Παρόλο που η Κύπρος «έχασε» €90 εκατ. από τα χρήματα που είχαν «κλειδώσει» από το Ταμείο Ανάκαμψης, εξαιτίας των καλών επιδόσεων που είχε στην οικονομία (!), εκτιμάται πως οι απώλειες αυτές θα καλυφθούν μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος RePower EU.
Το REPowerEU αποτελεί την απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην ενεργειακή κρίση που ξέσπασε λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και την απόφαση απεξάρτησης από τα ρωσικά ενεργειακά προϊόντα. Το REPowerEU είναι σχέδιο που φιλοδοξεί να συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην παραγωγή καθαρής ενέργειας και στη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Βάσει των οικονομικών προβλέψεων του 2020, η ΕΕ είχε αποφασίσει πως η Δημοκρατία θα λάμβανε από το Ταμείο Ανάκαμψης ποσό €1.2 δισ., αφού υλοποιήσει μέχρι το 2026 τις 58 μεταρρυθμίσεις και τα 75 επενδυτικά έργα για τα οποία δεσμεύτηκε. Το ποσό μειώθηκε πριν από μερικούς μήνες, μετά την εξέταση των οικονομικών δεδομένων της χώρας τον Ιούνιο του 2022, τα οποία κατάδειξαν βελτίωση των οικονομικών δεικτών. Συνεπώς, μετά τα νέα δεδομένα, οι χορηγίες που θα λάβει η Κύπρος από τις Βρυξέλλες θα είναι €926 εκατ. αντί €1.01 δισ., ενώ ο δανεισμός θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα, δηλαδή στα €200 εκατ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Λιγότερα θα πάρει η Κύπρος από Ταμείο Ανάκαμψης
Αρμόδια κυβερνητική πηγή δήλωσε στον «Φ» πως το ποσό που τελικά θα εκταμιεύσει η Κύπρος μέχρι και το 2026 από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα προσαρμοστεί ανάλογα με την αναπροσαρμογή στην κατανομή που έγινε μέσα του 2022, καθώς και με την κατανομή πρόσθετων πόρων στα κράτη μέλη που θα γίνει μέσω νέου κεφαλαίου για το RePower EU. Φυσικά, αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία υλοποίησης των προαπαιτούμενων, για τα οποία έχει δεσμευθεί η Δημοκρατία έναντι της Κομισιόν. Σε περίπτωση μη επιτυχούς υλοποίησης των οροσήμων, ίσως επηρεαστεί και το ποσό που θα λάβει τελικά η Κύπρος.
Να σημειωθεί πως η προσαρμογή στις κατανομές των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης δεν αφορά μόνο τη χώρα μας αλλά και τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ. Μας λέχθηκε, επίσης, πως το ποσό που θα διατεθεί στην Κύπρο, είτε σε μορφή πρόσθετης χορηγίας, είτε δανείου, αναμένεται να καλύψει τη μείωση της κατανομής των €90 εκατ., καθώς το κόστος σε κάποια από τα έργα έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα στο σύνολο τους να κοστολογούνται πιο πάνω από το ποσό του €1.2 δισ. των συνολικών επενδύσεων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Αξίζει να σημειωθεί πως εντός του 2023, μετά την υιοθέτηση των κανονισμών για το νέο Κεφάλαιο RePower EU, θα τροποποιηθούν τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και για όσα κράτη μέλη έχει μειωθεί το συνολικό αρχικό ποσό, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος. Μεταξύ άλλων, τα κράτη μέλη θα έχουν το δικαίωμα αντί να προβούν σε νέα έργα για να απορροφήσουν την πρόσθετη κατανομή πόρων, να αναπροσαρμόσουν τα επενδυτικά έργα που έχουν ήδη εγκριθεί.
Αρμόδια πηγή συμπλήρωσε πως οι αναπροσαρμογές θα επικεντρώνονται σε έργα που αφορούν την εξοικονόμηση ενέργειας. Και όλα αυτά, την ώρα που η Κύπρος αναμένεται να λάβει την τελική έγκριση από την Κομισιόν σε σχέση με την εκταμίευση της πρώτης δόσης, ύψους €85 εκατ. (προκαταρτικά η ΕΕ έχει δώσει προέγκριση). Παράλληλα, τρέχουν οι διαδικασίες για 18 ορόσημα, τα οποία θα πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου του 2022, έτσι ώστε η Κύπρος να υποβάλει αίτηση στην Κομισιόν για να λάβει τα χρήματα από την ΕΕ.Από τους 18 στόχους, παρατηρείται καθυστέρηση σε τρία προαπαιτούμενα, για τα οποία όμως υπάρχει αισιοδοξία πως θα ξεπεραστούν οι σκοπέλοι και θα υλοποιηθούν εντός των χρονοδιαγραμμάτων.
