει ένα πράγμα: “Δεν πρόκειται να εκβιαστώ”.
Επιπλέον, η Μελόνι είναι πιθανό να διαψεύσει τις ελπίδες ότι θα διορίσει ένα σταθερό, μη πολιτικό “χέρι” στο Υπουργείο Οικονομικών. Νέος υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας φημολογείται ευρέως στα μέσα ενημέρωσης ότι θα είναι ο Νο2 του Ματέο Σαλβίνι στη Λέγκα, Τζανκάρλο Τζορτζέτι. Αυτό σηματοδοτεί μια αλλαγή όχι μόνο πολιτικού, αλλά και οικονομικού παραδείγματος.
Ο Αλμπέρτο Γκάλο, επικεφαλής κλάδου επενδύσεων και συνιδρυτής της Andromeda Capital Management, με έδρα το Λονδίνο, βλέπει την Ιταλία, μαζί με άλλες χώρες στην Ευρώπη, να μετακινούνται από μια ατζέντα μεταρρυθμίσεων την οποία υποστηρίζουν ηγέτες όπως ο Ντράγκι, σε μια μεγαλύτερη εστίαση στον κρατικό καπιταλισμό. “Αυτή η διαδικασία θα ασκήσει πίεση στο ιταλικό χρέος”, αποφαίνεται ο Gallo.
Μέλη του δεξιού συνασπισμού έχουν δεσμευτεί να επανεθνικοποιήσουν πλήρως την τράπεζα Monte dei Paschi di Siena και το υπερχρεωμένο πρώην μονοπώλιο των τηλεπικοινωνιών Telecom Italia, το οποίο ευθύνεται για την καθυστερημένη ευρυζωνική κάλυψη της Ιταλίας, καθώς και να εμποδίσουν την πώληση της εθνικής αεροπορικής εταιρείας ITA Airways στον όμιλο ιδιωτικών επιχειρηματικών κεφαλαίων Certares.
Ίσως ο Σαλβίνι να κάνει πίσω στο αίτημά του για μεγάλες φορολογικές περικοπές και δημοσιονομική μεγαθυμία. Ο αρχηγός της Λέγκας (δεύτερου σε μέγεθος κόμματος του νέου κυβερνητικού μπλοκ) έχει πιέσει για την επέκταση ενός καθεστώτος ενιαίας φορολογίας για τους αυτοαπασχολούμενους, δίνοντας τη δυνατότητα σε όσους έχουν ακαθάριστες αποδοχές έως και 100.000 ευρώ (98.450 δολ.) να πληρώνουν φόρο 15%.
Η Oxford Economics υπολογίζει ότι τα μέτρα οικονομικής τόνωσης τα οποία σκοπεύει να λάβει η Δεξιά θα μπορούσαν να προσθέσουν περίπου 1,6 ποσοστιαίες μονάδες στην αύξηση του ΑΕΠ το επόμενο έτος. Αυτή η στρατηγική, ωστόσο, θα ωθούσε επίσης και τον πληθωρισμό υψηλότερα, ενώ θα διεύρυνε το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν υπάρχει πολύς χώρος για πειραματισμούς. Η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Λιζ Τρας ανέλαβε το πόστο της λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν από τη νίκη της Μελόνι και έχει ήδη χάσει τον επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου της και την αξιοπιστία της στις αγορές. Το επόμενο που θα μπορούσε κάλλιστα να χάσει είναι η θέση της.
Δεν πρόκειται για ένα πολλά υποσχόμενο πρότυπο για την Μελόνι.
Πηγή: BloombergOpinion
