Ο δημοσιογράφος Κωστής Κωνσταντίνου, από την πρώτη γραμμή των γεγονότων, παρακολουθεί, καταγράφει και αναλύει όλες τις εξελίξεις για το philenews
Η κάθοδος στη Δαμασκό του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν προκάλεσε -και λογικό ήταν- ανησυχία σε όποιον δεν στηρίζει τις τουρκικές επιδιώξεις στη Συρία. Σχεδόν όλους τους άλλους δηλαδή πλην της Άγκυρας. Κανείς δεν ξαφνιάστηκε ούτε από το ύφος Φιντάν ο οποίος -και αυτό λογικό- θύμιζε νέο αφεντικό εταιρείας μετά την εξαγορά της, ούτε βέβαια και από τον θερμό μεν, συγκρατημένο δε τρόπο με τον οποίο τον υποδέχθηκε ο Άχμεντ αλ Σαράα, σε ένα χώρο στον οποίο πριν από ένα μήνα ούτε ο Φιντάν ως ΥΠΕΞ, πολύ δε περισσότερο εκείνος -ως οτιδήποτε- θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα βρισκόταν.
Ακόμα και να ήθελε, που λογικά δεν θα ήθελε, ο νέος Σύρος ηγέτης δεν θα μπορούσε να προσφέρει, και μάλιστα δημόσια, στον Χακάν Φιντάν αυτά που εκείνος και η Τουρκία επιδιώκουν να εξασφαλίσουν. Δεν είναι μυστικό ότι η βοήθεια της Τουρκίας ήταν πολύτιμη και καθοριστική στην ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, όμως μια απλή ματιά στο παρελθόν των σχέσεων των δύο χωρών, φανερώνει παραμέτρους τις οποίες δεν μπορεί κανείς να τις παραβλέψει, πολύ περισσότερο δε η Δαμασκός.
Πέρα από την αυτονόητη επιθυμία της «νέας» Συρίας να μην γίνει προτεκτοράτο της Άγκυρας, η Δαμασκός του αλ Σαράα γνωρίζει ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για την καθόλου δεδομένη εδραίωσή της και πως ακόμα και εάν καταφέρει να εξασφαλίσει την ανοχή της Δύσης, ακόμα κι αν αυτό παρουσιαστεί ως στήριξη, η κατάσταση αυτή είναι προσωρινή.
Η ίδια η επιβίωση της νέας ηγεσίας θα πάρει καιρό και θα απαιτήσει πολύ λεπτές ισορροπίες ανάμεσα σε συχνά αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα παραγόντων και χωρών τα οποία ο αλ Σαράα δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει πολύ δε περισσότερο να τα αφήσει να εξελιχθούν σε εχθρικές διαθέσεις. Η Τουρκία ακόμα κι αν δεν εννοεί τα όσα υπόσχεται, ειδικά στο χτίσιμο ενός νέου συριακού στρατού με αξιώσεις, τουλάχιστον είναι πρώτη σ’ αυτή τη λίστα. Δεν είναι όμως η μοναδική.
Το πόσο δύσκολη είναι η θέση της νέας συριακής ηγεσίας το έδειξε τις προάλλες με έναν αρκούντως σουρεαλιστικό μάλιστα τρόπο η προσπάθεια διάφορων αναλυτών να προσδιορίσουν το νέο ρόλο του Ιράν στη μετά τον Άσαντ Συρία. Η Δαμασκός πολύ θα ήθελε να κόψει κάθε επικοινωνία με την Τεχεράνη και να θάψει την όποια προσπάθειά της να την προσεγγίσει. Όμως, πέρα από την πολύ λογική της ανησυχία για το τι μπορεί ακόμα η Τεχεράνη να προκαλέσει στο εσωτερικό της χώρας, ειδικά σε μια περίοδο κατά την οποία η σταθερότητα κρέμεται από μια κλωστή, η Δαμασκός είναι υποχρεωμένη να προσμετρήσει και πολλά άλλα. Με πρώτο, αυτό που εσχάτως αναδείχθηκε: την… προίκα που άφησε πίσω του το καθεστώς Άσαντ σε χρέη προς την Τεχεράνη. Οι υπολογισμοί λένε ότι κυμαίνονται σε 30 έως 50 δισεκατομμύρια δολάρια.
Τα χρέη χωρών δεν διαγράφονται δυστυχώς με την αλλαγή κυβερνήσεων ή και καθεστώτων. Και η ιδέα πως η Συρία, μια χώρα προ πολλού χρεοκοπημένη και ρημαγμένη από τον πόλεμο βρίσκεται υπό έναν πρόσθετο εκβιασμό του χειρότερου εχθρού της πια, είναι εφιάλτης για την καινούργια ηγεσία της. Η Τεχεράνη είναι βέβαιο πως, ειδικά εάν δεν υπάρξει κάποια παρόμοια ανατροπή και εκεί θα απαιτήσει αυτά τα λεφτά από τη Δαμασκό. Εκείνη εννοείται πως ούτε τα έχει, ούτε μπορεί να τα βρει συν όλα τα υπόλοιπα που θα χρειαστεί.
Τα χρέη στο Ιράν σίγουρα δεν είναι το βαρύτερο από τα βαρίδια με τα οποία η «νέα» Δαμασκός θα κληθεί να ακροβατήσει. Είναι όμως ζήτημα εξαιρετικά ενδεικτικό της πολυπλοκότητας μίας διαδοχής με τους νέους ηγέτες της χώρας να μην είναι σε θέση να προχωρήσουν στα πλείστα των ζητημάτων εάν δεν πείσουν τον έξω κόσμο ότι δεν είναι ομάδες τρομοκρατών (πια…) αλλά μια εξουσία συντεταγμένη, πολιτισμένη και σοβαρή. Κανείς δεν θα ήθελε ένα νέο Αφγανιστάν, κανείς δεν θα συνεργαζόταν μαζί του φανερά και σε βαθμό που να διασφάλιζε την επιβίωση του καθεστώτος και κανείς φυσικά δεν θα επένδυε σ’ αυτό.
Πέρα από τους γνωστούς παίκτες, τους γείτονες, πέρα από το Κατάρ και άλλες χώρες του κόλπου, μεγάλο ενδιαφέρον θα έχει να δει κανείς τη στάση που θα τηρήσει και η Κίνα. Μια χώρα η οποία στήριξε πολύ το τελευταίο διάστημα το καθεστώς Άσαντ, από απόσταση όμως και χωρίς να αναμειγνύεται ιδιαίτερα.
Με τις γραμμές να χαράζονται ξανά στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και το θέμα της ενέργειας να είναι ο κυριότερος στόχος όλων, η Συρία είναι ένα εξαιρετικά κρίσιμο χαρτί για την διαμόρφωση της επόμενης μέρας. Ποιος ή καλύτερα ποιοι θα το πάρουν κανείς δεν μπορεί να το πει.
Μόνη της όμως, η Τουρκία δεν μπορεί.
Το εάν δε η επαναχάραξη αυτή είναι ευλογία ή κατάρα, θα εξαρτηθεί από το σημείο και την πλευρά που θα βρεθεί ο καθένας. Στο τέλος της.
