Μέχρι και σήμερα το απόγευμα οι λεπτομέρειες του έκτακτου ταξιδιού του Βενιαμίν Νετανιάχου στην Ουάσινγκτον δεν είχαν οριστικοποιηθεί και αυτό εξηγείται, με δεδομένο ότι δεν υπήρξε, ως είθισται, κάποια προετοιμασία. Η πρόσκληση ήταν αυθεντικά «Τραμπική».
Όντας σε επίσημη επίσκεψη στην Ουγγαρία, ο ισραηλινός Πρωθυπουργός ενημερώθηκε για τους φόρους που επέβαλε ο αμερικανός Πρόεδρος (για τα ισραηλινά προϊόντα είναι στο 17%) του τηλεφώνησε για να εκφράσει την ανησυχία του και ο Τραμπ απλώς τον προσκάλεσε για επίσημη επίσκεψη, στο «πέρνα από εδώ να τα πούμε». Έκτοτε στην Ιερουσαλήμ και την Ουάσιγκτον τρέχουν για να καταφέρουν το ακατόρθωτο: να στήσουν μια τόσο κρίσιμη μάλιστα επίσκεψη σε λιγότερο από 48 ώρες.
Αλλού; Αλλού ο Πρόεδρος δεν θα το έκανε ή τουλάχιστον θα ρωτούσε τους επιτελείς του πριν. Στις ΗΠΑ πρόεδρος είναι ο Τραμπ.
Το ταξίδι θα γίνει σίγουρα. Ισραηλινά ΜΜΕ λένε πως ο Νετανιάχου είναι ήδη καθ΄οδόν, αφού ξεπέρασε και το σκόπελο της αυριανής του κατάθεσης στο δικαστήριο για δικές του περιπέτειες με τον Νόμο. Η έδρα δέχθηκε, σήμερα το μεσημέρι, την αναβολή της κατάθεσής του.
Θα γίνει το Ισραήλ η πρώτη χώρα η οποία θα δει τους φόρους στις εξαγωγές της να αποσύρονται; Να μειώνονται; Δεδομένου ότι το πολιτικό μήνυμα που η επίσκεψη θέλει να στείλει είναι κυρίως ότι η μία χώρα παραμένει ο πιο πιστός σύμμαχος της άλλης, δεν πρέπει κανείς να το αποκλείει. Ο Νετανιάχου δεν θα έσπευδε στις ΗΠΑ για να επιστρέψει πίσω με μια ήττα στις αποσκευές του, ούτε όμως και ο Τραμπ θα ήθελε κάτι τέτοιο.
Κάποιες ενδείξεις ως προς πού μπορεί να κινηθούν τα πράγματα δίνει η υπόμνηση του γεγονότος ότι η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου με το Ισραήλ διασφάλιζε μέχρι πρόσφατα ότι το 98% των αμερικανικών προϊόντων που εισάγονται στο εβραϊκό κράτος δεν υπόκεινται σε δασμούς, κάτι που ο ισραηλινός Πρωθυπουργός ανέβασε προ ημερών, καθόλου τυχαία, στο 100%.
Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον Τραμπ από του να επιβάλει στο Ισραήλ το 17% και εδώ είναι που αρχίζουν οι ακόμη πιο ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες: το 2024 οι ΗΠΑ εισήγαγαν από το Ισραήλ προϊόντα αξίας 22,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων (αύξηση 6,7% από το 2023) και εξήγαγαν προϊόντα «μόλις» 14,8 δισεκατομμυρίων (αύξηση 5,8% από το 2023) προς το εβραϊκό κράτος.
Δεδομένων των μεγεθών, ότι δηλαδή μιλάμε για τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, μια χώρα 448 φορές το μέγεθος του Ισραήλ και 35 φορές τον πληθυσμό του είναι όντως παράξενο. Η απάντηση βρίσκεται στο είδος των εξαγωγών. Ο ένας τομέας είναι αυτός της τεχνολογίας και κυρίως των ιατρικών συστημάτων στα οποία ειδικεύεται το Ισραήλ, ο δε δεύτερος είναι ο τομέας των διαμαντιών. Η προσπάθεια Νετανιάχου θα είναι να πετύχει κάτι σε σχέση με αυτούς και άλλους κρίσιμους για το Ισραήλ τομείς.
Στο ερώτημα γιατί ο Τραμπ να δεχθεί να κάνει οτιδήποτε με τους φόρους όταν απλά θα μπορούσε να μην τους είχε επιβάλει, τα σενάρια ποικίλουν. Ο αμερικανός Πρόεδρος εξαίρεσε από τη λίστα των δασμών τη Ρωσία, την Κούβα, τη Λευκορωσία και τη Βόρειο Κορέα με το αιτιολογικό ότι οι ισχύουσες αμερικανικές κυρώσεις εναντίον τους είναι τόσο μεγάλες που «αποκλείουν το όποιο σημαντικό εμπόριο». Εξαίρεσε και ένα κομμάτι από το εμπόριο με Καναδά και Μεξικό λόγω της συμφωνίας ανάμεσα στους τρεις.
Εάν ο Τραμπ θέλει να στείλει ένα μήνυμα στη λογική του, οι σύμμαχοί μας (εδώ όσοι είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν μηδενικούς ή εξαιρετικά χαμηλούς δασμούς στις εξαγωγές των ΗΠΑ) μπορούν να μας προσεγγίσουν, τότε το Ισραήλ είναι το καλύτερο παράδειγμα.
Η περίπτωση κάθε χώρας, όπως και το ισοζύγιο και το αντικείμενο του εμπορίου των ΗΠΑ μαζί της διαφέρουν. Το μόνο βέβαιο «επιχειρηματικά», διότι έτσι κινείται ο Τραμπ, είναι πως ως θέση διαπραγμάτευσης με τους άλλους, δεν θα είχε νόημα να εξαιρέσει εξ αρχής το Ισραήλ.
Το ίδιο όμως ίσως να ισχύει και σε σχέση με το Ισραήλ. Μιας και τα ζητήματα που ξέρουμε τώρα θα συζητήσουν είναι αρκετά. To πρώτο είναι το θέμα της Γάζας, το δεύτερο, χωρίς η σειρά σπουδαιότητας να είναι απαραίτητα αυτή, είναι το τεράστιο ζήτημα του Ιράν και το τρίτο είναι αυτό που εμάς μας αφορά περισσότερο: η Τουρκία.
Η οποία είναι και η βασική ανησυχία του Ισραήλ.
Από τις Βρυξέλλες προχθές, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν έσπευσε να ρίξει τους τόνους σε σχέση με τις τουρκικές απειλές κατά του Ισραήλ, λέγοντας ότι η Άγκυρα δεν θέλει αντιπαράθεση με το Ισραήλ στη Συρία. Όμως το Ισραήλ δεν πείθεται, καθόλου μάλιστα, διότι γνωρίζει πως η φαινομενική μετάλλαξη της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα, δείγματα της οποίας είχαμε και στο Κυπριακό αλλά και στα ελληνοτουρκικά, έχει να κάνει με την προσέγγιση που επιχειρεί προς την Ευρώπη μετά από τα ανοίγματα Τραμπ προς τη Μόσχα.
Ανοιχτό παραμένει και το τεράστιο ζήτημα των Αμερικανικών κυρώσεων στην Άγκυρα τις οποίες ο ίδιος ο Τραμπ επέβαλε το 2019, ως απάντηση στην επιμονή της Άγκυρας να πάρει τους S-400 από τη Ρωσία. Η Τουρκία είχε παραγγείλει 100 F-35 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με το καθένα να στοιχίζει περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια. Συνεπώς δεν μιλάει κανείς για κάτι μικρό ή ήσσονος σημασίας.
Από την άλλη το Ισραήλ είναι κατηγορηματικά αρνητικό ως προς το ξεπάγωμα της παραγγελίας και το θεωρεί κρίσιμο για την ασφάλεια του. Όπως και εμείς και η Ελλάδα βέβαια.
Τι θέλει να πάρει ο Τραμπ από τον Νετανιάχου και τι θα του δώσει; Θα το μάθουμε σύντομα. Το σίγουρο είναι πως ο Νετανιάχου δεν πρόκειται να το πάρει δωρεάν καθώς μιλάμε πάντα για τον Ντόναλντ Τραμπ.
