Η Κύπρος όφειλε να καλύψει τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων μέχρι το τέλος του 2012. Σήμερα, 11 χρόνια μετά, το τελευταίο σχέδιο δράσης φέρνει την ολοκλήρωση των έργων για κάλυψη των υποχρεώσεων το 2030 με ένα κόστος περίπου €500 εκατομμυρίων. Αν και έγινε πρόοδος στα χρόνια που πέρασαν οι Βρυξέλλες δεν έμειναν καθόλου ικανοποιημένες και πλέον προειδοποιούν την Κυπριακή Δημοκρατία ότι θα προχωρήσουν με κυρώσεις ενεργοποιώντας ουσιαστικά την απόφαση για καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Κάτι τέτοιο θα έχει σημαντικές συνέπειες με το ύψος της χρηματικής ποινής να αγγίζει και τα €100 εκατομμύρια ανάλογα με την πρόοδο που θα επιτευχθεί μέχρι τη λήψη της απόφασης για κυρώσεις.
Χθες η Κομισιόν με προειδοποιητική επιστολή κάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία να συμμορφωθεί με απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 5ης Μαρτίου 2022, σχετικά με την πλημμελή εφαρμογή της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων. Η διαδικασία θα οδηγήσει σε χρηματοοικονομικές κυρώσεις κατά της Κύπρου αν δεν υπάρξει διόρθωση εντός δύο μηνών, κάτι που προφανώς δεν μπορεί να γίνει παρά τα βήματα που έχουν γίνει και τις ενέργειες ώστε δήμοι και κοινότητες με πληθυσμό πέραν των 2.000 κατοίκων, που έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εφαρμογής της Οδηγίας, να αποκτήσουν αποχετευτικά δίκτυα συλλογής αστικών λυμάτων και σταθμών επεξεργασίας λυμάτων.
Το κυριότερο πρόβλημα οφείλεται σε αδυναμία να υλοποιηθούν τα έργα σε 31 οικισμούς. Με βάση τα χρονοδιαγράμματα μέχρι το τέλος του 2023 θα ολοκληρωθούν 15 συνολικά έργα και τα υπόλοιπα 16 εκτιμάται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2030. Μέχρι στιγμής έχει επιτευχθεί η κατασκευή μόνο δύο έργων σε Παλιομέτοχο και Κοκκινοτριμιθιά, όπου πλέον τα αστικά λύματα συλλέγονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία. Ωστόσο, οι υπόλοιποι 29 οικισμοί εξακολουθούν να μη συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προχωρούν τα έργα για τον σταθμό λυμάτων της Άχνας
Οι κατασκευαστικές εργασίες έχουν ξεκινήσει σε 13 οικισμούς, ενώ για τους υπόλοιπους 16 οικισμούς η συμμόρφωση αναμένεται να επιτευχθεί έως το 2029. Τα 13 έργα υπό κατασκευή είναι σε Παρεκκλησιά, Πύργο, Κακοπετριά, Πάνω Πολεμίδια, Δερύνεια, Σωτήρα, Ξυλοφάγου, Λιοπέτρι, Αυγόρου, Φρέναρος,, Ορμήδεια, Ξυλοτύμπου και Άχνα. Τα 16 έργα που δεν έχουν αρχίσει είναι Ύψωνας, Κολόσσι, Τραχώνι, Επισκοπή, Δάλι, Πέρα Χωρίο – Νήσου, Λύμπια, Πόλη Χρυσοχούς, Περβόλια, Δρομολαξιά, Κίτι, Μενεού, Αραδίππου, Βορόκλινη, Πύλα και Λιβάδια.
Η εν λόγω οδηγία 91/271/ΕΟΚ απαιτεί από τις πόλεις και τις κωμοπόλεις να συλλέγουν και να επεξεργάζονται κατάλληλα τα αστικά λύματα πριν από την απόρριψή τους στο περιβάλλον. Το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε στην απόφασή του ότι, σε 31 οικισμούς, η Κύπρος δεν μερίμνησε για τη συλλογή όλων των αστικών υδάτων ούτε διασφάλισε ότι τα αστικά λύματα που διοχετεύονται σε αποχετευτικά δίκτυα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία πριν από την απόρριψή τους. Προκειμένου να συμμορφωθεί με την απόφαση, η Κύπρος έχει δεσμευτεί να κατασκευάσει δίκτυα συλλογής ή νέους σταθμούς επεξεργασίας για όλους τους οικισμούς.
