Ο δημοσιογράφος Κωστής Κωνσταντίνου, από την πρώτη γραμμή των γεγονότων, παρακολουθεί, καταγράφει και αναλύει όλες τις εξελίξεις για το philenews
Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ έθεσε τρεις όρους αναφορικά με το τι η χώρα του αναμένει από τη Μόσχα μετά την συντριβή του Embraer της Azerbaijan Airlines στο Καζακστάν την ημέρα των Χριστουγέννων: πρώτον, η Μόσχα να παραδεχθεί ενοχή, δεύτερον, να απολογηθεί και τρίτον, να οδηγήσει στη Δικαιοσύνη τους υπεύθυνους και να πληρώσει αποζημιώσεις τόσο στο Μπακού (η Azerbaijan Airlines είναι κρατική εταιρεία) όσο βέβαια και στις οικογένειες των θυμάτων.
Η τοποθέτηση του Αλίγιεφ, το ύφος της αλλά και το γεγονός ότι κατηγόρησε ευθέως τον Πούτιν και το Κρεμλίνο για τη στάση τους, αν και αναγνώρισε βέβαια ότι δεν υπήρξε πρόθεση κατάρριψης του αεροπλάνου, ξάφνιασε πολλούς καθώς, την προηγούμενη, η είδηση που έκανε το γύρο του κόσμου ήταν το «απολογητικό τηλεφώνημα» από πλευράς του Πούτιν στον ίδιο τον Αλίγιεφ.
Η αντίδραση Αλίγιεφ αφορούσε το γεγονός ότι ο Πούτιν μίλησε για «τραγικό συμβάν», παραδέχθηκε ότι υπήρχε αντιαεροπορική δραστηριότητα στην περιοχή αλλά, σε κανένα σημείο δεν παραδέχθηκε ότι η συντριβή ήταν ευθύνη της Μόσχας. Ο Αζέρος Πρόεδρος δεν μάσησε τα λόγια του και είπε πως τα γεγονότα που ακολούθησαν τη συντριβή «δείχνουν ξεκάθαρα ότι η ρωσική πλευρά προσπάθησε να πνίξει την υπόθεση».
Προς τι ο φόβος των Αζέρων;
Πρώτα από όλα είναι η πάγια πρακτική της Μόσχας η οποία δεν εδράζεται μόνο στην αδιαφάνεια αλλά και στη συγκάληψη και τα ψέματα. Αρχίζοντας από την εποχή της ΕΣΣΔ και την πρακτική της αποσιώπησης ώστε να λέγεται στον κόσμο εντός του «παραδείσου» ότι «σπανίως συμβαίνουν τέτοια στο Σοσιαλισμό» λόγω της «προόδου» του συστήματος, την κατάρριψη του αεροπλάνου της Korean Airlines από σοβιετικό μαχητικό το 1983 και ο τραγικός θάνατος 269 ανθρώπων.
Ο Αλίγιεφ, βέβαια, δεν έχει πρωτίστως αυτό υπόψην του αλλά τα πιο πρόσφατα περιστατικά με κυριότερο αυτό της κατάρριψης στις 17 Ιουλίου του 2014 της πτήσης 17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, την πλέον πολύνεκρη κατάρριψη αεροσκάφους στην ιστορία της αεροπλοΐας, μετά την οποία η Μόσχα επέδειξε μια αδιανόητη συμπεριφορά, αρνούμενη ότι ο πύραυλος που το χτύπησε είχε εκτοξευθεί από φιλορώσους αποσχιστές στην Ουκρανία.
Οκτώ χρόνια πάλευαν οι συγγενείς των θυμάτων στα ολλανδικά δικαστήρια (είχε απογειωθεί από το Άμστερνταμ) και παρά τη δικαίωση και πολλές άλλες έρευνες που είχαν γίνει και που είχαν καταδείξει ότι η ευθύνη βάραινε τη ρωσική πλευρά η Μόσχα δεν παραδέχθηκε ενοχή, ρίχνοντας την ευθύνη στους Ουκρανούς. Κάτι όμως που καταρρίφθηκε πολλάκις από τα στοιχεία τα οποία και οδήγησαν στην καταδίκη ενός (φιλορώσου) Ουκρανού και δύο Ρώσων χειριστών.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που το Μπακού δεν παίρνει καθόλου ελαφρά τη καρδία την αντίδραση της Μόσχας και ούτε τη θεωρεί τυχαία. Ο Πούτιν είπε πως δεν μπορεί να μιλήσει κανείς πριν την έρευνα, ωστόσο, η Ρωσία είναι τουλάχιστον περίεργο να λέει κάτι τέτοιο καθώς διαθέτει και συστήματα και καταγραφές. Το Κίεβο δε, φοβούμενο ότι η ιστορία θα επαναληφθεί ανακοίνωσε ήδη ότι έχει στοιχεία που δείχνουν ότι η κατάρριψη έγινε από τους Ρώσους και ότι θα τα δώσει άμεσα «στους συμμάχους μας», κατά τη διατύπωση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ο οποίος μίλησε με τον Αλίγιεφ και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του.
Στη δεινή κατάσταση που βρίσκεται το καθεστώς του, πρώτα με τον πόλεμο που θα διαρκούσε… τρεις μέρες και κρατάει τρία χρόνια και μετά με το βατερλό στη Συρία, το τελευταίο που θα χρειαζόταν ο Ρώσος δικτάτορας θα ήταν μια τέτοια ιστορία και μάλιστα όχι με μια δυτική χώρα αλλά με ένα κράτος στο οποίο η απομονωμένη Μόσχα βασίζεται κυρίως στο ενεργειακό επίπεδο μετά την αποκοπή της από τις αγορές της Ευρώπης.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι η βάση των ρωσικών εξαγωγών σε αέριο και σε πετρέλαιο μετά από την αποκοπή της από τη Δύση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η Μόσχα η οποία λογικά θα ήταν η πρώτη που θα επέκρινε το Αζερμπαϊτζάν για τις μυστικές εξαγωγές οπλισμού στη Ουκρανία και το γεγονός ότι αρκετοί Αζέροι πολεμούν ως εθελοντές εκεί εναντίον των εισβολέων της Μόσχας, μερικά από τα πολλά, δεν σχολιάζει καν το θέμα.
Και δεν είναι μόνο οι ενεργειακές εξαγωγές της Ρωσίας προς και μέσω του Αζερμπαϊτζάν οι οποίες τετραπλασιάστηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία, είναι και πολλά άλλα, ειδικά σε μια περιοχή στην οποία και οι υπόλοιπες πρώην σοβιετικές χώρες έχουν κάθε λόγο να φοβούνται τις ορέξεις του άλλοτε ρωσικού / σοβιετικού ιμπεριαλισμού έστω και εάν αυτός πλέον έχει γίνει ένας απλός επεκτατισμός για την κοινή κλοπή εδαφών και φυσικού πλούτου. Αν το έκανε στην Ουκρανία, η Μόσχα εκεί έχει πολλαπλάσιους λόγους να το κάνει.
Ο Αλίγιεφ λοιπόν, γνωρίζει πως ως έχουν τα πράγματα ο Πούτιν τον χρειάζεται σίγουρα περισσότερο από όσο το αντίστροφο σ’ αυτή τη φάση. Και δεν είναι διατεθειμένος να τον αφήσει να παίξει τα όποια παιγνίδια.
Αυτό ήταν το μήνυμα. Η συνέχεια θα δείξει εάν ο Πούτιν έχει γίνει κάπως σοφότερος ή εάν θα βρεθεί ενώπιον μιας νέας σοβαρότατης ήττας. Γιατί τέτοια θα είναι η διασάλευση των σχέσεων Μπακού – Μόσχας, όταν μάλιστα αυτή θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
