Τρέχουν να προλάβουν τα χειρότερα οι κυπριακές επιχειρήσεις και, πριν ακόμα νιώσουν τις αυξήσεις επιτοκίων στις δόσεις τους, έσπευσαν να κάνουν αναδιαρθρώσεις στα ήδη εξυπηρετούμενα δάνεια τους, θέλοντας να αποφύγουν δυσάρεστες καταστάσεις στο κοντινό μέλλον.
Οι ψηλοί λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος, που αύξησαν το λειτουργικό κόστος και το κόστος παραγωγής και το κύμα ακρίβειας στις πρώτες ύλες, εξαιτίας του ψηλού πληθωρισμού και των προβλημάτων που αντιμετώπισε η εφοδιαστική αλυσίδα, έφερε τους επιχειρηματίες πιο κοντά στις τράπεζες, πριν ακόμα προκύψουν έντονα προβλήματα. Προφανώς η τάση αυτή έχει ενταθεί τους τελευταίους 3-4 μήνες, μετά τις διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων και μάλλον θα συνεχιστεί.
Τα στοιχεία που παρουσιάζει ο «Φ» αποτυπώνουν την εικόνα που επικράτησε μέχρι τον Ιούνιο, δηλαδή πριν αισθανθεί ο επιχειρηματικός κόσμος της Κύπρου τις αυξήσεις των επιτοκίων, που άρχισαν τον Ιούλιο, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και αναμένεται να συνεχιστούν τουλάχιστον μέχρι τους πρώτους μήνες του 2023.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ποια τα κύρια εμπόδια για τις κυπριακές επιχειρήσεις
Τα εξυπηρετούμενα δάνεια που αναδιάρθρωσαν κυπριακές επιχειρήσεις μέχρι τέλος Ιουνίου 2022 ήταν της τάξης του 11,4%, από 7,7% πέρυσι, σε μια προσπάθεια να τα διατηρήσουν ενήμερα και να αποφύγουν το «κοκκίνισμα». Τραπεζικές πηγές ανέφεραν στον «Φ» ότι οι επιχειρηματίες, με την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, άρχισαν να αισθάνονται ότι το βραχυπρόθεσμο μέλλον δεν φαίνεται τόσο ευοίωνο, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης αλλά και γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιφέρει κλίμα αστάθειας και αβεβαιότητας, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά παγκοσμίως. Μέσα στο σοκ της ακρίβειας ήταν αρκετές επιχειρήσεις που μίλησαν με τις τράπεζες ή έγινε το αντίστροφο.
Οι τράπεζες προσέγγισαν τις επιχειρήσεις, έχοντας να προτείνουν την αναδιάρθρωση του εξυπηρετούμενου χρέους, ως ένα μέτρο προσωρινής ανακούφισης, μέχρι να βελτιωθεί η κατάσταση. Τον Μάρτιο, ένα μήνα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι αναδιαρθρώσεις των εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων ήταν 11,9%, ενώ πέρυσι μόνο 4,7%. Αντίθετα, οι αναδιαρθρώσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων παρέμεινε στα ίδια επίπεδα πέρυσι και φέτος.
Οι τράπεζες δεν θέλουν δάνεια να γίνονται μη εξυπηρετούμενα και στη συνέχεια να γίνονται αναδιαρθρώσεις, για δύο λόγους. Στα θεραπευμένα δάνεια, όπως χαρακτηρίζονται, υπάρχει ένα μεγάλο εμπόδιο, οι εποπτικοί κανόνες της ΕΚΤ. Δάνεια που «θεραπεύονται» και επιστρέφουν στην τραπεζική κανονικότητα, παρά το γεγονός ότι είναι ενήμερα, εποπτικά αντιμετωπίζονται ως ειδικές περιπτώσεις, καθώς χαρακτηρίζονται ως performing forborne (ρυθμισμένα ενήμερα) και για ένα χρόνο είναι στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Οι λύσεις αναδιάρθρωσης αναμένεται να είναι στην πρώτη γραμμή της τραπεζικής πολιτικής το επόμενο διάστημα και σε κάθε ευκαιρία ο τραπεζικός κόσμος τονίζει ότι είναι ανοιχτός σε λύσεις που θα περιορίσουν τα προβλήματα της επιχειρηματικότητας λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας και του υψηλού κόστους χρήματος. Από τον Ιούλιο, όσοι επιχειρηματίες έχουν δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο ή συνδεδεμένο με το Euribor βλέπουν ότι έχουν να αντιμετωπίσουν ακόμη ένα έξτρα κόστος, την ψηλότερη δόση, σε συνδυασμό με το αυξημένο λειτουργικό κόστος, κυρίως λόγω της ενέργειας.
