Μία από τις αλλαγές που έχουν λάβει χώρα τα τελευταία χρόνια στις υποχρεώσεις πληροφόρησης των επιχειρήσεων είναι η δημοσιοποίηση στοιχείων που αφορούν την περιβαλλοντική εταιρική και κοινωνική διακυβέρνηση (Environmental, Social, Governance -ESG Reporting).
Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρίες καλούνται να ενημερώσουν σχετικά με συγκεκριμένες ενέργειες τους έχοντας ως απώτερο σκοπό την ανάδειξη του αποτυπώματος που αφήνουν όχι μόνο στο περιβάλλον στο οποίο εντάσσονται, αλλά και ευρύτερα. Η προσπάθεια αυτή, ωστόσο, έχει φέρει στο προσκήνιο μια σειρά προκλήσεων, στις οποίες καλούνται να ανταποκριθούν, ώστε η συγκεκριμένη μορφή πληροφόρησης να έχει τη μέγιστη δυνατή χρησιμότητα τόσο για τον πομπό όπως και για τον δέκτη.
Όπως σε κάθε νέα προσπάθεια, έτσι και στη συγκεκριμένη περίπτωση, διαπιστώνεται έλλειψη τυποποίησης των συγκεκριμένων εκθέσεων αλλά και αυτών που εκδίδουν οι ελεγκτικοί οίκοι προς επιβεβαίωση των δημοσιοποιημένων πληροφοριών. Μέχρι στιγμής, οι αρμόδιοι φορείς, διεθνείς και εγχώριοι, δεν έχουν δημοσιοποιήσει απολύτως τυποποιημένα υποδείγματα για τις συγκεκριμένες εκθέσεις με αποτέλεσμα οι οργανισμοί που ετοιμάζουν τις συγκεκριμένες εκθέσεις να κινούνται βάσει της δικής τους οπτικής και αυτής που προσφέρουν σύμβουλοι που παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης αναφορικά με την διαμόρφωσή τους. To γεγονός αυτό δυνητικά επηρεάζει το εύρος, αλλά και τον τρόπο παρουσίασης των συγκεκριμένων μορφών πληροφόρησης.
Σημαντικό ρόλο στη νέα προσπάθεια πληροφόρησης διαδραματίζουν τα δεδομένα που έχουν οι εταιρίες στη διάθεσή τους. Παράμετροι, όπως η διαθεσιμότητα, η ευρύτητα, η ποιότητα και η συσχέτιση των δεδομένων (επιχειρησιακών και αριθμητικών) παίζουν καταλυτικό ρόλο στην τελική διαμόρφωση των σχετικών εκθέσεων. Οι οργανισμοί καλούνται να συλλέγουν δεδομένα που αφορούν τη λειτουργία άμεσα συνεργαζόμενων φορέων ως προς αυτούς, όπως για παράδειγμα οι εκπομπές ρύπων των μελών της εφοδιαστικής αλυσίδας ή η κατανάλωση ρεύματος σημαντικών πελατών και προμηθευτών. Το γεγονός αυτό καθιστά τη διαδικασία συγκέντρωσης πληροφοριών πολύπλοκη, αλλά και χρονοβόρα. Επίσης, τονίζεται πως και σε εσωτερικό επίπεδο απαιτείται σημαντική καταβολή προσπάθειας για προετοιμασία και επεξεργασία δεδομένων σε εσωτερικό επίπεδο.
Βαρύνουσα σημασία για την αξιοπιστία των συγκεκριμένων εκθέσεων ως προς την προετοιμασία του περιεχομένου τους κατέχει η πολυπλοκότητα των δεδομένων. Η συγκεκριμένη παράμετρος επηρεάζει τον τρόπο και τον βαθμό προετοιμασίας των εν λόγω εκθέσεων, αλλά και τον τρόπο ελέγχου από τους ελεγκτικούς οίκους, οι οποίες θα καλούνται ενυπόγραφα να παράσχουν διαβεβαίωση αναφορικά με την πληρότητα και την ακρίβεια των αναγραφόμενων στοιχείων.
Καθίσταται επομένως σημαντικός ο τρόπος συλλογής και διαμόρφωσης των πληροφοριών αυτών, καθώς και η εκτέλεση των ελεγκτικών διαδικασιών περιστρέφεται τόσο γύρω από την ύπαρξη αυτών αλλά και γύρω από τα ηλεκτρονικά συστήματα από τα οποία αυτές προέρχονται. Μια τέτοια πραγματικότητα αναδεικνύει σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό την αναγκαιότητα για εμβάθυνση στον έλεγχο των πληροφοριακών συστημάτων (ΙΤ Audit) των εταιριών που θα παρέχουν στο κοινό την συγκεκριμένη μορφή πληροφόρησης. Επίσης, χρειάζεται να επισημανθεί ότι το σύνολο των προαναφερόμενων προκλήσεων σίγουρα θα αντικατοπτριστεί στον χρόνο που θα αφιερωθεί για την πραγματοποίηση των ελεγκτικών διαδικασιών, καθώς και στο κόστος που θα επωμιστούν τα ελεγχόμενα μέρη.
Σε συνέχεια των προκλήσεων που έχουν βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα υπάρχουν και αυτές που αφορούν την μακροχρόνια λειτουργικότητα της συγκεκριμένης προσπάθειας, καθώς και τη βελτίωση της. Καθίσταται αναγκαία η προσπάθεια των αρμοδίων φορέων για συνεχή εξέλιξη της συγκεκριμένης έκθεσης πληροφόρησης τόσο ως προς την κατεύθυνση των πληροφοριών όσο και ως προς τον τρόπο ορθής αποτύπωσης. Καθώς η τεχνολογία και ο τρόπος εργασίας εξελίσσεται υπάρχουν παράμετροι και στοιχεία τα οποία, αλλάζοντας τον τρόπο λειτουργίας των εταιριών, θα χρειαστεί να συμπεριληφθούν και στον τρόπο καταγραφής των επιδόσεων τους. Προς αυτή την κατεύθυνση, η διαμόρφωση συγκεκριμένων προτύπων και μοντέλων πληροφόρησης οφείλει να προνοεί για εναλλακτικούς τρόπους πραγματοποίησης λειτουργικών και επιχειρησιακών διαδικασιών, ώστε να υφίσταται ένας σχετικός βαθμός προετοιμασίας αναφορικά με τις ανάγκες πληροφόρησης και δημοσιοποίησης.
Όπως συμβαίνει με κάθε αλλαγή, έτσι και σε αυτή τη περίπτωση χρειάζεται χρόνος για την προσαρμογή των εταιριών, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις σχετικές υποχρεώσεις πληροφόρησης. Απώτερος σκοπός είναι η παροχή πληροφοριών προς τους επενδυτές, ώστε αυτοί να είναι σε θέση να αξιολογήσουν τη θέση των εταιριών στο ευρύτερο περιβάλλον που εδράζονται και δραστηριοποιούνται. Επομένως, καθίσταται εξόχως κρίσιμης σημασίας ο προσδιορισμός των παραμέτρων εκείνων που είναι πιο ουσιαστικές για την αποτελεσματική, πλήρη και τεκμηριωμένη παρουσίαση των επιδόσεων και των στρατηγικών τους.
*ACCA, CPA (GR), Manager, Ελεγκτικές υπηρεσίες, KPMG Ltd
