Έκπληξη, πολλές απορίες αλλά και αμηχανία προκάλεσε στο Ισραήλ αλλά και τις ΗΠΑ η δήλωση στο Bloomberg του αμερικανού (ρεμπουμπλικανού) βουλευτή Κόρι Μιλς ότι ο μεταβατικός Πρόεδρος της Συρίας Άχμαντ Αλ-Σάρα του εξέφρασε την πρόθεση η Δαμασκός να ενταχθεί στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ (Abraham Accords) και να συνάψει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, στο πρότυπο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μπαχρέιν, του Μαρόκου και του Σουδάν, παρόλο που η ένταξη του τελευταίου παραμένει ημιτελής.
Ο Μιλς ταξίδεψε στη Δαμασκό πριν από μερικές μέρες και έγινε ο πρώτος αμερικανός βουλευτής ο οποίος συνάντησε τον νέο Σύρο ηγέτη.
Η Δαμασκός δεν αντέδρασε, ακόμη τουλάχιστον, στη δήλωση Μιλς εντείνοντας το μυστήριο.Τι ακριβώς είπε ο αλ Σάρα στον αμερικανό βουλευτή και κυρίως γιατί του το είπε; Με το δεδομένο ο Μιλς να μην κατάλαβε καλά να μοιάζει απίθανο η δήλωση μάλλον έγινε από συριακής πλευράς. Το ερώτημα, λοιπόν, πέρα από το γιατί το δημοσιοποίησε ο Μιλς, εάν δηλαδή το είπε (σχεδόν μια εβδομάδα μετά τη συνάντηση) σε συνεννόηση με το Λευκό Οίκο ή εάν απλώς του έφυγε, είναι πολύ βασικό. Ακόμα σημαντικότερο όμως είναι το γιατί ο Αλ-Σάρα έκανε την κίνηση. Και εδώ μάλλον απίθανο είναι να μην σκέφτηκε ότι θα έβγαινε προς τα έξω. Ο Αλ-Σάρα θεωρείται εξαιρετικά έξυπνος και ικανός, η μέχρι τώρα πορεία του πολιτικά το έδειξε άλλωστε ξεκάθαρα και, συνεπώς δεν μπορεί να μην σκέφτηκε πως, τα όσα είπε μπορούσαν να διαρρεύσουν.
Συνεπώς, αν θεωρήσει κανείς ότι το έκανε συνειδητά, και μάλλον αυτό συνέβη, η απορία είναι γιατί. Μια ενδιαφέρουσα και ενδεχομένως υποβοηθητική παράμετρος είναι ότι ο Μιλς, με βάση όσα ανακοινώθηκαν, έθεσε ψηλά στην ατζέντα το ζήτημα του Ιράν και με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να απομονώσουν την Τεχεράνη όσο μπορούν αλλά και του γεγονότος ότι η νέα Δαμασκός θεωρεί το Ιράν ως τη μεγαλύτερη απειλή και έχει διακόψει τις όποιες σχέσεις μαζί του, διανοίγεται εκ των πραγμάτων ένα πεδίο διαπραγμάτευσης. Αρκετά ευνοϊκό μάλιστα για τη Δαμασκό.
Ο Αλ-Σάρα είναι ξεκάθαρο ότι ακολουθεί μια γραμμή μηδενικών εντάσεων με όλους τους γείτονές του – το Ιράν δεν έχει σύνορα με τη Συρία και συνεπώς δεν είναι ακριβώς τέτοιος αλλά ούτε και η Δαμασκός επιδιώκει την όποια επαφή – η δε πρόσθετη προσπάθεια που καταβάλλει η Συρία ειδικά προς την κατεύθυνση του Ισραήλ έχει προκαλέσει εντύπωση στην περιοχή και διεθνώς.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Μιλς απέδωσε στον Αλ-Σάρα την πρόθεση να ενταχθεί στις Συμφωνίες του Αβραάμ «υπό τις κατάλληλες συνθήκες», κάτι που περιπλέκει σημαντικά τα πράγματα.
Διότι, τι σημαίνει «υπό τις κατάλληλες συνθήκες»; Επηρεάζονται ή όχι τα Γκολάν τα οποία το Ισραήλ προσάρτησε, οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν ως έδαφός του πλέον και το εβραϊκό κράτος θεωρεί ότι δεν μπορεί απωλέσει αφού δυνητικά η περιοχή της Γαλιλαίας θα μπορεί να δέχεται επιθέσεις αδιαλείπτως, όπως γινόταν προ του 1967;
Το Ισραήλ εξ αρχής υιοθέτησε μια απόλυτα αρνητική στάση έναντι της νέας κατάστασης πραγμάτων στη Συρία και την επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία: ο αλ-Σάρα και ο περίγυρός του, λέει η Ιερουσαλήμ, δεν μπορούν να μεταμορφωθούν από τρομοκράτες της Αλ Κάιντα με αμέτρητα εγκλήματα στο ενεργητικό τους σε πολιτικούς. Η θέση αυτή επί της ουσίας είναι σωστή. Ωστόσο, το Ισραήλ τηρεί άτεγκτη στάση κυρίως για την προστασία των δικών του συμφερόντων και ακόμα περισσότερο της δικής ασφάλειας. Κάτι που δεν συμβαδίζει κατ’ ανάγκην με τα συμφέροντα άλλων και ειδικά των ΗΠΑ.
Η μεγαλύτερη ανησυχία του εβραϊκού κράτους αφορά πολύ περισσότερο την Τουρκία και το ενδεχόμενο οι κινήσεις της Δαμασκού να εντάσσονται ή έστω να σχετίζονται με τις τουρκικές μεθοδεύσεις στην περιοχή. Μήπως η Άγκυρα χρησιμοποιεί ή και βρίσκεται πίσω από την προσπάθεια του Αλ-Σάρα να προβάλει εαυτόν ως εποικοδομητικό μέρος της κατάστασης; Θα μπορούσε αυτό να οδηγήσει σε εξελίξεις μέσα από τις οποίες το Ισραήλ να φαίνεται ως προβληματικός παράγοντας;
Από την άλλη, μια νέα Συρία κοντά στις ΗΠΑ, σε απλά ελληνικά υπό την αποτελεσματική τους επιρροή, την ώρα μάλιστα που η Δαμασκός δεν εμπιστεύεται τους πρώην εταίρους του Άσαντ, τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν και ούτε έχει λόγο να το κάνει ακόμα, είναι προς το συμφέρον και του Ισραήλ.
Προς τα πού λοιπόν πρέπει να κινηθεί η Ιερουσαλήμ δεδομένου ότι καθόλου δεν εμπιστεύεται τη Δαμασκό αλλά, εάν ο Αλ Σάρα εννοεί τα όσα λέει, η απόλυτη άρνησή της έναντί του ενδέχεται να πλήξει και τα ίδια τα ισραηλινά συμφέροντα.
Η απάντηση είναι πως ο μόνος συνετός δρόμος που απομένει στο Ισραήλ είναι εκείνος της προσεκτικής και αθόρυβης αναμονής. Και αυτό δείχνει να κάνει απέχοντας από τοποθετήσεις έναντι των κινήσεων της Δαμασκού. Είτε μιλάμε για τα περί προσχώρησης στη Συνθήκες του Αβραάμ είτε και για το ξήλωμα της Ισλαμικής Τζιχάντ στη Συρία τις προάλλες η οποία ξάφνιασε τους πάντες.
Η δεύτερη σε μέγεθος παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση μετά τη Χαμάς, όπως γράφαμε και χθες, λειτουργούσε ανενόχλητη στο συριακό έδαφος ακόμα και μετά την ανατροπή Άσαντ, παρότι ήταν γνωστό πως στηριζόταν από το Ιράν παντοιοτρόπως.
Το Ισραήλ απαιτούσε τη λήψη μέτρων εναντίον της αφού σχεδίαζε τρομοκρατικές ενέργειες από τη Συρία, η Δαμασκός δίσταζε και εκείνος βομβάρδισε εγκαταστάσεις της Ισλαμικής Τζιχάντ στα περίχωρα της συριακής πρωτεύουσας. Κανείς όμως, ούτε και το ίδιο το Ισραήλ, ήλπιζε ότι εν μία νυκτί θα ξηλωνόταν η Οργάνωση από τον Αλ Σάρα. Αλλά αυτό έγινε.
Πέρα λοιπόν από το ερώτημα, πόσο ειλικρινής είναι ο Αλ Σάρα και τι πραγματικά επιδιώκει, το ζητούμενο για το Ισραήλ είναι να αναδιαμορφώσει την επικοινωνιακή του στρατηγική έναντί του παρακολουθώντας τον προσεκτικά και αθόρυβα, σε ένα εξαιρετικά ρευστό σκηνικό, ώστε να μην βρεθεί σε ένα νέο, μη ευνοϊκό για το ίδιο πεδίο. Προσμετρώντας πλέον και τα συμφέροντα των άλλων πέρα από τα δικά του, ειδικά εκείνα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Όσο οι σχέσεις της Ουάσιγκτον όχι τόσο με τη Δαμασκό αλλά με την Άγκυρα δεν βελτιώνονται ουσιαστικά, τα πράγματα είναι σίγουρα καλύτερα για το Ισραήλ.
Και όχι μόνο για εκείνο.
