Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες μετασχηματισμού της αγοράς εργασίας, επηρεάζοντας σχεδόν όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Από το εμπόριο και την εκπαίδευση, μέχρι την υγεία και τη βιομηχανία, η ΤΝ προσφέρει νέες δυνατότητες, αλλά φέρνει μαζί της και προκλήσεις για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις που επιβάλλεται να προσαρμοστούν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον εργασίας.
Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τις δυνατότητες της ΤΝ να αυτοματοποιήσει επαναλαμβανόμενες εργασίες, να αυξήσει την παραγωγικότητα και να προσφέρει ταχύτερη επεξεργασία και ανάλυση δεδομένων. Ο ρυθμός υιοθέτησης τεχνολογιών που να βασίζονται ή να υποστηρίζονται από ΤΝ είναι ταχύτατος και η περίοδος χάριτος και προσαρμογών για τις επιχειρήσεις – εάν κρίνουμε από τον ρυθμό ανάπτυξης των εργαλείων και επενδύσεων στον τομέα της ΤΝ – περιορισμένη. Για τους εργαζόμενους αυτό δημιουργεί νέες απαιτήσεις σε δεξιότητες, ενώ για τις διευθύνσεις δημιουργεί την ανάγκη προσαρμογών στην ακολουθούμενη στρατηγική ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού και στην υλοποίηση οργανωσιακών αλλαγών και πολιτικών για διαχείριση της αλλαγής (change management).
Η απλή ψηφιακή εξοικείωση και κατάρτιση δεν επαρκούν. Εκεί που τα ψηφιακά εργαλεία ως σήμερα απλά βελτίωναν ή αυτοματοποιούσαν διαδικασίες που γίνονταν χειρωνακτικά, τα νέα εργαλεία ΤΝ είναι σχεδιασμένα και έχουν την δυνατότητα, σε διάφορους βαθμούς, να αντικαταστήσουν την ανθρώπινη κρίση ή τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Είναι σημαντικό οι εργαζόμενοι να κατανοήσουν τις αρχές λειτουργίας της ΤΝ και των σχετιζόμενων με αυτή ψηφιακών εργαλείων, προκειμένου να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες αυτοματοποίησης και ανάλυσης δεδομένων που τους προσφέρεται. Συνεπώς, οι νέες δεξιότητες που απαιτούνται αποτελούν συνδυασμό ή ενσωματώνουν ψηφιακές δεξιότητες, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα και προσαρμοστικότητα στην αλλαγή.
Επιπλέον, η συνειδητοποίηση των ηθικών και νομικών παραμέτρων που αφορούν τη χρήση της τεχνολογίας είναι απολύτως αναγκαία. Η διαχείριση των εργαλείων ΤΝ πρέπει να γίνεται με υπευθυνότητα και σεβασμό στην προστασία της ιδιωτικότητας ενώ θα πρέπει να επιδεικνύεται σωστή κρίση ώστε να εντοπίζονται τυχόν στοιχεία προκατάληψης ή διακρίσεων ή άλλων ηθικών και νομικών περιορισμών.
Η προσαρμογή στην ψηφιακή εποχή απαιτεί στρατηγικές επένδυσης στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και επαγγελματική ανάπτυξη των εργαζομένων. Η εξειδίκευση στις τεχνολογίες ΤΝ και η καλλιέργεια ψηφιακών και προσωπικών δεξιοτήτων δεν αποτελούν πολυτέλεια αλλά ανάγκη για τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα εκείνες που δραστηριοποιούνται σε κλάδους και τομείς όπου αναμένεται ψηλός βαθμός διείσδυσης των τεχνολογιών ΤΝ. Οι επιχειρήσεις που θα επιλέξουν να επενδύσουν στις νέες τεχνολογίες και στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού τους θα είναι σε θέση να συμβαδίσουν ή να αποκτήσουν πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους.
Οι δυνατότητες που προσφέρονται είναι πολλές και οι προοπτικές μεγάλες, ιδιαίτερα εάν αναλογιστούμε πόσο νεαρή είναι αυτή η τεχνολογία (νεαρή σε ότι αφορά την εμπορευματοποιημένη της μορφή). Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να αναγνωρίσουμε τις διάφορες προκλήσεις για τους εργαζόμενους και την ανάγκη για προσαρμογή και συνεχή εκπαίδευση. Η ενσωμάτωση της νέας τεχνολογίας στο σύγχρονο χώρο εργασίας θα είναι επιτυχής και βέλτιστη μόνο εάν συνοδεύεται από την εφαρμογή κατάλληλα διαμορφωμένης πολιτικής ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου και κατάρτισής του στις εκπαιδευτικές ανάγκες που προκύπτουν.
Η ΟΕΒ αναγνωρίζει τις σημαντικές δυνατότητες που προσφέρει η ΤΝ για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους. Αυτή η ανάγκη έχει επιβεβαιωθεί και μέσα από σχετική έρευνα που ολοκλήρωσε η ΟΕΒ μεταξύ 210 επιχειρήσεων για τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, αναδεικνύοντας την ανάγκη ανάπτυξης δεξιοτήτων για μια επιτυχημένη ψηφιακή μετάβαση. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά την υλοποίηση του έργου «Πυλώνες Ανάπτυξης» που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Πολιτικής Συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027» με την συγχρηματοδότηση της Ε.Ε. επισημαίνει την ανάγκη για στρατηγικές επενδύσεις στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων, προκειμένου να ανταποκριθούν στις μεταβολές του εργασιακού περιβάλλοντος.
Με γνώμονα το μέλλον και τις αστείρευτες δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης, η ΟΕΒ διαχρονικά προωθεί την επένδυση στη διά βίου μάθηση, παρέχοντας προγράμματα κατάρτισης και μια ευρεία γκάμα από δράσεις που ενισχύουν τις δεξιότητες των επαγγελματιών και προάγουν τη συνεχή τους ανάπτυξη. Σε έναν κόσμο που εξελίσσεται ραγδαία, η προσαρμογή και η καινοτομία δεν είναι απλώς επιλογές, αλλά απαραίτητες προϋποθέσεις για πρόοδο. Προς τούτο, η ΟΕΒ θα συνεχίσει να στοχεύει στη διαμόρφωση ένα εργασιακού περιβάλλοντος όπου η τεχνολογία θα λειτουργεί ως σύμμαχος, ανοίγοντας δρόμους προς ένα δυναμικό και βιώσιμο μέλλον για όλους.
* Λειτουργός, Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού (ΟΕΒ)
