Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας & Καινοτομίας
Καθώς αναλογιζόμαστε τις μετασχηματιστικές εξελίξεις του 2024, είναι επιτακτική ανάγκη να αναγνωρίσουμε τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν η έρευνα και η καινοτομία (Ε&Κ) στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Κύπρου. Σε μια εποχή ταχείας τεχνολογικής προόδου και σύνθετων παγκόσμιων προκλήσεων, η δέσμευσή μας να ενισχύσουμε ένα ισχυρό οικοσύστημα Ε&Κ είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση των εθνικών συμφερόντων και τη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας. Το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ) διαδραματίζει καίριο ρόλο στην καθοδήγηση στρατηγικών πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην ανύψωση της θέσης της Κύπρου στο παγκόσμιο τοπίο της καινοτομίας.
Η χρονιά 2024 σηματοδότησε ένα σημαντικό ορόσημο για την Κύπρο με την επίσημη έγκριση της Στρατηγικής Έρευνας και Καινοτομίας για την περίοδο 2024-2026 από το Υπουργικό Συμβούλιο. Αυτή η στρατηγική έχει σχεδιαστεί ώστε να αξιοποιήσει την έρευνα και την καινοτομία ως θεμελιώδεις πυλώνες για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Στοχοπροσηλωμένη στους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ε&Κ, η στρατηγική αποσκοπεί να τοποθετήσει την Κύπρο ως ηγέτιδα δύναμη στην καινοτομία εντός της περιοχής.
Ένας ακρογωνιαίος λίθος αυτής της στρατηγικής υπήρξε η εκτενής συμμετοχή των ενδιαφερομένων μέσω δημόσιων διαβουλεύσεων, οι οποίες επέτρεψαν σε ποικιλόμορφες φωνές από τον ακαδημαϊκό κόσμο, τη βιομηχανία και την κοινωνία των πολιτών να συνεισφέρουν τις απόψεις τους. Αυτή η συνεργατική προσέγγιση διασφάλισε ότι η στρατηγική αντικατοπτρίζει τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της χώρας μας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, η Κύπρος κατέγραψε αξιοσημείωτες προόδους στους δείκτες απόδοσης καινοτομίας της. Η χώρα μας διατήρησε το καθεστώς της ως «ισχυρός καινοτόμος χώρα της ΕΕ» σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Πίνακα Καινοτομίας, επιδεικνύοντας βελτιώσεις σε τομείς όπως η μεταφορά γνώσης, η επιχειρηματική δραστηριότητα και η τεχνολογική ανάπτυξη. Αυτά τα επιτεύγματα υποδεικνύουν ένα ακμάζον ερευνητικό οικοσύστημα που αρχίζει να αποδίδει απτά αποτελέσματα.
Σημαντικά έργα που ξεκίνησαν στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής συνέβαλαν περαιτέρω σε αυτή την πρόοδο. Οι συνεργασίες μεταξύ πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων οδήγησαν σε πρωτοποριακές μελέτες σε τομείς όπως η ανανεώσιμη ενέργεια και οι ψηφιακές τεχνολογίες, ανοίγοντας το δρόμο για καινοτόμες λύσεις που αντιμετωπίζουν τόσο τοπικές όσο και παγκόσμιες προκλήσεις.
Ένας ακόμη βασικός στόχος του 2024 ήταν η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων και ενδιαφερομένων φορέων της βιομηχανίας. Πολλές εταιρικές συνεργασίες αναδύθηκαν, αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα της ευθυγράμμισης των ερευνητικών αποτελεσμάτων με τις ανάγκες της αγοράς. Αυτές οι συνεργασίες όχι μόνο προάγουν την οικονομική ανάπτυξη, αλλά συνάμα συμβάλλουν στη καλλιέργεια μιας κουλτούρας καινοτομίας εντός των επιχειρήσεων.
Η επένδυση στην ερευνητική υποδομή αποτέλεσε άλλη μια σημαντική πτυχή του 2024. Η κυβέρνηση διέθεσε σημαντικούς πόρους για την αναβάθμιση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων και την ανάπτυξη νέων, ικανών να υποστηρίξουν πρωτοποριακή έρευνα. Σημαντικά έργα περιλαμβάνουν τις αναβαθμίσεις εργαστηρίων σε κορυφαία πανεπιστήμια και τη δημιουργία κέντρων καινοτομίας που έχουν σχεδιαστεί για να διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ ερευνητών, επιχειρηματιών και ηγετών της βιομηχανίας.
Αυτές οι επενδύσεις είναι κρίσιμες για την προσέλκυση κορυφαίων ταλέντων τόσο από εγχώριες όσο και από διεθνείς αγορές. Δημιουργώντας σύγχρονα περιβάλλοντα που ευνοούν την υψηλής ποιότητας έρευνα, η Κύπρος τοποθετείται ως ελκυστικός προορισμός για ερευνητές και καινοτόμους.
Καθώς ατενίζουμε στο 2025, ένας από τους κύριους στόχους μας θα είναι η αποτελεσματική εφαρμογή της επικαιροποιημένης Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης. Αυτή η στρατηγική προσδιορίζει προτεραιότητες όπως οι ψηφιακές τεχνολογίες, η ανανεώσιμη ενέργεια, η αγροδιατροφή, η ναυτιλία, η υγεία και το διάστημα ως κεντρικά σημεία ανάπτυξης. Συγκεντρώνοντας πόρους σε αυτούς τους τομείς όπου η Κύπρος διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα, στοχεύουμε στην προώθηση της καινοτομίας που ευθυγραμμίζεται με τις ανάγκες της αγοράς.
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα από αυτήν τη στοχευμένη προσέγγιση περιλαμβάνουν αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α), ενίσχυση συνεργασιών μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων καθώς επίσης βελτίωση δημιουργίας θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες υψηλής αξίας.
Το 2024 υπήρξε μια μετασχηματιστική χρονιά για την έρευνα και την καινοτομία στην Κύπρο. Οι στρατηγικές πρωτοβουλίες που ξεκίνησαν έχουν θέσει μια στέρεη βάση για μελλοντικές προόδους ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα μας. Καθώς προχωρούμε στο 2025, είναι επιτακτική ανάγκη όλοι οι ενδιαφερόμενοι να συμμετάσχουν ενεργά στη διαμόρφωση του τοπίου της καινοτομίας μας. Μαζί μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτήν την πορεία προς βιώσιμη ανάπτυξη που καθοδηγείται από τη δημιουργικότητα και τη συνεργασία—διασφαλίζοντας ότι η Κύπρος παραμένει στην πρωτοπορία της έρευνας και της καινοτομίας για τα επόμενα χρόνια.
