Περιβαλλοντικά και πολεοδομικά το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα έχει κλείσει οριστικά με τη χθεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για άμεση δημοσίευση Σχεδίου Ακάμα με εξάμηνη αναστολή των προνοιών του. Ωστόσο, η απόφαση περιλαμβάνει μια σημαντική εκκρεμότητα που αφήνεται για εξέταση στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη και αφορά την κοινωνική και οικονομική πτυχή και συγκεκριμένα τα αντισταθμιστικά μέτρα για την απώλεια αξίας γης που έχουν υποστεί ιδιοκτήτες γης στον Ακάμα. Το πλαίσιο αυτό αναμενόταν, όπως είχε ανακοινωθεί από τον υπουργό Εσωτερικών στις 18/1/2023, να παρουσιαστεί για έγκριση στη χθεσινή και τελευταία συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου και τα μέτρα αυτά θα ανακοινώνονταν μαζί με το Τοπικό Σχέδιο.
Μέσα στον μήνα που πέρασε διαφάνηκε ότι μόνο ο υπουργός Γεωργίας είχε ετοιμάσει πλαίσιο αντισταθμιστικών μέτρων, το οποίο δεν έτυχε της εύνοιας των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κώστας Καδής ενημέρωσε ήδη τον εκλεγμένο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα μέτρα που έχει ετοιμάσει το γραφείο του θα υποβληθούν ως εισήγηση στους νέους υπουργούς για να τα επεξεργαστούν.
Περαιτέρω, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», συγκεκριμένη πρόταση εύκολη και εφαρμόσιμη είχε και ο διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας, ωστόσο, ο αρμόδιος υπουργός δεν τον άφησε να την καταθέσει στο τραπέζι. Η πρόταση αφορούσε τη μεταφορά συντελεστή δόμησης για τις επηρεαζόμενες περιουσίες σε άλλες περιοχές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σχέδιο Ακάμα: Η «καυτή» πατάτα στην επόμενη Κυβέρνηση
Η απόφαση όπως αυτή ανακοινώθηκε μετά το τέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, λήφθηκε λίγο πριν τη χθεσινή συνεδρίαση σε κατ’ ιδίαν συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τους υπουργούς Εσωτερικών και Οικονομικών. Ακολούθως –και πάλι πριν τη χθεσινή συνεδρία– ενημερώθηκε για την εξέλιξη αυτή και ο υπουργός Περιβάλλοντος, ωστόσο, η απόφαση ήταν προειλημμένη. Οι υπουργοί Οικονομικών και Εσωτερικών που δεν είχαν υποβάλει καν πρόταση για αντισταθμιστικά μέτρα, έπεισαν τελικά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αφήσουν το καυτό θέμα για την επόμενη κυβέρνηση. Ακολούθησε τυπικά η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου όπου εξετάστηκε το όλο θέμα χωρίς να κατατεθούν τα αντισταθμιστικά μέτρα για τις επηρεαζόμενες κοινότητες.
Μετά τη συνεδρίαση ο υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, ανακοίνωσε ότι το Υπουργικό Συμβούλιο, τον εξουσιοδότησε να δημοσιεύσει το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα με εξάμηνη αναστολή της εφαρμογής των προνοιών του, μέχρι δηλαδή την 1η Σεπτεμβρίου του 2023, ώστε να εξεταστεί περαιτέρω η δυνατότητα ανταπόκρισης στους δυο άλλους στόχους του σχεδίου, που αφορούν τις κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους. Στο χρονικό αυτό διάστημα των έξι μηνών, κατά το οποίο θα ισχύει η λευκή ζώνη, ανέφερε ο κ. Νουρής, αναμένεται να αξιολογηθούν τα δεδομένα της περιοχής και να εκπονηθούν βεβαίως σχετικές μελέτες που θα συγκεκριμενοποιήσουν μέτρα και δράσεις προς ικανοποίηση των κοινωνικο-οικονομικών στρατηγικών στόχων που έχουν τεθεί. Νοείται σημείωσε, ότι, με τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, ξεκινά παράλληλα η τετράμηνη υποβολή ενστάσεων κατά των προνοιών του, ώστε κατά αυτό τον τρόπο, το Τμήμα Πολεοδομία και Οικήσεως να έχει ενώπιον του τις όποιες πιθανές αντιδράσεις για να αξιολογηθούν.
Το πλαίσιο της απόφασης όπως αυτή λήφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο αφήνει ικανοποιημένη την Ελεγκτική Υπηρεσία. Συγκεκριμένα, κατά τη συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ανέφερε ότι έγινε το ελάχιστο από ότι μπορούσε για προστασία του Ακάμα και αναμένει τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου για να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχει σεβασμός στους τελικούς και νομικά δεσμευτικούς όρους της Περιβαλλοντικής Αρχής, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχει δυνατότητα να παρεκκλίνει το Πολεοδομικό Συμβούλιο. Σε σχέση με τα αντισταθμιστικά μέτρα ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε ότι οποιαδήποτε αντισταθμιστικά μέτρα είτε αφορούν χρηματική αποζημίωση, είτε μεταφορά συντελεστή δόμησης, είτε οτιδήποτε άλλα, πρέπει να δίνονται εκεί και όπου υπάρχει ουσιώδης και δυσμενής επηρεασμός κεκτημένων αναπτυξιακών δικαιωμάτων. Ο κ. Μιχαηλίδης υπογράμμισε ότι αυτό προκύπτει από σειρά αποφάσεων της ολομέλειας του Ανωτάτου για τις επηρεαζόμενες περιουσίες ιδιοκτητών γης και δεν πρέπει να δημιουργηθούν τετελεσμένα, είτε για την περιοχή του Ακάμα, ούτε για οποιαδήποτε άλλη περιοχή.
Στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος η συζήτηση επικεντρώθηκε γύρω από το θέμα του επισκέψιμου αγροκτήματος όπως αυτό ορίζεται μέσα στο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα, σε σχέση με το νομοσχέδιο που βρίσκεται για συζήτηση στη Βουλή και αφορά την πολεοδομική πολιτική για τα επισκέψιμα αγροκτήματα και τη φιλοξενία στην ύπαιθρο. Η Νατάσα Κασπαρή, ανώτερη λειτουργός Πολεοδομίας, έβαλε τα πράγματα στη θέση τους τονίζοντας ότι ανεξάρτητα της ψήφισης οποιασδήποτε νομοθεσίας, σαφώς υπερισχύουν οι πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου. Παρεμβαίνοντας το μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Νίκος Κέττηρος, ανέφερε στην περίπτωση που περάσει το νομοσχέδιο από τη Βουλή πρέπει να προστεθεί ειδική πρόνοια ότι τα επισκέψιμα αγροκτήματα θα δημιουργούνται στη βάση των ισχυόντων Σχεδίων Ανάπτυξης.
Οι κοινότητες που επηρεάζονται από το διαχειριστικό σχέδιο Ακάμα απέστειλαν επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπου αναφέρουν ότι ενημερώνονται κατόπιν εορτής για «τετελεσμένα» που αφορούν την περιοχή τους. Τα Κοινοτικά Συμβούλια Ίνειας, Νέου Χωρίου, Δρούσειας και Κάθηκα σημειώνουν πως «μέχρι αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως» και σημειώνουν ότι το Τοπικό Σχέδιο «αποκλείει και αφαιρεί την οποιαδήποτε ανάπτυξη πέραν των ορίων των κοινοτήτων», υιοθετώντας όλες τις απόψεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων, ενώ δεν λαμβάνει «καθόλου υπόψη τις εισηγήσεις των κοινοτήτων».
Σημειώνεται ότι κοινοτάρχες Ακάμα θα ενημερωθούν σήμερα από τους υπουργούς Εσωτερικών και Γεωργίας για τις πρόνοιες του Σχεδίου.
Για «χαραμάδα ελπίδας» έκαναν λόγο δύο λατόμοι της επαρχίας Πάφου και οι εταιρείες σκυροδέματος που εξυπηρετούνται από αυτούς, σε σχέση με τη χθεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα με εξάμηνη αναστολή. Σημειώνεται ότι περισσότερα από 50 βαρέα οχήματα των δύο εταιρειών, πραγματοποίησαν διαμαρτυρία στο Προεδρικό Μέγαρο, αντιδρώντας στη μη συμπερίληψη νέας λατομικής ζώνης στην Ανδρολύκου.
Ουσιαστικά, η χθεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν αφήνει κανένα περιθώριο για νέα λατομική ζώνη στην Αδρολύκου, πέραν του δικαιώματος που παρέχει η νομοθεσία έτσι και αλλιώς στον οποιοδήποτε να υποβάλει ένσταση. Μιλώντας στον «Φ», ο υπουργός Περιβάλλοντος ξεκαθάρισε πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να ενδώσει στον ξεκάθαρο εκβιασμό των δύο επηρεαζόμενων εταιρειών λατόμευσης, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, εν γνώσει της η κυβέρνηση θα παρανομήσει. Σημειώνεται ότι η προτεινόμενη νέα λατομική ζώνη Ανδρολύκου έχει ήδη αξιολογηθεί και απορριφθεί από την Περιβαλλοντική Αρχή και περιλαμβάνεται πλέον στις πρόνοιες του υπό δημοσίευση Τοπικού Σχεδίου καθ’ ότι κρίθηκε, πέραν κάθε εύλογης αμφιβολίας και επιστημονικής επιφύλαξης, ότι τυχόν έγκριση της, θα επιφέρει σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στα αντικείμενα προστασίας, τους στόχους διατήρησης και την ακεραιότητα των περιοχών του Δικτύου Natura 2000.
Σημειώνεται ότι ο κ. Καδής θα έχει συνάντηση σήμερα με τους δύο επηρεαζόμενους λατόμους της περιοχής, στην παρουσία τρίτου λατόμου που έχει στη διάθεσή του λατομικό υλικό για να καλύψει τις ανάγκες της επαρχίας Πάφου για την επόμενη πενταετία και είναι πρόθυμος έναντι συμφωνημένης τιμής να πωλήσει μέρος του στους ενδιαφερόμενους λατόμους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι τροποποιήσεις στις πρόνοιες του υπό εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου Ακάμα
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Τα αντισταθμιστικά μέτρα στη νέα κυβέρνηση
Η Πολεοδομική Αρχή έχει ροκανίσει, όχι μόνο την προβλεπόμενη περίοδο των 18 μηνών, αλλά σχεδόν πενταπλάσιο χρόνο, δηλαδή 7 ολόκληρα χρόνια, στη βάση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 11/1/2016, για εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα. Μέσα σε αυτό το διάστημα, ακόμα και μετά τις 28/8/2022, οπόταν εκδόθηκε η γνωμοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής, η Πολεοδομική Αρχή επιχειρούσε συστηματικά να επαναφέρει προς αξιολόγηση και έγκριση προτεινόμενες πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες, οι οποίες είχαν ήδη αξιολογηθεί και απορριφθεί. Συνέπεια αυτού, μέχρι και χθες που λήφθηκε η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η Πολεοδομική Αρχή δεν είχε καν μεριμνήσει για τη θέσπιση των αναγκαίων αντισταθμιστικών μέτρων και την εφαρμογή των κατάλληλων πολεοδομικών εργαλείων. Αποτέλεσμα, την ευθύνη για το πλαίσιο αντισταθμιστικών μέτρων για την απώλεια αξίας γης που έχουν υποστεί ιδιοκτήτες γης στον Ακάμα και στήριξης των τοπικών κοινοτήτων, καλείται να διαχειριστεί η νέα κυβέρνηση.
