Μπορεί τα τελευταία χρόνια οι οικονομικοί δείκτες στην Κύπρο να έχουν βελτιωθεί -με την ανάπαυλα του 2020 λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού- και η Κυβέρνηση Αναστασιάδη να αφήνει προίκα στη νέα Κυβέρνηση μαξιλαράκι περίπου €500 εκατ., ωστόσο βαρύ ήταν το τίμημα που πλήρωσαν χιλιάδες εργαζόμενοι σε διάφορους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας.

Οι σκόπελοι που προέκυψαν εξαιτίας εξωγενών, κυρίως, παραγόντων, όπως η πανδημία του κορωνοϊού και η εισβολή στην Ουκρανία, που οδήγησε σε υψηλές πληθωριστικές πιέσεις και ενεργειακή κρίση, καθώς και άλλοι παράγοντες, άφησαν από τη μια μέρα στην άλλη χωρίς δουλειά (από 2017 μέχρι 2021) συνολικά 14.107 εργαζόμενους.

Πέραν των πρόσφατων εξελίξεων-κρίσεων, κάποιες επιχειρήσεις αναγκάστηκαν και τα προηγούμενα 2-3 χρόνια να βάλουν λουκέτο ή να μειώσουν το προσωπικό τους, οδηγώντας σε πλεονασμό αριθμό εργαζομένων. Σημειωτέον ότι οι συνέπειες από τη μεγάλη οικονομική κρίση παρατάθηκαν και τα επόμενα 3-4 χρόνια, καθώς είχαν μειωθεί οι απολαβές των εργαζομένων, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, με αποτέλεσμα να μειωθεί και η αγοραστική τους δύναμη, γεγονός που επηρέασε πολλές επιχειρήσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αυξάνεται για το ’23 ο μέγιστος πλεονασμός

Πλέον, οι μισθοί στον δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα αποκαταστάθηκαν πλήρως, σε αντίθεση με αυτούς στον ιδιωτικό τομέα, όπου η πλειοψηφία των εργαζομένων μάλλον δεν πρόκειται να ξαναδεί τους μισθούς που είχε πριν από την κρίση του 2013.

Από τους 14.107 εργαζόμενους που βγήκαν στην ανεργία ως πλεονάζον προσωπικό την περίοδο 2017 μέχρι 2021, ο πλεονασμός εγκρίθηκε μόνο για 10.408 από αυτούς,  με συνολική αποζημίωση €106.3 εκατ.

Οι κλάδοι με τους περισσότερους πλεονασμούς

Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ο «Φ», από το 2017 μέχρι το 2021 οι δέκα επαγγελματικοί κλάδοι που έχουν επηρεαστεί περισσότερο, καθώς από αυτούς έχει πλεονάσει ο μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων είναι: χονδρικό και λιανικό εμπόριο, κατασκευές, δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης, ο κλάδος της μεταποίησης, ο κλάδος των επαγγελματικών, επιστημονικών και τεχνικών δραστηριοτήτων, των μεταφορών και της αποθήκευσης, των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών δραστηριοτήτων, της ενημέρωσης και της επικοινωνίας, καθώς επίσης οι τομείς των διοικητικών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων και οι  δραστηριότητες που είναι σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα. Από τους δέκα συγκεκριμένους κλάδους έχουν πλεονάσει συνολικά 13 χιλ. εργαζόμενοι.

Eμπόριο και κατασκευές

Αναλυτικά, από τους τομείς του χονδρικού και λιανικού εμπορίου καθώς και της επισκευής μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών έχουν αποχωρήσει συνολικά 3.468 εργαζόμενοι από το 2017 μέχρι το 2021 (σ.σ. δεν δημοσιοποιήθηκαν ακόμα τα στοιχεία για το 2022). Το κράτος πλήρωσε στους συγκεκριμένους εργαζόμενους συνολικό ποσό €24.6 εκατ.

Βάσει των στοιχείων του Υπουργείου Εργασίας, το 2021 το μέσο ποσό πλεονασμού που καταβλήθηκε σε κάθε αιτητή που έχει βγει με πλεονασμό ήταν €11.772. Αξίζει να σημειωθεί κάθε χρόνο το μέσο ποσό διαφοροποιείται καθώς αυτό εξαρτάται από τα χρόνια υπηρεσία και τις απολαβές του εργαζόμενου που πλεονάζει.

Μεγάλο ήταν και το πλήγμα που υπέστησαν και οι εργαζόμενοι στον τομέα των κατασκευών, όπου από το 2017 μέχρι 2021 είχαν βγει με πλεονασμό συνολικά 1.748 πρόσωπα. Το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε στους εργαζόμενους που βγήκαν ως πλεονάζον προσωπικό ήταν €8.6 εκατ. Το 2021, το μέσο ποσό πλεονασμού που καταβλήθηκε σε κάθε αιτητή ήταν €7.720 και το 2020 ήταν €8.508.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οργή τραπεζικών για το ανεργιακό

Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης. Από τον συγκεκριμένο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας έχουν αποχωρήσει ως πλεονάζον προσωπικό 1.615 πρόσωπα, λαμβάνοντας ως πλεονασμό €8 εκατ. Το 2021 ο μέσο ποσό πλεονασμού ήταν €5.675, το 2020 ήταν €5.932, το 2019 το μέσο ποσό που δόθηκε κυμάνθηκε γύρω στις €6.450, το 2018 καταβλήθηκε ποσό €7.956 και το 2017 το μέσο ποσό ήταν γύρω στις €12.155.

Και από τη μεταποίηση

Ακολουθεί ο κλάδος της μεταποίησης από τον οποίο είχαν πλεονάσει συνολικά 1.445 εργαζόμενοι. Το συνολικό ποσό του πλεονασμού που καταβλήθηκε στους συγκεκριμένους εργαζόμενους ήταν €16.6 εκατ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, το 2021, το μέσο ποσό πλεονασμού που καταβλήθηκε σε κάθε αιτητή ήταν €11.245 και το 2020 το μέσο ποσό ήταν πιο αυξημένο και κυμάνθηκε στις €15 χιλ. σε κάθε δικαιούχο.  

Στο μεταξύ, από τον κλάδο επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, από το 2017 μέχρι το 2021 είχαν πλεονάσει συνολικά 1.204 εργαζόμενοι, λαμβάνοντας συνολικό ποσό €9 εκατ. Αξίζει να σημειωθεί πως το μέσο ποσό πλεονασμού που έλαβε ο κάθε αιτητής το 2021 ήταν γύρω στις €9.586 και το 2020 το μέσο ποσό ήταν €11 χιλ.

Στην έκτη θέση βρίσκεται ο κλάδος των μεταφορών και της αποθήκευσης. Συνολικά είχαν βγει με πλεονασμό 1.154 εργαζόμενοι. Το κράτος πλήρωσε σε πλεονασμούς στον συγκεκριμένο τομέα ποσό €10.5 εκατ. Το μέσο ποσό πλεονασμού που καταβλήθηκε σε κάθε αιτητή το 2021 ήταν €9.537, το 2020 ήταν €10.752, το 2019 ήταν €6.130, το 2018 το μέσο ποσό ήταν €18.080 και το 2017 ήταν €19.927.

Την ίδια περίοδο, συνολικά 681 εργαζόμενοι βγήκαν με πλεονασμό από τους τομείς των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών δραστηριοτήτων. Το συνολικό ποσό των πλεονασμών που καταβλήθηκε στους εργαζόμενους από τους συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους ήταν €6.3 εκατ. Το μέσο ποσό πλεονασμού που παραχωρήθηκε σε κάθε αιτητή το 2021 ήταν €8.728, το 2020 ήταν €12.713, το 2019 ήταν €13.221, το 2018 ήταν €6.919 και το 2017 ήταν €12.573.

Όλο και πιο σκούρα τα πράγματα στα ΜΜΕ

Δύσκολα είναι τα πράγματα (και) στους τομείς της ενημέρωσης και της επικοινωνίας. Λόγω της αλλαγής του τρόπου ενημέρωσης των πολιτών αλλά και της παρουσίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου διοχετεύεται μεγάλο μέρος της διαφήμισης, συνολικά 648 εργαζόμενοι από τους τομείς της ενημέρωσης έμειναν χωρίς δουλειά την περίοδο 2017-2021, ενώ πλεονασμοί έγιναν αρκετοί και μέσα στο 2022. Οι 648 βγήκαν ως πλεονάζον προσωπικό, λαμβάνοντας πλεονασμό ύψους €5.2 εκατ. Αξίζει να σημειωθεί πως ο μέσος όρος των εργαζομένων που έχει πλεονάσει από το 2017-2021 κυμαίνεται γύρω στα 130 πρόσωπα το χρόνο. Το μέσο ποσό πλεονασμού που καταβλήθηκε σε έκαστο αιτητή από τον τομέα της ενημέρωσης το 2021 ήταν €9.494, το 2020 ήταν €10.703, το 2019 ήταν €13.221, το 2018 ήταν €15.289 και το 2017 το μέσο ποσό που δόθηκε ήταν €13.400.

Στο μεταξύ, από τους τομείς των διοικητικών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων έχουν πλεονάσει συνολικά 624 εργαζόμενοι, λαμβάνοντας συνολικό ποσό πλεονασμού €2.4 εκατ. Το μέσο ποσό πλεονασμού που κατέβαλλε το κράτος (Ταμείο Πλεονασμού, με λεφτά από εισφορές των εργοδοτών) σε κάθε αιτητή ήταν €9.716 το 2021 και €7.576 το 2020.

Επιπρόσθετα, ο δέκατος κλάδος από τον οποίο έχει πλεονάσει μεγάλος αριθμός προσωπικού αφορά τις δραστηριότητες οι οποίες είναι σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα. Από τους συγκεκριμένους τομείς έχουν βγει ως πλεονάζον προσωπικό συνολικά 342 εργαζόμενοι. Το συνολικό ποσό των πλεονασμών που τους έχει παραχωρηθεί ήταν €2.2 εκατ. Ο κάθε αιτητής έλαβε ως μέσο όρο πλεονασμού το 2021 ποσό €10.268 και το 2020 ποσό €6.169.

Αξίζει να σημειωθεί πως κάθε χρόνο διαφοροποιείται το μέγιστο ποσό πληρωμής πλεονασμού που καταβάλλεται. Φέτος, το μέγιστο ποσό πληρωμής είναι €58.125 και το 2022 ήταν €56.232. Το 2021 ανώτατο ποσό πλεονασμού που καταβλήθηκε ήταν €55.5 χιλ., το 2020 το μεγαλύτερο ποσό που πληρώθηκε ήταν €53.121 και το 2019 το μέγιστο ποσό που είχε παραχωρηθεί σε πλεονάζον προσωπικό ήταν €52.883. Εξάλλου, από το 2013 μέχρι το 2018, λόγω της οικονομικής κρίσης, το ανώτατο ποσό πληρωμής ήταν στάσιμο και κυμαινόταν γύρω στις €52.662.

Υπενθυμίζεται πως, βάσει του σχετικού νόμου, το μέγιστο ποσό πληρωμής υπολογίζεται ως ο μέγιστος αριθμός εβδομάδων αποζημίωσης, που είναι 75,5 επί το εκάστοτε μέγιστο ποσό εβδομαδιαίας αμοιβής που λαμβάνεται υπόψη για πληρωμή, το οποίο είναι το τετραπλάσιο του εβδομαδιαίου ποσού των βασικών ασφαλιστέων αποδοχών.