Την πρόθεσή του να προχωρήσει σε δραστική συρρίκνωση του ομοσπονδιακού κράτους υπογράμμισε ο Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη πλήρη συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου κατά τη δεύτερη θητεία του.
Κομβικό ρόλο σε αυτή την πρωτοβουλία διαδραμάτισε ο Έλον Μασκ, ο δισεκατομμυριούχος της τεχνολογίας, ο οποίος, χωρίς να παρουσιάσει αποδεικτικά στοιχεία, προειδοποίησε πως η χώρα οδεύει προς χρεοκοπία αν δεν υπάρξει δραστικός περιορισμός των δημόσιων δαπανών.
Η συνεδρίαση είχε ως βασικό άξονα τις ενέργειες του Μασκ, ο οποίος ηγείται μιας ανεπίσημης ομάδας με την ονομασία «Τμήμα Κυβερνητικής Αποδοτικότητας» (Doge). Ο ίδιος, περιγράφοντας τον ρόλο του, έκανε λόγο για «ταπεινή τεχνική υποστήριξη» στην κυβέρνηση, ενώ οι υπουργοί είχαν ελάχιστο χρόνο για παρεμβάσεις.
Η συνεδρίαση συνέπεσε με την προθεσμία που έχουν λάβει οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες για να υποβάλουν μέχρι τα μέσα Μαρτίου σχέδια για «μαζικές μειώσεις προσωπικού», όπως αναφέρει σχετικό επίσημο έγγραφο. Αυτό αποτελεί μέρος της κλιμάκωσης των προσπαθειών του προέδρου Τραμπ να αναδιαμορφώσει τη σύνθεση του ομοσπονδιακού προσωπικού.
Ο Τραμπ επαίνεσε τον διευθυντή της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA), Λι Ζέλντιν, για το σχέδιό του να περικόψει έως και 65% των θέσεων εργασίας στην υπηρεσία του. Ωστόσο, ο Μασκ απέφυγε να προσδιορίσει τον συνολικό αριθμό των θέσεων που στοχεύουν να καταργήσουν, αναφέροντας απλώς ότι επιθυμούν να «διατηρήσουν όσους επιτελούν σημαντικό έργο σε καίριες θέσεις».
Ο Μασκ δήλωσε ότι ο στόχος της ομάδας του είναι να επιτύχει «μείωση του ελλείμματος κατά 1 τρισ. δολάρια μέχρι το οικονομικό έτος 2026». Η αρχική του πρόταση για μείωση των δαπανών κατά 2 τρισ. δολάρια φαίνεται να έχει ήδη περικοπεί στο μισό. Σύμφωνα με τον ίδιο, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος απαιτείται «εξοικονόμηση 4 δισ. δολαρίων την ημέρα, κάθε μέρα, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου».
«Δεν μπορούμε να διατηρήσουμε μια χώρα με έλλειμμα 2 τρισ. δολαρίων», δήλωσε ο Μασκ, προσθέτοντας ότι «οι τόκοι του εθνικού χρέους έχουν ξεπεράσει τις δαπάνες του Υπουργείου Άμυνας». Σύμφωνα με τον ίδιο, αν η κατάσταση δεν αλλάξει, «η χώρα θα οδηγηθεί σε οικονομική κατάρρευση».
Με σόου του Έλον Μασκ το πρώτο υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ – «Θα εξοικονομούμε 4 δισ. κάθε μέρα»
Η «λίστα επιτευγμάτων» και οι αντιδράσεις
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, συζητήθηκε επίσης η διαμάχη που προκλήθηκε από ένα email που εστάλη σε ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, ζητώντας τους να καταγράψουν πέντε επιτεύγματα της προηγούμενης εβδομάδας. Ορισμένοι αξιωματούχοι θεώρησαν το αίτημα προβληματικό, καθώς ορισμένες υπηρεσίες χειρίζονται ευαίσθητα θέματα εθνικής ασφάλειας.
Ο Μασκ υπερασπίστηκε την απόφαση, υποστηρίζοντας ότι το email δεν ήταν «μέτρο αξιολόγησης» αλλά μια «επισκόπηση της απόδοσης» που αποσκοπούσε στον εντοπισμό «αόρατων υπαλλήλων» που αμείβονται χωρίς να εργάζονται. Δήλωσε επίσης ότι η εντολή εστάλη με την έγκριση του Τραμπ, προκαλώντας αμηχανία σε αρκετά κυβερνητικά στελέχη.
Μετά την κατακραυγή, η οδηγία τροποποιήθηκε, επιτρέποντας στους υπαλλήλους που ασχολούνται με απόρρητα θέματα να απαντούν απλώς ότι εργάζονται σε διαβαθμισμένα έργα.
Νέοι δασμοί και διπλωματικές εντάσεις
Ο Τραμπ επανέλαβε τη δέσμευσή του να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό και να μειώσει το δημόσιο χρέος, αν και κατά την πρώτη του θητεία το χρέος αυξήθηκε κατά 8,4 τρισ. δολάρια. Παράλληλα, ανακοίνωσε νέους δασμούς 25% στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλώνοντας ότι η Ένωση «συστάθηκε για να εκμεταλλεύεται τις Ηνωμένες Πολιτείες». Οι δασμοί θα αφορούν κυρίως τις εισαγωγές αυτοκινήτων και άλλων αγαθών και αναμένεται να ανακοινωθούν επίσημα σύντομα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέβαλε, ωστόσο, την επιβολή δασμών σε Καναδά και Μεξικό για έναν μήνα, μεταθέτοντας την ημερομηνία εφαρμογής τους για τις 2 Απριλίου. Η απόφαση αυτή προκάλεσε εντύπωση, καθώς πριν από μόλις δύο ημέρες είχε ανακοινώσει ότι οι δασμοί θα επιβληθούν στις 4 Μαρτίου.
Παράλληλα, ο Τραμπ συνέχισε να υποστηρίζει την ιδέα ότι ο Καναδάς θα πρέπει να γίνει «πολιτεία των ΗΠΑ».
