Η προσέγγιση του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία ενδέχεται να διαφέρει σημαντικά από αυτή του Τζο Μπάιντεν, φέρνοντας νέες δυναμικές και σημαντικά δεδομένα στην εξίσωση. Παρά τις διαφοροποιήσεις, τα αποτελέσματα οποιασδήποτε συμφωνίας θα έχουν καθοριστικό ρόλο τόσο για την Ουκρανία όσο και για την Ευρώπη.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη αποστείλει στη Σαουδική Αραβία την ομάδα διαπραγμάτευσης για το τέλος του πολέμου, με τη συνάντηση των Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων να αναμένεται να είναι εξαιρετικά σύνθετη αλλά και παραγωγική, καθώς η κρίση πλησιάζει τα τρία χρόνια και η κατάσταση παραμένει αδιέξοδη. Η στρατηγική του Τραμπ φαίνεται να αποκλίνει σε μεγάλο βαθμό από εκείνη του Μπάιντεν. Χωρίς υπερβολές, ένα τηλεφώνημα του Αμερικανού Προέδρου προς το Κρεμλίνο στις 12 Φεβρουαρίου κατάφερε να απομονώσει το Κίεβο και να αναδείξει τη Μόσχα από το αδιέξοδο της τελευταίας τριετίας.
Αυτό που προέχει τώρα, πέρα από τις τακτικές της Ουάσιγκτον, είναι το τι θα προκύψει από τη διαπραγμάτευση Ρωσίας-ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία, ειδικά με την απόφαση του Λευκού Οίκου να αποκλείσει, τουλάχιστον στην αρχική φάση, την Ουκρανία και την Ευρώπη από τις συνομιλίες. Αν το προσχέδιο που προκύψει ικανοποιήσει τις ΗΠΑ, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κοινοποιηθεί τόσο στην Ουκρανία όσο και στην Ευρώπη.
Τι μπορεί να περιλαμβάνει όμως ένα ρωσοαμερικανικό σχέδιο;
-Για αρχή οι ΗΠΑ θέλουν από τη Μόσχα δεσμευτική συμφωνία για κατάπαυση του πυρός και μάλιστα άμεσα, Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Ρωσία θα πρέπει να σταματήσει τις επιχειρήσεις σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα εντός των Ουκρανικών εδαφών και παράλληλα και τις επιχειρήσεις στα δικά της εδάφη και τα περίπου 200 τετραγωνικά μίλια που έχουν από τον περασμένο Αύγουστο στην κατοχή τους οι ουκρανικές δυνάμεις στην επαρχία του Κουρσκ. Αυτό από μόνο του είναι μία περίπλοκη και δύσκολη διαπραγμάτευση εξ’ αρχής καθώς η Ρωσία δεδομένα θα ζητήσει πάγωμα και από την Ουκρανική πλευρά και άμεση αποχώρηση από τα ρωσικά εδάφη. Τα δεδομένα για κατάπαυση του πυρός είναι ακόμη πιο περίπλοκα καθώς η Ρωσία θα επιμείνει στο ότι οι Ουκρανικές δυνάμεις θα πρέπει να αποχωρήσουν ακόμη και από περιοχές τις οποίες σήμερα η Ρωσία δεν ελέγχει απόλυτα.
-Εάν η κατάπαυση του πυρός είναι η αρχή και από το πρώτο κιόλας βήμα τα πράγματα είναι άκρως περίπλοκα, το επόμενο στάδιο μοιάζει σήμερα να βρίσκεται στα όρια του «απίθανου» τουλάχιστον για την Ουκρανία. Η Ρωσία θέλει να προωθήσει τα μεγαλύτερα κομμάτια της συμφωνίας που μέσω Τουρκίας πρότεινε το 2022 στους Ουκρανούς. Σε αυτή τη συμφωνία. πέρα από τα αμιγώς πρακτικά κομμάτια για τις ζώνες επαφής και τις γκρίζες ζώνες, δεν θα πρέπει με βάση τα όσα αξιώνει το Κρεμλίνο να υπάρχει η παραμικρή διεκδίκηση από την πλευρά της Ουκρανίας για το 20% των εδαφών που έχει χάσει εδώ και τρία χρόνια. Η Ρωσία επιθυμεί αυτό το ζήτημα να διευθετηθεί με τρόπο δεσμευτικό από την Ουάσιγκτον και το Κίεβο και ακόμη και για τον Τραμπ θα είναι πολύ δύσκολο να «πουλήσει» κάτι τέτοιο αρχικά στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και σε δεύτερο χρόνο στον ουκρανικό λαό.
-Το Κουρσκ είναι ένα ζήτημα τόσο για τους Αμερικανούς όσο και για τους Ρώσους. Ο Τραμπ με τον τρόπο που κινείται μπορεί να επέλεξε να αφήσει εκτός διαπραγμάτευσης και ουσίας τη χώρα που έχει υποστεί την εισβολή και να μιλά με τον θύτη και όχι το θύμα αλλά όσοι πόνταραν εδώ και μήνες πως η Ουκρανική κίνηση ήταν από τις πλέον μελετημένες σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο σε αυτό τον πόλεμο έχουν πολλές πιθανότητες να δικαιωθούν. Μπορεί ο Αμερικανός Πρόεδρος να πιέσει ακόμη και με – μη συμβατικά σε πολιτικό επίπεδο – το Κίεβο αλλά η φράση του «η Ρωσία έχει κατακτήσει εδάφη και έχει χάσει στρατιώτες» δεν επιδέχεται ερμηνεία με δύο μέτρα και δύο σταθμά καθώς το ίδιο θα ισχυριστεί και η Ουκρανία.
Αυτή τη στιγμή παραμένει εντελώς άγνωστο το τι έχει ως «ισχυρό χαρτί» στα χέρι του ο Τραμπ για να πείσει όχι τόσο τη Ρωσία όσο την Ουκρανία και η επιλογή της «απομόνωσης» ή της υποβάθμισης του Κιέβου έχει αλλάξει σημαντικά τα δεδομένα. Ναι, είναι πολύ δύσκολο κάποιος να εναντιωθεί στις βουλές των ΗΠΑ ειδικά όταν αυτές εκφράζονται από τον Τραμπ αλλά ήδη ο Ζελένσκι έχει αρνηθεί να υπογράψει για το μακροπρόθεσμο σχέδιο Τραμπ να εκμεταλλευτεί η Ουάσιγκτον τα ουκρανικά κοιτάσματα. Αν αυτή η στάση επεκταθεί και σε δομικά ζητήματα της συμφωνίας που θα παρουσιάσουν οι ΗΠΑ στο Κίεβο δεν είναι απίθανο τα αμερικανικά σχέδια να ναυαγήσουν κι αυτό που σήμερα μοιάζει με πρόταγμα Ειρήνης να μετατραπεί σε ουτοπία, όπως το ρωσικό «σε τρεις ημέρες θα είμαστε στο Κίεβο» πριν από τρία χρόνια.
