Εκτός από τις μεγάλες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, ιδιαίτερα σε ξενοδοχεία και επισιτιστική βιομηχανία, ένας από τους λόγους που η προηγούμενη Κυβέρνηση υιοθέτησε τη νέα στρατηγική για την απασχόληση ξένων από τρίτες χώρες ήταν και οι προωθούμενες αλλαγές όσον αφορά την πρόσβαση των αιτητών πολιτικού ασύλου στην αγορά εργασίας. Αυτό, εξάλλου, είχε αναφέρει και ο τέως υπουργός Εργασίας Κυριάκος Κούσιος, συνδέοντας την ανάγκη επικαιροποίησης της στρατηγικής με τις αλλαγές στην πρόσβαση αιτητών διεθνούς προστασίας στην αγορά εργασίας.
Αλλαγές που αποφασίστηκαν από τον πρώην υπουργό Εσωτερικών Νίκο Νουρή και θα τεθούν σε ισχύ τον Αύγουστο και οι οποίες, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, αναμένεται να προκαλέσουν νέα προβλήματα. Συγκεκριμένα, ενώ σήμερα οι αιτητές ασύλου μπορούν να εργοδοτηθούν -σε συγκεκριμένους τομείς που ορίζει υπουργικό διάταγμα- μόλις ένα μήνα μετά την υποβολή της αίτησής τους για πολιτικό άσυλο, από τον Αύγουστο θα πρέπει να έχουν περάσει εννέα μήνες από την ημερομηνία υποβολής αίτησης για να μπορούν νόμιμα να απασχοληθούν.
Μάλιστα, με εκφρασμένη τη θέση της νέας Κυβέρνησης για επίσπευση της εξέτασης των αιτήσεων για πολιτικό άσυλο, δεν αποκλείεται η συγκεκριμένη ομάδα εργαζομένων, που συνεχίζει σήμερα να καλύπτει σημαντικές ανάγκες σε κλάδους και επαγγέλματα που δεν είναι δημοφιλή για κοινοτικούς και Κυπρίους, να εκλείψει. Το τελευταίο φυσικά είναι απομακρυσμένο ενδεχόμενο, λόγω της σημερινής καθυστέρησης που παρατηρείται στην εξέταση των αιτήσεων αλλά και επειδή οι αιτητές πολιτικού ασύλου έχουν δικαίωμα υποβολής ένστασης μετά από απόρριψη και -εκκρεμούσης της εξέτασης της ένστασης- διατηρούν το δικαίωμα να εργάζονται.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Βρήκε τον μπελά του ο νέος υπ. Εργασίας για ξένους εργάτες
Αυτό, πάντως, που ανησυχεί ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις, κυρίως του επισιτιστικού κλάδου, είναι πως η νέα πρόνοια, για συμπλήρωση εννέα μηνών από την ημέρα επιβολής αίτησης για πολιτικό άσυλο προκειμένου να μπορεί κάποιος να εργαστεί, θα αρχίσει να εφαρμόζεται μεσούσης της καλοκαιρινής περιόδου και θα επηρεάσει και υφιστάμενο προσωπικό, που μπορεί να άρχισε να δουλεύει πριν ένα μήνα, για παράδειγμα.
Ενόψει τούτου, ήδη η ΟΕΒ, όπως πληροφορείται ο «Φ», έχει ζητήσει μέσω υπομνημάτων που απέστειλε ενόψει της εναλλαγής εξουσίας στο αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών όπως η νέα ρύθμιση για συμπλήρωση των εννέα μηνών, αντί του ενός, τεθεί σε ισχύ με τη νέα χρονιά. Προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα αλλά και έλλειψη προσωπικού μέσα στην καλοκαιρινή περίοδο, ιδιαίτερα στον κλάδο της επισιτιστικής βιομηχανίας, καθώς αρκετοί αιτητές πολιτικού ασύλου εργάζονται στην κουζίνα και πολύ περισσότεροι ως διανομείς φαγητού.
Σημειώνουμε ότι η σημερινή πρακτική ισχύει από το 2018 και αποφασίστηκε προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες που υπήρχαν στην αγορά εργασίας. Πάντως, οι αιτητές πολιτικού ασύλου δικαιούνται να εργάζονται σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας. Το 2021 δε, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες ελλείψεις εργατικών χεριών που προκάλεσε η πανδημία, με διάταγμα της τότε υπουργού Εργασίας Ζέτας Αιμιλιανίδουα επισπεύστηκε η διαδικασία εργοδότησης των αιτητών πολιτικού ασύλου και πάλι όμως σε συγκεκριμένους τομείς. Αυτοί αφορούν, μεταξύ άλλων, τη γεωργία, τη μεταποίηση, το εμπόριο, την παροχή υπηρεσιών ως διανομείς διαφημιστικού / ενημερωτικού υλικού και διανομείς έτοιμου φαγητού, καθώς και στα ξενοδοχεία και στον επισιτιστικό κλάδο ως βοηθοί και καθαριστές κουζίνας αλλά και ως διανομείς έτοιμου φαγητού.
Συνεννόηση μεταξύ των αρμοδίων υπουργών
Όπως αναφέραμε παραπλεύρως, εφόσον οι αιτητές ασύλου απορριφθούν σε πρώτη φάση, έχουν δικαίωμα προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας (ΔΔΔΠ) και διατηρούν το δικαίωμα απασχόλησης μέχρι την εξέταση και της προσφυγής τους. Το τελευταίο διευκρινίστηκε σχετικά πρόσφατα από το Υπουργείο Εργασίας, με αφορμή τον τερματισμό έκδοσης βεβαιώσεων για τις προσφυγές από το ΔΔΔΠ.
Το θέμα που προκύπτει, όπως επίσης πληροφορούμαστε, είναι σε γνώση και του υπουργού Εργασίας Γιάννη Παναγιώτου, ο οποίος φαίνεται πως εξετάζει εάν μπορούν να προκύψουν εναλλακτικές ή άλλες ρυθμίσεις σε συνεργασία και με τον υπουργό Εσωτερικών, όπως ζητά η εργοδοτική πλευρά. Εντούτοις, δεν αποκλείεται εξαιτίας και της νέας στρατηγικής απασχόλησης αλλοδαπών, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες η χώρα να σταματήσει να αποτελεί ελκυστικό προορισμό για μετανάστες, να μην υπάρξουν αλλαγές.
