Φόρος Εισοδήματος και αποδείξεις

Ανά το παγκόσμιο υπάρχει μια προσπάθεια μείωσης της φοροδιαφυγής. Κατά τη δική μας αντίληψη, το θέμα μπορεί να αντιμετωπιστεί σε κάποιο βαθμό εάν ο πληρωτής ενός λογαριασμού έχει κάποιο όφελος υποβάλλοντας την απόδειξη στον Φόρο Εισοδήματος και όχι όπως είναι σήμερα που το όφελος του πληρωτή είναι μόνο εάν η διαδικασία αποτελεί μέρος της διαδικασίας απόκτησης του εισοδήματος του.

Εάν δηλαδή μια οικογένεια έχει ιατρικά, δικηγορικά, έξοδα συντήρησης της ιδιόκτητης κατοικίας της κλπ, με ένα μέγιστο (έστω ενδεικτικά) €50.000 τον χρόνο, ένα ποσοστό 20% (γύρω στις €10.000) να αφαιρείται για σκοπούς φόρου εισοδήματος.

Βέβαια, αυτή η προσέγγιση θα βοηθήσει μάλλον τους ψηλότερα αμειβόμενους, που πληρώνουν σχετικά ψηλότερο ποσοστό φόρου εισοδήματος και όχι τόσο τους χαμηλά αμειβόμενους και άλλους. Παρόλο όμως τούτου, η μη προσκόμιση αποδείξεων (χωρίς όφελος στον πληρωτή) βοηθά στη φοροδιαφυγή του εισπράξαντος και ο δικός τους φόρος εισοδήματος θα είναι πολλαπλάσιος της έκπτωσης στον πληρωτή.

Όλες οι αποδείξεις πρέπει να φέρουν ονομασία του πελάτη/πληρωτή (και αυτό ίσως να αποδειχθεί πρόβλημα) για να αποφευχθεί το «μάζεμα» αποδείξεων από κάποιους για σκοπούς φόρου εισοδήματος.

Έγιναν πολλές προσπάθειες στην Ελλάδα να εισαχθεί κάποιου είδους σύστημα αποδείξεων πληρωμής με κάρτες κλπ, με στόχο τη μείωση της φοροδιαφυγής, αλλά εκεί το πρόβλημα αυτό είναι πιο γενικό και οφείλεται στη νοοτροπία της Ελληνικής Πολιτείας, ενώ εμείς (οι πολίτες της Κύπρου) έχουμε πρόβλημα να συμπληρώνουμε τα εισοδήματα του κράτους από τις μη εισπράξεις φόρου.

Από αναφορά αναγνώστη αυτής της στήλης πληροφορηθήκαμε ότι γνωστό ιδιωτικό νοσοκομείο της Λευκωσίας για μια επίσκεψη σε γιατρό ζήτησε ταρίφα €50. Η υπάλληλος της υποδοχής-ταμείο δεν δεχόταν πληρωμή ούτε με κάρτα, ούτε με επιταγή, μόνο μετρητά. ΄Ηταν όμως πρόθυμη να εκδώσει απόδειξη. Ο ασθενής δεν ζήτησε απόδειξη αφού τα ιατρικά έξοδα δεν του αφαιρούνται από τον δικό του φόρο.

Ας συζητήσουμε το θέμα. Ο γιατρός εδώ είναι φοροφυγάς, ο ασθενής δεν έχει κάποιο κέρδος και εάν επιμένει σε απόδειξη θα πληρώσει ίσως πρόσθετα χρήματα. Άρα, ποιος χάνει στο τέλος της ημέρας; Πρώτα το κράτος, μη έχοντας την ορθή εικόνα των εισπράξεων για σκοπούς επιβολής φόρου εισοδήματος από τον γιατρό/νοσοκομείο και ασφαλώς, αφού η κεφαλή (ο γιατρός) εισπράττει αφορολόγητα, είναι αναμενόμενο να πληρώνει και ο ίδιος αφορολόγητα χρήματα σε τρίτους (π.χ. εργολάβους, υπαλλήλους, τους προμηθευτές κλπ). Μια πρόσθετη πληροφόρηση που «ακούσαμε» μιλά για ανέγερση οικοδομής με μεγάλο ποσοστό εξόδων να έχει πληρωθεί με μαύρα χρήματα (πλέον δάνειο για κάλυψη), προ 4 ετών.

Παρομοίως αυτό επικρατεί και σε άλλους τομείς, όπως δικηγορικά γραφεία και άλλα επαγγέλματα. Στον τομέα μας (οικοδομές/ακίνητα), η κατάσταση είναι επίσης τραγική και είναι ρουτίνα πλέον οι πληρωμές με μαύρα χρήματα όταν αφορά μικροδουλειές-επιδιορθώσεις κλπ ιδιωτικών κατοικιών και άλλων, όπου δεν γίνεται αφαίρεση από το εισόδημα. Στο θέμα αυτό εμπλέκεται και η πληρωμή του ανεργιακού, μια και ο τεχνίτης/οικοδόμος, εάν πληρωθεί με απόδειξη (αφού έχει δηλωθεί ως άνεργος) δεν θα εισπράττει ανεργιακό. Άρα το κράτος όχι μόνο δεν εισπράττει, αλλά επιπλέον πληρώνει και το ανεργιακό.

Ας έλθουμε στον τομέα της εστίασης κλπ. Προς δεκαετίας, άτομο του εξωτερικού ξόδεψε για τον γάμο της κόρης του γύρω στις €140.000, δηλώθηκαν €80.000 μαύρα από τον οργανωτή.
Έχουμε ασφαλώς και το θέμα των εξοχικών επαύλεων και περιοδικών ενοικιάσεων, είτε από τους ίδιους, είτε από μεσίτες (ξένους και ντόπιους) κατά περιόδους ή απευθείας από το διαδίκτυο, με πελάτες κυρίως του εξωτερικού αλλά και ντόπιους. Όπως δήλωσε και ο πρόεδρος των ξενοδόχων, το 20% περίπου των τουριστών διαμένουν σε ιδιωτικές επαύλεις (χωρίς εισπράξεις από τις Δημοτικές Αρχές, φόρο εισοδήματος κλπ) και η κατάσταση είναι άκρως προκλητική και άδικη, τόσο για τους φορολογούμενος όσο και για τους ξενοδόχους.

Το θέμα είναι απλό και λύνεται σε κάποιο βαθμό από «βαλτούς» υπαλλήλους, προς εξακρίβωση των θεμάτων που αναφερθήκαμε.

Τελειώνοντας, θυμηθήκαμε μια έρευνα που έγινε για γνωστό σουβλιτζή της Λευκωσίας, όπου ο Φόρος Εισοδήματος «ανακάλυψε» τον τζίρο του βάσει των χαρτιών περιτυλίγματος (τώρα έγιναν ειδικές πλαστικές θήκες) και ανακάλυψε ότι περίπου πωλούσε 1.000 πίττες την ημέρα, πλέον των πωλήσεων επιτόπου. Παρομοίως, ερωτούμε πόσα κέντρα, ταβέρνες κλπ σάς υποβάλουν την απόδειξη με Φ.Π.Α. – ή απλώς μια «κολλούδα» με το ποσό ή ακόμη και προφορικά. Στον δικό μας τομέα, για «μεσιτικά» αρκετοί ιδιοκτήτες αρνούνται να πληρώσουν το Φ.Π.Α., με αποτέλεσμα ο κτηματομεσίτης είτε να απορροφήσει το 19%, είτε να μην το δηλώσει, με όλα τα συνεπακόλουθα.

Γίνεται προσπάθεια όπως πληρώνονται όλα τα έξοδα με κάρτα. Πολύ σωστό. Σε πρόσφατη επίσκεψη μας στην Ολλανδία, φάνηκε περίεργο στον εστιάτορα γιατί να μην πληρώνουμε με κάρτα, ενώ «αμαξούδι» απέξων με χυμούς €5ν για την αγορά μας επέμενε να πληρώσουμε με την κάρτα.
Για δικό σας προβληματισμό.

Αντώνη Λοίζου F.R.I.C.S. – Αντώνης Λοίζου & Συνεργάτες ΕΠΕ – Εκτιμητές Ακινήτων & Διαχειριστές ΄Εργων Ανάπτυξης