Το χάος, τα κενά της εποπτείας, του εσωτερικού ελέγχου και την αλληλοκάλυψη των παρατυπιών που γινόντουσαν στο Συνεργατισμό πριν το 2013 καταδεικνύουν τα πολυσέλιδα έγγραφα που κατατίθενται στην Ερευνητική Επιτροπή.
Μέχρι και δικές τους εκτιμήσεις ακινήτων διενεργούσαν τα ΣΠΙ, με αποτέλεσμα να υπάρχει υπερτίμηση των αξιών των υποθηκευμένων ακινήτων. Επίσης ο ορισμός του μη εξυπηρετούμενου δανείου ήταν πιο χαλαρός στα Συνεργατικά σε σχέση με τις τράπεζες που εποπτεύονταν από την Κεντρική.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζει ο «Φ», όπως αυτά έχουν κατατεθεί στην Ερευνητική Επιτροπή, το 2008 από τα 118 ΣΠΙ μόνο 12 διέθεταν ικανοποιητικό σύστημα εσωτερικού ελέγχου. Στα 28 υπήρχε αλλά με αδυναμίες και στα υπόλοιπα 78 δεν υπήρχε καθόλου. Σε 35 ΣΠΙ δεν υπήρχε δυνατότητα ετοιμασίας λογαριασμών, ενώ 58 δεν είχαν καν λογιστή.
Στα έγγραφα αναφέρεται επίσης ότι «στο παιχνίδι του εύκολου κέρδους, μέσω της δραστηριοποίησης στον τομέα των ακινήτων, μπήκαν και αρκετά στελέχη του Συνεργατισμού, είτε απευθείας είτε μέσω διάφορων μεγαλοεπιχειρηματιών και κτηματομεσιτικών/εργοληπτικών εταιρειών. Εκμεταλλευόμενοι τη θέση τους ως αξιωματούχοι των ΣΠΙ και της χαλαρής εποπτείας από την Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, εφάρμοζαν μη συνετές τραπεζικές πρακτικές παραχωρώντας δάνεια και χρηματοδοτώντας τις δραστηριότητες αυτών των εταιρειών αλλά και τις δικές τους».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Συνεργατισμός: Δάνεια και σε νεκρούς…
Στο έγγραφο που έχει κατατεθεί στην Ερευνητική Επιτροπή αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «ο Έφορος με εγκύκλιό του, ημερομηνίας 6/3/09, με σκοπό να αποφευχθούν αχρείαστες χρεώσεις προς τους δανειολήπτες για τις εκτιμήσεις, εξουσιοδότησε τα ΣΠΙ να προβαίνουν τα ίδια σε εσωτερικές εκτιμήσεις και επανεκτιμήσεις της αξίας των ενυπόθηκων ακινήτων σε περιπτώσεις δανείων των οποίων τα υπόλοιπα είχαν μειωθεί σημαντικά και υπερκαλύπτονταν από την τρέχουσα αξία των υποθηκευμένων ακινήτων, αλλά και σε περιπτώσεις που τα ίδια τα ΣΠΙ είχαν ξεκάθαρη εικόνα. Η πιο πάνω εγκύκλιος έτυχε σε αρκετές περιπτώσεις εκμετάλλευσης από τα ΣΠΙ ως προς την υπερτίμηση των αξιών των υποθηκευμένων ακινήτων» σημειώνεται.
Ως προς το ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και τις παράτυπες πρακτικές προστίθεται ότι «τη συγκεκριμένη περίοδο δεν υπήρχε η έννοια του μη εξυπηρετούμενου δανείου όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, ενώ το ρυθμιστικό πλαίσιο για τον συνεργατικό πιστωτικό τομέα ήταν μέχρι και το 2011 πολύ πιο χαλαρό σε σχέση με αυτό των εμπορικών τραπεζών οι οποίες εποπτεύονταν από την ΚΤΚ και είχαν την υποχρέωση να συμμορφώνονται με πιο αυστηρά κριτήρια και προϋποθέσεις».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Συνεργατισμός: Σημαδεμένη η τράπουλα
Επισημαίνεται ότι παρά τις εκκλήσεις της Κεντρικής Τράπεζας προς τον τότε Έφορο Κωνσταντίνο Λύρα για την ανάγκη εφαρμογής ομοιόμορφης μεθοδολογίας στον τραπεζικό τομέα (ΣΠΙ και τράπεζες) αυτό δεν έγινε. Στο έγγραφο εξηγείται ότι ο Έφορος εφάρμοζε τελείως διαφορετική μεθοδολογία. Οι καθυστερήσεις αφορούσαν μόνο το ποσό της καθυστέρησης, δηλαδή καθυστερημένες δόσεις ή και ληγμένα δάνεια, ενώ θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνεται ολόκληρο το ποσό του καθυστερημένου δανείου. Επίσης μη εξυπηρετούμενο θεωρείτο δάνειο στο οποίο δεν καταβάλλεται δόση για 9 μήνες και όχι για 3 όπως στις εμπορικές τράπεζες.
Σημειώνεται επίσης ότι ήταν ευρέως γνωστό ότι τα ΣΠΙ επιδείκνυαν μεγάλη ανοχή προς τους κακοπληρωτές και αυτό το είχαν εκμεταλλευθεί πολλοί. Για να μην αυξάνονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα ΣΠΙ προχωρούσαν στην έκδοση νέου δανείου και το ποσό της καθυστέρησης πήγαινε στο νέο δάνειο.
