Στους πιο συχνούς «πελάτες» της ΡΑΕΚ, για εξέταση καθυστερήσεων, αναβολών ή πλημμελών εφαρμογών αποφάσεων της ρυθμιστικής αρχής για σοβαρά ενεργειακά θέματα, εξελίσσεται η ΔΕΦΑ (Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου), η οποία βρίσκεται σε φάση μετεξέλιξής της σε ημικρατικό οργανισμό από κρατική εταιρεία ιδιωτικού δικαίου.
Σε μια νέα πρόσφατη εξέλιξη, η ΡΑΕΚ με απόφασή της, ημερομηνίας 7/2/2023, επέβαλε διοικητικό πρόστιμο, ύψους 25.000 ευρώ, στη ΔΕΦΑ αλλά και επιπρόσθετο πρόστιμο 250 ευρώ για κάθε μέρα που η εν λόγω κρατική επιχείριση θα καθυστερεί την κατάθεση του Κώδικα Διαχείρισης Εγκαταστάσεων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, στο Βασιλικό.
Σύμφωνα με όσα καταγράφει στην απόφασή της η ΡΑΕΚ, η παράβαση της υποχρέωσης της ΔΕΦΑ να καταθέσει τον Κώδικα Διαχείρισης είναι δυνατό να προκαλέσει καθυστέρηση στη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου στην Κύπρο. Ειδικότερα, στην απόφαση αναφέρεται ότι «ο Κώδικας Διαχείρισης της Εγκατάστασης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου είναι απαραίτητος για την εύρυθμη, αποτελεσματική και οικονομική διαχείριση της εγκατάστασης. Χωρίς εγκεκριμένο και σε πλήρη εφαρμογή Κώδικα Διαχείρισης δεν είναι εφικτή η έναρξη εμπορικής λειτουργίας της εγκατάστασης ΥΦΑ (LNG)».
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Η ενεργειακή κρίση ώθησε σε ρεκόρ τα κέρδη της Shell
Ούτως ή άλλως, όμως, η εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου και η επαναεριοποίησή του στο τερματικό που θα λειτουργήσει στο Βασιλικό παρουσιάζει σοβαρές καθυστερήσεις, με ευθύνη κυρίως της ΔΕΦΑ και της θυγατρικής της, ΕΤΥΦΑ, και είναι άγνωστο πότε θα λειτουργήσει η υποδομή και -ακόμα πιο ασαφές- πότε θα λειτουργήσει αγορά φυσικού αερίου στην Κύπρο.
Το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα που συμφωνήθηκε -με παρέμβαση και του Προέδρου της Δημοκρατίας- με την κινεζική εταιρεία που ανέλαβε ρόλο διαχειριστή των κατασκευαστικών έργων στο Βασιλικό, προβλέπει παράδοση του έργου τον Ιούλιο του 2023, κάτι που πλέον τοποθετείται στη σφαίρα της φαντασίας.
Θυμίζουμε ότι στις 5/1/2023 ο Φιλελεύθερος έγραψε για άλλη απόφαση της ΡΑΕΚ, που εκδόθηκε μέσα στον Δεκέμβριο του 2022, με την οποία απέρριψε ως ελλιπή και ανεπαρκή την πρόταση που με μεγάλη καθυστέρηση κατέθεσε η ΔΕΦΑ για να λάβει άδεια για τα έργα σύνδεσης των μεγάλων καταναλωτών φυσικού αερίου (ΑΗΚ και ιδιώτες παραγωγοί ηλεκτρισμού) στο τερματικό LNG. Η ΡΑΕΚ κάλεσε τη ΔΕΦΑ να ξαναβγεί σε δημόσια διαβούλευση για την Πρόταση Έργων Σύνδεσης και να ετοιμάσει/καταθέσει νέο έγγραφο, κάτι που σημαίνει νέα απώλεια χρόνου. Χωρίς τα έργα σύνδεσης του τερματικού με τους σταθμούς παραγωγής, η αξιοποίηση του φυσικού αερίου θα καθυστερεί, ακόμα και αν καταστεί δυνατή η μεταφορά του στο Βασιλικό.
Ο Κώδικας Διαχείρισης
Όπως αναφέρει η ΡΑΕΚ στην εκτενή της απόφαση της 7ης Φεβρουαρίου 2023, η ΔΕΦΑ όφειλε να της καταθέσει μέχρι τις 17 Μαρτίου 2022 τον Κώδικα Διαχείρισης Εγκατάστασης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. Η ΔΕΦΑ αδυνατούσε να συμμορφωθεί και ζήτησε παράταση. Η ΡΑΕΚ ενέκρινε το αίτημα, παραχώρησε εξάμηνη παράταση και η ΔΕΦΑ έπρεπε να καταθέσει τον Κώδικα μέχρι 17 Σεπτεμβρίου 2022.
Δεν το έπραξε ούτε τότε. Ζήτησε νέα εξάμηνη παράταση, αλλά το αίτημα απορρίφθηκε. Ωστόσο, η ΡΑΕΚ τής έδωσε τρίμηνη παράταση, συνεπώς ο Κώδικας Διαχείρισης του τερματικού έπρεπε να κατατεθεί μέχρι 17 Δεκεμβρίου 2022. Ούτε τότε κατατέθηκε. Πέντε μέρες πριν λήξει και αυτή η παράταση, η ΔΕΦΑ ζήτησε νέα, για τρεις μήνες. Η ΡΑΕΚ απάντησε αρνητικά στις 23/12/2022 και στις 7/2/2023 αποφάσισε την επιβολή προστίμου στη ΔΕΦΑ.
Ο αντίλογος από τη ΔΕΦΑ
Η ΔΕΦΑ, στο πλαίσιο αλληλογραφίας της με τη ΡΑΕΚ, υποστήριξε πως «η κατάληξη του διαγωνισμού για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την κατάρτιση του Κώδικα Διαχείρισης της Εγκατάστασης ΥΦΑ, ο οποίος τελικά ακυρώθηκε, ήταν εκτός ελέγχου του κατόχου της άδειας (σ.σ. της ΔΕΦΑ, δηλαδή) και το παραδοτέο (σ.σ. ο Κώδικας) δεν μπορούσε να ετοιμαστεί αποκλειστικά από το προσωπικό του».
Σύμφωνα με τη ΔΕΦΑ, η ίδια έδρασε άμεσα, παρά την ακύρωση του εν λόγω διαγωνισμού, αναθέτοντας την ετοιμασία Κώδικα σε υφιστάμενο εξωτερικό σύμβουλο. Προσχέδιο του Κώδικα κατέθεσε ήδη ο εξωτερικός σύμβουλος στη ΔΕΦΑ και η δημόσια επιχείρηση εκτιμά ότι σύντομα θα είναι σε θέση να τον υποβάλει στη ΡΑΕΚ προς έγκριση.
