Δεν θα κουραστούμε ούτε μια στιγμή να γράφουμε, να μιλούμε και να πολιτευόμαστε κατά της μάστιγας της φοροδιαφυγής, η ύπαρξη της οποίας αποτελεί μόνιμη και διαρκή απειλή για την ευρωστία των δημοσίων οικονομικών, τα οποία χρήζουν συνεχούς ενίσχυσης.
Αρθρογραφικά εκφράσαμε κατ’ επανάληψη την ανησυχία μας και καλέσαμε την πολιτεία στο σύνολο της (Εκτελεστική, Νομοθετική και Δικαστική εξουσία), να εκπονήσει και να εφαρμόσει πολιτικές πάταξης της φοροδιαφυγής.
Στην προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος εισηγηθήκαμε κατά καιρούς και τα εξής:
- Να εντατικοποιηθεί η διαδικασία είσπραξης των καθυστερημένων φόρων και να επισπευσθούν από τα δικαστήρια οι διαδικασίες εκδίκασης των φορολογικών υποθέσεων.
- Να ποινικοποιηθεί η μη καταβολή επιβεβαιωμένου φόρου εισοδήματος. Η μη καταβολή του ΦΠΑ είναι ήδη ποινικό αδίκημα. Αυτό πρέπει να γίνει και με τον Φόρο Εισοδήματος.
Σχετικό κυβερνητικό νομοσχέδιο κατατέθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών στη Βουλή το 2020. Μετά από αντιδράσεις διαφόρων επαγγελματικών ομάδων, π.χ. δικηγόρων, λογιστών, ελεγκτών, αποσύρθηκε, με την υπόσχεση ότι θα επανακατατεθεί στο Κοινοβούλιο.
Έκτοτε, καμία επαναφορά του νομοσχεδίου δεν έγινε. Αυτή η εξέλιξη είναι και επικίνδυνη και ανησυχητική. Ποιοι προστατεύουν ποιους και γιατί; Φρονώ πως ο φίλτατος υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός δεν προστατεύει κανένα και οφείλει να προωθήσει σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή.
- Να υπάρξει απευθείας καταβολή του ΦΠΑ στο κράτος κατά τη διάρκεια της συναλλαγής. Αρκετές επιχειρήσεις κατακρατούν για μεγάλα διαστήματα τα ποσά που εισπράττουν ως Φόρο Προστιθέμενης Αξίας και αυτό συνιστά παρανομία. Με την εισήγηση αυτή, που μπορεί να εφαρμοσθεί αποτελεσματικά με τη χρήση της νέας τεχνολογίας, θα εκλείψει αυτή η παρανομία και το κράτος θα εισπράττει έγκαιρα τα φορολογικά έσοδα που του ανήκουν.
- Να εκπονηθεί ολοκληρωμένη εκστρατεία είσπραξης των ανείσπρακτων ενταλμάτων και προστίμων που συμποσούνται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Κάθε χρόνο, με την ευκαιρία της συζήτησης των κρατικών προϋπολογισμών στη Βουλή, ο Υπουργός Δικαιοσύνης πληροφορεί το Κοινοβούλιο πως οι ανείσπρακτες οφειλές ξεπερνούν τα €300 εκ.
Είναι πολύ χαρακτηριστική η είδηση που δημοσίευσε πρωτοσέλιδα «ο Φιλελεύθερος» στις 26 Ιανουαρίου 2024. Έτσι μέρες, πριν από ένα χρόνο, το υπουργείο Δικαιοσύνης ενημέρωσε τη Βουλή πως το κράτος έχει να λαμβάνει πάνω από €300 εκ. από ανείσπρακτα εντάλματα και κυρίως από πρόστιμα. Όπως ενημερώθηκε αρμοδίως το Κοινοβούλιο, τα €265 εκ. έχουν να κάνουν με αστικά χρέη, οφειλές σε Δημοτικές Αρχές, στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις, στον Φόρο Εισοδήματος, στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, ενώ άλλα πρόστιμα αφορούν διάφορα ποινικά αδικήματα και τροχαίες παραβιάσεις. Το σύνολο των καθυστερημένων ποσών που έχει να λαμβάνει το κράτος ξεπερνά τα €3 δισ.
Αυτή η κατάσταση είναι απαράδεκτη και πρέπει να σταματήσει. Πρόκειται για μόνιμη και διαρκή αιμορραγία σε βάρος των δημοσίων οικονομικών. Πέραν τούτου, η αδυναμία ή η ανικανότητα ενός κράτους να εισπράττει τα προστίματα αποτελεί επιβράβευση της παρανομίας.
- Να δημοσιεύεται ο φορολογικός κατάλογος με όσους δεν αποπληρώνουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Στα πλαίσια της διαφάνειας, οι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν τους επώνυμους φοροφυγάδες. Να γίνει τρόπος ζωής η δημόσια διαπόμπευση (name and shame).
Θα πρέπει να δημιουργηθεί – μέσω της παιδείας – κουλτούρα φορολογικής συνείδησης από τις μικρές ηλικίες, εντάσσοντας σχετικό μάθημα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.
Το θέμα επείγει και πρέπει κατά προτεραιότητα να απασχολήσει το Υπουργείο Οικονομικών. Η ευρωστία της κυπριακής οικονομίας μέσα από την πάταξη της φοροδιαφυγής είναι στόχος αδιαπραγμάτευτος, γι’ αυτό η Κυβέρνηση θα πρέπει να κινηθεί με πλάνο και ταχύτητα προς τις κατευθύνσεις που εισηγηθήκαμε.
Υ.Γ1.: Τα δημόσια ταμεία δεν απειλούνται από τους μισθούς και την ΑΤΑ που απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι. Απειλούνται από τη φοροδιαφυγή και όλα τα παρεπόμενα της, τα οποία φαίνεται πως δεν έχουν ημερομηνία λήξης.
Υ.Γ2.: Όσον αφορά τα χρέη των ποδοσφαιρικών σωματείων, κακώς το κράτος τους επέτρεψε να συσσωρεύσουν τόσο μεγάλες οφειλές. Και εδώ υπάρχουν τεράστιες και ασήκωτες διαχρονικές πολιτικές ευθύνες, που βαρύνουν όλες εκείνες τις Κυβερνήσεις που ανέχθηκαν επώνυμους και μη να παρανομούν σε βάρος των δημοσίων ταμείων.
* Οικονομολόγος – Δημοσιογράφος.
