«Ο Πάπας Φραγκίσκος μπορεί πλέον να ξαναδεί την αγαπημένη του Σαν Λορέντζο». Μ’ αυτήν την ανατριχιαστική πρόταση ξεκινά ένα από τα πολλά κείμενα της La Nacion για τον Αργεντινό Ποντίφικα, ο θάνατος του οποίου, στα 88 του χρόνια, σκόρπισε θλίψη ανά το παγκόσμιο.
Από τη στιγμή που εκλέχθηκε στο ανώτατο αξίωμα της Καθολικής Εκκλησίας δεν μπορούσε να δει τηλεόραση και έτσι το 2014 (κατάκτηση του Κόπα Λιμπερταδόρες) και το 2022 (κατάκτηση Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου από την Εθνική Αργεντινής) αρκέστηκε στο να ακούει ραδιοφωνικά τις μεγάλες του αγάπες να θριαμβεύουν.
«Η Σαν Λορέντζο αποτελεί μέρος της πολιτιστικής μου κληρονομιάς», είχε δηλώσει μετά τον θρίαμβο της ομάδας του το 2014 για να δείξει σε όλους ότι η σχέση του με το ποδόσφαιρο είχε διαγραφεί από τη στιγμή που πήρε… μεταγραφή στο Βατικανό.
Και πώς να συμβεί αυτό όταν σχεδόν όλες οι παιδικές του αναμνήσεις ήταν συνυφασμένες με τα τσιμέντα στις κερκίδες του «Gasómetro» του παλιού γηπέδου των κορακιών που ιδρύθηκαν την 1η Απριλίου του 1908 και η αφορμή ήταν ένα ατύχημα που οδήγησε τον ιερέα της περιοχής να φτιάξει ποδοσφαιρική ομάδα.
Στις αρχές του 20ου αιώνα τα τραμ και τα λεωφορεία είχαν πλέον πυκνά δρομολόγια στις εργατικές συνοικίες Αλμάγρο και Μποέδο του Μπουένος Άιρες για τα πιτσιρίκια που έπαιζαν ποδόσφαιρο στο δρόμο κινδύνευαν καθημερινά. Κι όταν ένα λεωφορείο χτύπησε ένα παιδί, ο ιερέας Λορένσο Μάσα παραχώρησε την αυλή της εκκλησίας του για να παίζουν με ασφάλεια…
Η Σαν Λορέντζο (πήρε το όνομα της προς τιμήν του ναού όπου ξεκίνησαν όλα) σιγά, σιγά γιγαντώθηκε και ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο (όπως ήταν το κοσμικό του όνομα του Πάπα) σε ηλικία 9 ετών «ερωτεύτηκε» για πρώτη φορά.
Οι γονείς του τον πήγαν στο παλιό γήπεδο (ο πατέρας του ήταν αθλητής μπάσκετ στην ομάδα της Σαν Λορέντζο), μαγεύτηκε από τα χρώματα (κόκκινο και μπλε), αλλά και τα όσα έκαναν οι κορυφαίοι ποδοσφαιριστές εκείνης της εποχής οι οποίοι κατέκτησαν το πρωτάθλημα και έγραψαν τη δική τους ιστορία στο ποδόσφαιρο της χώρας.
«Είδα σχεδόν όλα τα παιχνίδια του πρωταθλήματος του 1946 στο σπίτι. Το κατακτήσαμε λίγες μέρες πριν κλείσω τα 10. Περισσότερα από 70 χρόνια μετά, θυμάμαι την ομάδα σαν να ήταν χθες: Μπλαθίνα, Βαντσίνι, Μπάσο, Ζουμπιέτα, Γκρέκο, Κολόμπο, Ιμπεγιόνι, Φάρο, Μαρτίνο, Σίλβα… οι δέκα υπέροχοι. Και μετά… ήταν ο Ποντόνι. Ο Ρενέ Αλεχάντρο Ποντόνι, ο επιθετικός, ο γκολτζής της Σαν Λορέντσο, ο αγαπημένος μου», ανέφερε στην αυτοβιογραφία του…
Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε τον αριθμό μέλους 88.235 και όλα αυτά τα χρόνια είχε ενεργή συνδρομή χωρίς ποτέ να κρύψει την αγάπη του για τον σύλλογο. Μάλιστα όταν στα τέλη του 2013 ένας δημοσιογράφος του ζήτησε να ευλογήσει την Αργεντινή (εν όψει του Μουντιάλ του 2014 στη Βραζιλία» απάντησε με σοβαρό ύφος:
«Να κερδίσει η Σαν Λορέντσο!».
Λίγες ημέρες μετά την εκλογή του, βγήκε φωτογραφία με τη φανέλα της ομάδας μπροστά στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου κι εκείνη η εικόνα ήταν τόσο δυνατή που ανάγκασε τη FIFA να την εντάξει στο μουσείο της, μαζί με τη φανέλα του συλλόγου.
Το Βατικανό με μπλε και κόκκινα χρώματα
Η εκλογή του το 2013 στον παπικό θρόνο προκάλεσε ενθουσιασμό στην ομάδα και τους φιλάθλους της οι οποίοι δεν χρειάστηκε και πολύ για να τη θεωρήσουν ως «δώρο Θεού».
Εκείνη την περίοδο η Σαν Λορέντζο πάλευε να αποφύγει τον υποβιβασμό και τα κατάφερε, ενώ την αμέσως επόμενη χρονιά κατέκτησε το Κόπα Λιμπερταδόρες.
Την ώρα του τελικού ταξίδευε για τη Νότια Κορέα, αλλά ο υπεύθυνος πρωτοκόλλου του Βατικανού, Γκιγιέρμο Κάρχερ, του μετέφερε λεπτό προς λεπτό την εξέλιξη του αγώνα.
Λίγες ημέρες μετά τον θρίαμβο, αντιπροσωπεία της ομάδας πήγε στο Βατικανό, του παρέδωσε μια φανέλα, μια ρέπλικα του τροπαίου, αλλά και τα γάντια του τερματοφύλακα Τορρίκο.
Εκεί, βλέποντας πως είχαν βάλει φωτοστέφανο στο έμβλημα της ομάδας, αστειεύτηκε λέγοντας: «Είστε απαράδεκτοι!» κι αμέσως μετά ακολούθησε η φράση που έμεινε στην ιστορία: «Θέλω να χαιρετήσω ειδικά τους Πρωταθλητές Αμερικής, την ομάδα της Σαν Λορέντζο. Είναι μέρος της πολιτιστικής μου ταυτότητας».
Το νέο γήπεδο θα φέρει το όνομα του
Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο πρόεδρος του συλλόγου Μαρσέλο Μορέτι, τον επισκέφθηκε στο Βατικανό για να του ζητήσει να αποδεχθεί το αίτημα να δοθεί το όνομά του στο νέο γήπεδο στη γειτονιά Μποέδο κι αυτή τη φορά διαισθανόμενος ίσως ότι το τέλος του πλησιάζει (καθώς αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας) το αποδέχθηκε, βαθιά συγκινημένος.
Και εξίσου συγκινητικό ήταν και το αντίο που του απηύθυνε η αγαπημένη του ομάδα.
«Ποτέ δεν ήταν απλώς ένας ακόμη – και ήταν πάντα ένας από εμάς. ‘Κοράκι’ από παιδί, ‘κοράκι’ και ως άντρας… ‘Κοράκι’ ως ιερέας και Καρδινάλιος… ‘Κοράκι’ και ως Πάπας…
Πάντα μετέδιδε το πάθος του για τον Σαν Λορέντζο: όταν πήγαινε στο παλιό «Γκασόμετρο» για να δει την ομάδα του 1946, όταν δεχόταν με απόλυτη χαρά τις μπλε-κόκκινες επισκέψεις στο Βατικανό… Κάτοχος της κάρτας μέλους υπ’ αριθμόν 88235.
Από τον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο έως τον Πάπα Φραγκίσκο, υπήρχε κάτι που ποτέ δεν άλλαξε: η αγάπη του για τον Σαν Λορέντζο.
Μέσα σε βαθύ πένθος, από όλη την οικογένεια της Σαν Λορέντζο σήμερα του λέμε:
Αντίο, ευχαριστούμε και εις το επανιδείν! Θα είμαστε μαζί για πάντα!»
Ο προπονητής που τον πέταξε έξω από τα αποδυτήρια
Υπάρχει όμως και μια απίθανη ιστορία όπου ο (αρχιεπίσκοπος του Μπουένος Άιρες εκείνη την εποχή) ένιωσε την αγάπη του για τα «κοράκια» να δοκιμάζεται.
Το 1998 η ομάδα ξεκίνησε τη σεζόν με προπονητή τον Άλφιο Μπαζίλε, γνωστό για τις προκαταλήψεις του, ο οποίος λίγο πριν το ματς της πρεμιέρας ετοιμαζόταν στα αποδυτήρια για την τελευταία ομιλία προς τους παίκτες όταν άνοιξε η πόρτα κι αντίκρισε έναν ιερέα.
«Ποιος είναι αυτός;», ρώτησε τον πρόεδρο του συλλόγου, Φερνάντο Μίλε) κι ο τελευταίος του εξήγησε ότι είναι ένας αφοσιωμένος οπαδός του συλλόγου ο οποίος δίνει την ευχή του στην ομάδα πριν από κάθε ματς.
«Πέρσι δεν κέρδισες σχεδόν κανένα παιχνίδι και με έφερες στην ομάδα για να τα αλλάξω. Πως αφήνεις λοιπόν κάποιον που ήταν σε όλα τα ματς να μπει στα αποδυτήρια; Πέταξε τον έξω, είναι γκαντεμιά! Δεν θέλω να δω κανέναν παπά», είπε με ύφος που δεν άφηνε κανένα περιθώριο ο Μπαζίλε με τον πρόεδρο να πηγαίνει στον Πάπα και να του εξηγεί ότι ο νέος προπονητής δεν επιτρέπει σε κανέναν την είσοδο στα αποδυτήρια…
Ο Μπαζίλε δεν έμεινε για πολύ στον πάγκο της ομάδας και όταν το 2013 συναντήθηκε τυχαία με τον Μίλε ακολούθησε η εξής στιχομυθία:
Μίλε: «Είδες ποιος εκλέχθηκε Πάπας»
Μπαζίλε: «Φίλε πως είναι δυνατόν να με ρωτάς κάτι τέτοιο; Φυσικά και ξέρω! Όλη η Αργεντινή ξέρει»
Μίλε: «Όχι… Νομίζω ότι δεν ξέρεις ποιος είναι…»
Μπαζίλε: «Μάλλον είσαι τρελός… Ο Πάπας Φραγκίσκος είναι συμπατριώτης μας»
Μίλε: «Ναι, αλλά μάλλον δεν θυμάσαι ότι είναι αυτός που πέταξε έξω από τα αποδυτήρια».
Κι αυτήν την ιστορία την επιβεβαίωσε ο Μπαζίλε σε συνέντευξη του σε τηλεοτπικό σταθμό…
Οι συναντήσεις του με ποδοσφαιριστές κι ο θαυμασμός για τον Πελέ
Πέντε μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Πάπας υποδέχθηκε τον Λιονέλ Μέσι στο Βατικανό. Η συνάντηση έγινε πριν από έναν φιλικό αγώνα μεταξύ Αργεντινής και Ιταλίας προς τιμήν του.
Κατά την τελετή, ο Φραγκίσκος παρέδωσε κλαδιά ελιάς στον Μέσι και στον Τζανλουίτζι Μπουφόν. Μετά την τελετή, ο Μέσι του χάρισε μια φανέλα υπογεγραμμένη από όλη την ομάδα, ένα περιοδικό της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και ένα σημαιάκι με τα χρώματα της σημαίας της Αργεντινής.
Ο Πάπας είπε τότε με χιούμορ: «Είδατε πώς συμπεριφέρθηκαν τα μέλη της αποστολής της Ιταλίας και πώς οι Αργεντίνοι… Ε, λοιπόν, εγώ είμαι ένας από αυτούς. Τώρα ξέρετε από πού προέρχομαι. Το λέω και στους φύλακές μου όταν με μαλώνουν που βγαίνω από το πρωτόκολλο – κάτι που θα συνεχίσω να κάνω».
Λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2014, ο Ντιέγκο Μαραντόνα συναντήθηκε με τον Πάπα στη Ρώμη στο περιθώριο ενός φιλανθρωπικού αγώνα (όπου φέρεται να τον ρώτησε ποιο από τα δύο χέρια του ήταν αυτό του… Θεού που έβαλε το γκολ με την Αγγλία στο Μουντιάλ του 1986) και του έδωσε μια υπογεγραμμένη φανέλα με τον Ντιεγκίτο (που τα είχε βάλει στο παρελθόν με το Βατικανό) να δηλώνει: «Ο Πάπας Φραγκίσκος είναι πιο μεγάλος και από τον Μαραντόνα».
Βέβαια όταν κάποια στιγμή του είχαν θέσει το αιώνιο δίλημμα (τουλάχιστον για τους οπαδούς της Αργεντινής) για το ποιος είναι ο κορυφαίος (Μαραντόνα ή Μέσι;) ο Φραγκίσκος έδωσε μια μάλλον μια αναμενόμενη απάντηση.
«Ο Μαραντόνα ως παίκτης ήταν εξαιρετικός. Αλλά ως άνθρωπος, απέτυχε. Ο Μεέσι είναι ένας σπουδαίος ποδοσφαιριστής κι ένας πραγματικός τζέντλεμαν», είπε αρχικά και στη συνέχεια προκάλεσε σοκ σε όλη την Αργεντινή: «Αλλά εγώ θα επέλεγα έναν τρίτο, τον Πελέ. Ένας εγκάρδιος άνθρωπος».
Η ειδική προθήκη με τις φανέλες των συλλόγων
Ήταν τέτοιο το πάθος του για το ποδόσφαιρο που σχεδόν καθημερινά δεχόταν ως δώρα φανέλες από διάφορες ομάδες ή του ζητούσαν να τις ευλογήσει, με την συλλογή του να θεωρείται ως μια από τις κορυφαίες στον κόσμο.
Μάλιστα στο φημισμένο Μουσείο του Βατικανού ζήτησε να δημιουργηθεί μία ειδική προθήκη όπου τοποθετήθηκαν οι αγαπημένες του..
Λάτρης του αθλητισμού και της κοινωνικής επιρροής του
Το ποδόσφαιρο μπορεί να ήταν το πάθος του, αλλά ο Ποντίφικας ήταν γενικά λάτρης του αθλητισμού και πολύ συχνά στα κηρύγματα του τον χρησιμοποιούσε ως παράδειγμα.
Μια από τις τελευταίες του επισημάνεις ήρθε τον Ιανουάριο του 2024 λίγες ώρες μετά τον θρίαμβο του Γιανίκ Σίνερ στο Australian Open.
«Ο αθλητισμός δεν είναι απλώς μάχη, αλλά και διάλογος. Στο τένις αυτός ο διάλογος μπορεί να μετατραπεί σε τέχνη. Στο γήπεδο, όπως και στη ζωή, άλλοτε νιώθουμε μόνοι και άλλοτε έχουμε στήριξη από αυτούς που παίζουν το ίδιο παιχνίδι της ζωής μαζί μας. Αλλά ακόμα και όταν παίζουμε μόνοι, δεν είμαστε μόνοι, γιατί είναι παρών ο Κύριος που μας διδάσκει τον σεβασμό, την κατανόηση και την ανάγκη διαρκούς επικοινωνίας», ήταν τα λόγια του…
Για τον Πάπα ο αθλητισμός ήταν είναι και θα είναι ένα απαραίτητο συστατικό της κοινωνίας μας και φρόντιζε να το υπενθυμίζει συχνά πυκνά.
«Αν δεν υπάρχει αθλητικός σύλλογος, κάτι λείπει! Ο αθλητισμός φέρνει την Εκκλησία κοντά στη ζωή των ανθρώπων. Ο αθλητισμός δεν είναι μόνο για τη σωματική υγεία ή τη διασκέδαση — είναι εργαλείο διαμόρφωσης της αρετής. Ομαδικότητα, ευγενής άμιλλα, πειθαρχία, ταπεινότητα και θυσία — όλα είναι αξίες που καλλιεργούνται μέσω του αθλητισμού και έχουν χριστιανική βάση…είχε πει, ενώ σε άλλο του κήρυγμα είχε τονίσει:
«Μαζί με την παιδεία και την εργασία, ο αθλητισμός αποτελεί έναν από τους τρεις βασικούς δρόμους για τη νεολαία ώστε να αποφύγει εξαρτήσεις και να βρει νόημα. Είναι ένα “γυμναστήριο ζωής”, όπου τα παιδιά μαθαίνουν να δεσμεύονται, να σέβονται και να επιμένουν. Η συμμετοχή σε ομάδα διδάσκει στα παιδιά να απορρίπτουν την απομόνωση και τον ατομισμό — ενισχύει τη συνεργασία και την αλληλεγγύη. Η φανέλα μιας ομάδας δεν είναι απλώς ρούχο — είναι σύμβολο ταυτότητας και δέσμευσης.
Να αξίζετε τη φανέλα σας κάθε μέρα με την προσπάθειά σας και τις αξίες σας».
Εξίσου όμως σημαντικά ήταν και τα μηνύματα που προσπαθούσε να περάσει στους αθλητές.
«Είναι πρότυπα — είτε το αντιλαμβάνονται είτε όχι. Είστε σημείο αναφοράς για πολλούς νέους. ε τη συμπεριφορά σας, εντός και εκτός γηπέδου, δείχνετε σεβασμό, αλληλεγγύη και ήθος. Ακόμα και μια απλή συζήτηση με νέους αποκαλύπτει πόσο σας θαυμάζουν και σας παρακολουθούν.
Όπως φυσικά συνήθιζε να τονίζει και τον εξίσου σημαντικό ρόλο του αθλητισμού για να ξεπεραστούν οι όποιες διαφορές και εντάσεις.
«Ο αθλητισμός είναι παγκόσμια γλώσσα που ξεπερνά σύνορα, ιδεολογίες, θρησκείες και διαφορές. Ενώνει αντί να χωρίζει, χτίζει γέφυρες αντί για τοίχους, και καλλιεργεί την αποδοχή αντί για τον αποκλεισμό. Είναι εργαλείο ειρήνης, συνύπαρξης και διαπολιτισμικού διαλόγου».
