«Η διαδικασία παραχώρησης τ/κ περιουσιών, στα πλαίσια της οποίας εξετάστηκε η παραχώρηση 19 υποστατικών, παρουσιάζει αδυναμίες και ελλείψεις κατά την εφαρμογή της, κυρίως λόγω ασάφειας της εκχώρησης εξουσιών από τον Κηδεμόνα, θεμάτων διορισμού και συγκρότησης της Ειδικής Επιτροπής, καθορισμό ενοικίου που δεν φαίνεται να βασίζεται στο αγοραίο, υποβολή ελλιπών υποστηρικτικών των αιτήσεων, μη δημοσιοποίηση των αποφάσεων και του Αρχείου Χρηστών, όπως και ανομοιομορφία κατά την αξιολόγηση των δεδομένων της κάθε αίτησης, στη βάση των καθορισμένων κριτηρίων».
Αυτό είναι το συμπέρασμα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ), το οποίο καταγράφεται σε Ειδική Έκθεση που ετοιίαμσε, με θέμα «Έλεγχος διαδικασίας παραχώρησης 19 Τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών στην Επαρχία Πάφου» (Ταμείο Τουρκοκυπριακών Περιουσιών).
«Λόγω της γενικότητας των υφιστάμενων κριτηρίων, αυτά θεωρούνται ως μη επαρκή, θέση την οποία φαίνεται να συμμερίζονται όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και ως αποτέλεσμα τίθεται θέμα αντικειμενικότητας των αποφάσεων παραχώρησης των τ/κ υποστατικών», συμπληρώνει η ΕΥ στα συμπεράσματα της.
Η ΕΥ, διευκρινίζει ότι, διενήργησε τον έλεγχο συμμόρφωσης, μετά από καταγγελία που υποβλήθηκε από Βουλευτή, μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων–Εγκλωβισμένων–Αγνοουμένων–Παθόντων, αναφορικά με τη διαδικασία παραχώρησης 19 τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών στην Επαρχία Πάφου, που δημοσιεύτηκαν ως διαθέσιμα τον Ιούνιο του 2021.
Τα σημαντικότερα ευρήματα που προέκυψαν από τον έλεγχο, όπως αναφέρονται στην έκθεση:
- Ασάφεια ως προς το όργανο στο οποίο ανήκει η εξουσία λήψης τελικής απόφασης για την παραχώρηση τουρκοκυπριακών υποστατικών.
Συστήσαμε όπως το θέμα της εξουσίας για λήψη τελικής απόφασης διευκρινιστεί. Αυτό αναμένεται να ρυθμιστεί στο πλαίσιο πρόσφατης γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας, που εξασφαλίστηκε από την Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών.
- Ο μη ονομαστικός διορισμός των εκπροσώπων των Τοπικών Αρχών, ως μέλη των Ειδικών Επιτροπών, ενδεχομένως να δημιουργεί θέμα νομιμότητας της συγκρότησης της Ειδικής Επιτροπής. Επίσης, δημιουργεί αδυναμία στον έλεγχο της διάρκειας της θητείας των μελών τους.
Συστήσαμε όπως ο διορισμός όλων των μελών των Ειδικών Επιτροπών γίνεται ονομαστικά. Στην προκειμένη περίπτωση, ο μη ονομαστικός διορισμός του εκπροσώπου του Δήμου Πάφου, ενδεχομένως να δημιουργεί θέμα νομιμότητας της συγκρότησης της Ειδικής Επιτροπής.
- Παρόλο που τα ακίνητα προσφέρθηκαν με ενοίκιο χαμηλότερο του αγοραίου, δεν αξιολογήθηκε κατά πόσο οι δραστηριότητες των αιτητών περιλαμβάνονται στις εξαιρέσεις από την υποχρέωση επιβολής του αγοραίου μισθώματος, όπως αυτές καθορίζονται στη σχετική Εγκύκλιο του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων.
Συστήσαμε όπως, κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων, εξετάζεται κατά πόσο η παραχώρηση του υποστατικού σε τιμή χαμηλότερη του αγοραίου ενοικίου συνιστά παράνομη κρατική ενίσχυση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Υπ. Διαχείρισης: 16 στους 72 υπαλλήλους έχουν τ/κ περιουσίες
- Το αγοραίο ενοίκιο για 14 υποστατικά βασίστηκε σε μη τεκμηριωμένες εκτιμήσεις που είχαν γίνει κατά την περίοδο 2014 – 2018, ενώ για δύο υποστατικά δεν εντοπίστηκε ο τρόπος καθορισμού του ενοικίου.
Συστήσαμε όπως το ενοίκιο καθορίζεται στη βάση πρόσφατων εκτιμήσεων, ακολουθούνται οι διαδικασίες εκτίμησης του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και τα υποστηρικτικά να καταχωρούνται στους σχετικούς φακέλους.
- Οι αποφάσεις της Ειδικής Επιτροπής και του Αν. Διευθυντή της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών δεν ήταν επαρκώς αιτιολογημένες.
- Εντοπίσαμε περιπτώσεις αιτητών που απορρίφθηκαν παρόλο που, συγκρινόμενοι με τους αιτητές που εισηγήθηκαν τα μέλη της Ειδικής Επιτροπής, όπως και με την αιτήτρια που επιλέχθηκε από τον Αν. Διευθυντή, φαίνεται να είχαν την ίδια οικογενειακή σύνθεση ή/και περισσότερα εξαρτώμενα μέλη, να είχαν δηλώσει χαμηλότερα εισοδήματα ή/και να κατείχαν περιουσία στα κατεχόμενα, στοιχεία που σύμφωνα με τους σχετικούς Κανονισμούς επιμετρούν θετικά. Λόγω μη επαρκούς τεκμηρίωσης της απόφασης της Ειδικής Επιτροπής και του Αν. Διευθυντή, δεν ήταν δυνατό να εξαχθούν συμπεράσματα για τους λόγους των πιο πάνω επιλογών/αποφάσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μίζες και φαγοπότι με τις τ/κ περιουσίες
- Τα πρακτικά της συνεδρίας της Ειδικής Επιτροπής δεν φέρουν ένδειξη ότι τα μέλη συμφωνούν με το περιεχόμενό τους.
- Η Ειδική Επιτροπή, σε μία περίπτωση, εισηγήθηκε την παραχώρηση τουρκοκυπριακού υποστατικού σε πρόσωπο το οποίο είχε υποβάλει αίτηση εκπρόθεσμα. Ακολούθως, ο Αν. Διευθυντής αποφάσισε την επαναδημοσίευση πρόσκλησης υποβολής ενδιαφέροντος για το υποστατικό, δημιουργώντας έτσι θέμα άνισης μεταχείρισης των υπόλοιπων εμπρόθεσμων αιτητών.
Συστήσαμε όπως τηρούνται απαρέγκλιτα οι γενικές αρχές διοικητικού δικαίου και όπως οι σχετικές διοικητικές πράξεις κατά τη διαδικασία παραχώρησης των τ/κ υποστατικών, είναι πάντοτε σαφείς και επαρκώς αιτιολογημένες.
- Παρόλο που σύμφωνα με τους Κανονισμούς, κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων προσμετρά η κατοχή περιουσίας του αιτητή στα κατεχόμενα, διαπιστώθηκε να γίνεται αναφορά και στην περιουσία των γονέων των αιτητών στα κατεχόμενα. Εντοπίσαμε δε περίπτωση κατά την οποία, ενώ η περιουσία της μητέρας συγκεκριμένου αιτητή στα κατεχόμενα ορθά δεν λήφθηκε υπόψη, σε αντίστοιχη αίτηση του αδελφού του, η ίδια περιουσία καταγράφηκε στα στοιχεία που εξετάστηκαν, με αποτέλεσμα να δημιουργείται θέμα ανομοιομορφίας και μη ισότιμης αξιολόγησης των αιτητών.
- Διαπιστώσαμε περίπτωση, κατά την οποία τα μέλη της Ειδικής Επιτροπής εισηγήθηκαν την παραχώρηση υποστατικού σε πρόσωπο, το οποίο κατείχε ιδιόκτητο κατάστημα και ακίνητη ιδιοκτησία αξίας περίπου €1,2 εκ., παρόλο που στους Κανονισμούς αναφέρεται ρητά πως οι υποψήφιοι δεν πρέπει να έχουν ιδιόκτητη επαγγελματική στέγη, ούτε και σημαντική περιουσία.
- Τα υφιστάμενα κριτήρια διάθεσης επαγγελματικής στέγης είναι γενικά και μη ιεραρχημένα, με αποτέλεσμα να τίθεται θέμα αντικειμενικότητας των αποφάσεων παραχώρησης των υποστατικών.
Συστήσαμε όπως τα κριτήρια παραχώρησης τουρκοκυπριακών περιουσιών εφαρμόζονται πιστά και όπως εκσυγχρονιστούν όπου αυτό απαιτείται και διερευνηθούν ασάφειες που αφορούν κυρίως στον ορισμό της «οικογένειας» των αιτητών. Η αναθεώρηση/εκσυγχρονισμός των κριτηρίων, που όπως μας ανέφερε η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών βρίσκεται σε εξέλιξη, θα πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εισαγωγή αντικειμενικών και μετρήσιμων κριτηρίων και να προωθηθεί κατά προτεραιότητα.
- Τα πρακτικά των αποφάσεων για την παραχώρηση και το Αρχείο Χρηστών των τουρκοκυπριακών περιουσιών δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, σε αντίθεση με τις πρόνοιες της σχετικής Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου.
Συστήσαμε την εφαρμογή της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ή/και εξέταση τροποποίησης των διαδικασιών, όπου κρίνεται σκόπιμο.
- Διαπιστώσαμε την παραχώρηση δύο πρόσθετων υποστατικών, χωρίς να προηγηθεί η δημοσίευσή τους, σε αντίθεση με τις πρόνοιες της σχετικής Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου. Πρόκειται για υποστατικά που ήταν σε λειτουργία και οι προηγούμενοι μισθωτές ζήτησαν τη μεταβίβαση της χρήσης τους σε άλλους. Η πρακτική αυτή ακολουθείται από την Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, εφόσον θεωρείται ότι η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν εφαρμόζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, διότι τα υποστατικά δεν είναι διαθέσιμα.
Συστήσαμε τον τερματισμό της πιο πάνω πρακτικής, εφόσον δημιουργεί συνθήκες «μαύρων» συναλλαγών και δεν συνάδει ούτε με το πνεύμα, ούτε και το γράμμα της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου και της σχετικής νομοθεσίας.
