Για τα κακώς έχοντα στο Συνεργατισμό και τη θέση της Κεντρικής Τράπεζας μίλησε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Η Διοικήτρια μίλησε τόσο για τον Νικόλα Χατζηγιάννη όσο και για τον Υπουργό Οικονομικών, όσο και για τις ανησυχίες της Ευρώπης για την διακυβέρνηση και των πολιτικών παρεμβάσεων.
Αν και ο Πρόεδρος της Ερευνητικής στην αρχή της κατάθεσης της Διοικήτριας δεν αναφέρθηκε σε ονόματα και άτομα που διεύθυναν την Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, ψηλά στη λίστα ήταν ο Νικόλας Χατζηγιάννης, ο οποίος υπήρξε Πρόεδρος της Επιτροπείας και αργότερα Γενικός Διευθυντής της ΣΚΤ.
Η κ. Γιωρκάτζη είχε αναφερθεί στο πρόσωπο του κ. Χατζηγιάννη, αρχικά έμμεσα, ως το άτομο το οποίο είχε στο παρελθόν δύο παρατυπίες. Για αυτά τα περιστατικά εξήγησε πως η Κεντρική Τράπεζα, πριν το διορισμό Χατζηγιάννη είχε στείλει τα στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η απάντηση που πήραν ήταν πως η μία παρατυπία δεν αφορούσε τραπεζικά θέματα και το άλλο θεωρήθηκε επουσιώδες. Την τελική έγκριση είχε δώσει η ΕΚΤ, σύμφωνα με την κ. Γιωρκάτζη και σχολίασε σχετικά: “Αν κάποιος ενεργεί με απρεπή τρόπο προς έναν διαιτητή και αντίθετα με τις οδηγίες της ΚΤΚ, τίθεται θέμα ηθικής και τάξης. Ίσως θα έπρεπε να ήμασταν πιο σκληροί”.
Για τη διαμάχη που είχαν ο Μάριος Κληρίδης και ο Νικόλας Χατζηγιάννης μέχρι και την παραίτηση του πρώτου, η κ. Γιωρκάτζη τόνισε πως γνώριζε τι γινόταν από τον κ. Κληρίδη, ο οποίος της είχε μεταφέρει ότι “δεν αντέχει άλλο. Μιλούσε σαν ένας άνθρωπος που δεν άντεχε πλέον την κατάσταση. Εμείς τους είπαμε γενικά στην ΚΤΚ και άλλοι συνάδελφοι, θεωρούσαμε ότι ήταν ένα καλό περιουσιακό στοιχείο για τη τράπεζα, προσπαθήσαμε να τον μεταπείσουμε”.
Σε ερώτηση πως θα χαρακτήριζε τον κ. Χατζηγιάννη σε σύγκριση με τον κ. Κληρίδη είπε «από τη γη ως τον ουρανό».
Ο ιδιοκτήτης και το σχολείο
Αιχμές άφησε και για τον Υπουργό Οικονομικών και το Κράτος σχετικά με το θέμα των διορισμών η κ. Γιωρκάτζη. Σύμφωνα με τη Διοικήτρια, στο θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης είχε ενημερώσει τον υπουργό Οικονομικών για να λάβει την απάντηση “πάψτε τους εσείς.. Τον είχαμε ενημερώσει, τον είδαμε τουλάχιστον τρεις φορές. Αυτό που έλεγε είναι «πάψτε τους εσείς». Δεν το λέω για να επιρρίψω ευθύνες στον Υπουργό. Δεν ήταν το πιο εύκολο να βρεις και να διορίσεις 6 κατάλληλους από τα κόμματα”.
Στο σημείο αυτό ρωτήθηκε ποιος ήταν ο ρόλος των κομμάτων για να εξηγήσει πως «Τα κόμματα διορίζουν, τα κόμματα παύουν». Όπως είπε οι πολιτικές παρεμβάσεις προέρχονταν από τις σχέσεις που είχαν τα στελέχη του Συνεργατισμού μεταξύ τους, σχολιάζοντας πως «είχαν τελειώσει το ίδιο σχολείο. Δεν μπορεί να είναι σύμπτωση».
Σχετικά με την αξιολόγηση των μελών του ΔΣ του Συνεργατισμού τόνισε πως ήταν ο «ιδιοκτήτης που είχε την πρώτη και μέγιστη ευθύνη για να επιλέξει τους καταλληλότερους. Κατά δεύτερο λόγο και η Βουλή. Αφού τους ένοιαζε ο Συνεργατισμός γιατί δεν διόριζαν αυτά τα αστέρια που διαθέτει. Άρα όπως σε κάθε οργανισμό τον κύριο και πρώτιστο λόγο έχει ο ιδιοκτήτης».
Ο Υπουργός Οικονομικών, κατά την ίδια, έδειχνε να κατανοούσε τις ανησυχίες της Κεντρικής Τράπεζας ωστόσο «σαν κάτι να τον κρατούσε πίσω».
Οι Ευρωπαίοι
Αναφερόμενη στην εικόνα που είχε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η κ. Γιωρκάτζη αποκάλυψε ότι η ΣΚΤ δεν ενημέρωνε σωστά. Αποτέλεσμα ο SSM να αργήσει να αντιληφθεί την πραγματική κατάσταση της τράπεζας. Για αυτό και έγινε ο επιτόπιος έλεγχος.
Γιωρκάτζη: Ενώ στην αρχή θεωρούσαν την ΣΚΤ ως υπόδειγμα (σ.σ. ευρωπαϊκές εποπτικές Αρχές), τελικά μπαίνοντας μέσα και βλέποντας τον τρόπο λειτουργίας κατέληξαν ότι υπήρχε πλάνη.
Αρέστη: Ως προς τι;
Γιωρκάτζη: Όλα ήταν πλάνη. Γιατί τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ήταν πολύ περισσότερα από όσα δήλωνε η ίδια η ΣΚΤ. Πλάνη γιατί αυτό που ενοχλούσε κυρίως, ήταν ο τρόπος που προσμετρούσαν τον πληρωτέο τόκο από ΜΕΔ, κάτι που ήταν μεν συμβατό με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα αλλά το μυαλό των Ευρωπαίων δεν το χωρούσε. Ένα δάνειο για το οποίο δεν πληρώνεται η «μάνα» να δείχνει κέρδη από επιτοκιακά έσοδα.
Από πλευράς Ευρώπης οι ανησυχίες ήταν γύρω από τις πολιτικές παρεμβάσεις και η εταιρική διακυβέρνηση.
Οι μετοχές και τα ΜΕΔ
Όσον αφορά το πλάνο που υπήρχε τόσο από πλευράς Κυβέρνησης όσο και από πλευράς Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας για τη δωρεάν διάθεση του 25% των μετοχών της τράπεζας, η κ. Γιωρκάτζη τόνισε πως ήταν εναντίον.
Aρέστη: Για το θέμα της παροχής δωρεάν μετοχών ποια η θέση σας;
Γιωρκάτζη: Έχουμε επιστολή ότι είμαστε ενάντια της δωρεάν παροχής των μετοχών. Εμείς διαφωνήσαμε. Αυτό που χρειαζόταν η ΣΚΤ ήταν κεφάλαια. Δεν ήταν ανακάτεμα των μετοχών. Πως θα έβρισκε κεφάλαια όταν το 25% των μετοχών θα ήταν στα χέρια ανθρώπων, όταν αποδείχθηκε στο τέλος ότι δεν μπορούσε να τα βρει;
Σε ερώτηση προς τι η τόση εμμονή για αυτή τη προσπάθεια η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας απάντησε μονολεκτικά «Εκλογές», δίνοντας την αίσθηση ότι ήταν στο πλαίσιο των Προεδρικών.
Σε άλλο μέρος της κατάθεσης της ερωτήθηκε και για τον τρόπο που έγινε η διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων του Συνεργατισμού. Ως Κεντρική Τράπεζα είπε πως είχαν γίνει επαφές και στάληκαν επιστολές προς το Συνεργατισμό για να ληφθούν μέτρα, ωστόσο προς τους Ευρωπαίους επόπτες φαινόταν πως δεν γινόταν προσπάθειες για επίλυση του προβλήματος.
Γιωρκάτζη: Είχαμε δώσει πολύ πιο αυστηρές προδιαγραφές και κριτήρια για να επιτευχθούν κάποιες αναδιαρθρώσεις. Αυτό που λέγαμε και αφορά τους Ευρωπαίους, ότι δεν βλέπανε ούτε μια προσπάθεια να εισπραχθεί το λαβείν του οργανισμού από τις ΜΕΧ. Για να πειστούν οι Ευρωπαίοι ότι γίνεται μια προσπάθεια. Αυτό τους εκνεύριζε περισσότερο.
Έκθεση Τάσσου
Στην αρχή της κατάθεσης, η κ. Γιωργκάτζη επιβεβαίωσε την ύπαρξη της έκθεσης που είχε ετοιμάσει επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου, έγγραφο το οποίο η Ερευνητική Επιτροπή δεν κατάφερε να εντοπίσει. Όπως είπε, είχε συχνές επαφές με τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο, και συζητούσαν αρκετά θέματα πέραν των αρμοδιοτήτων της μέχρι και το Κυπριακό. Ένα από τα θέματα που είχαν αναλύσει ήταν και η κατάσταση του Συνεργατισμού. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος της ζήτησε να ετοιμάσει μια έκθεση όπως και έκανε, με επιχειρήματα για την συγχώνευση των ΣΠΙ. Ωστόσο, ο Πρόεδρος πείστηκε από άλλον αξιωματούχο της κυβέρνησης του, που δεν κατονόμασε, ο οποίος ήταν άλλου κόμματος.
Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη θα δώσει συνέχεια στη κατάθεση της αύριο Πέμπτη 15 Νοεμβρίου ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής.