Ο δημοσιογράφος Κωστής Κωνσταντίνου, από την πρώτη γραμμή των γεγονότων, παρακολουθεί, καταγράφει και αναλύει όλες τις εξελίξεις για το philenews
Κόντρα στις αρχικές ενδείξεις και εκτιμήσεις, η κατάσταση στη Συρία φαίνεται πως βγαίνει εκτός ελέγχου και μάλιστα πολύ πιο γρήγορα από ότι αναμενόταν. Η σχεδόν αμαχητί πτώση της στρατηγικής πόλης Χάμα, ανοίγει το δρόμο για τους τζιχαντιστές να επιχειρήσουν την κατάληψη και της Χομς. Οι τρεις πόλεις, μαζί με το Χαλέπι το οποίο ήδη έπεσε, διαγράφουν ουσιαστικά μία ευθεία στο χάρτη στο τέλος της οποίας βρίσκεται η Δαμασκός. Αυτή βέβαια είναι και ο τελικός στόχος των ενόπλων.
Όλα αυτά πριν ένα δεκαήμερο έμοιαζαν με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Όχι πια. Οι τζιχαντιστές φαίνεται πως «διάβασαν» σωστά μια εξαιρετικά ευνοϊκή συγκυρία και εκμεταλλεύτηκαν ένα προς ένα τα κενά που άφησε η απόσυρση των δυνάμεων της Χεζμπολάχ από πολλά σημεία για να προελάσουν και να αιφνιδιάσουν σε τέτοιο σημείο τις δυνάμεις του Συριακού Στρατού οι οποίες ήταν απροετοίμαστες αλλά και αδυνατούσαν να διαχειριστούν κάτι τέτοιο μόνες τους. Στον ύπνο πιάστηκαν και οι ρωσικές δυνάμεις στη Συρία αλλά και η Μόσχα, η προσοχή των οποίων το τελευταίο διάστημα είχε απορροφηθεί από τις εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο. Έτσι, οι τζιχαντιστές πέτυχαν μια ανέλπιστη προέλαση με τη βοήθεια πάντα της Τουρκίας.
Το σημείο στο οποίο έχουν φτάσει τώρα οι δυνάμεις των ισλαμιστών, κυρίως της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) είναι καθοριστικό και μια ματιά στο χάρτη αρκεί για να καταλάβει κανείς το γιατί: το κομμάτι της Συρίας από τη Χάμα μέχρι τις ακτές της Μεσογείου είναι τρόπον τινά το κομμάτι των Αλεβιτών, της (εθνο)θρησκευτικής μειονότητας της Συρίας (11% περίπου του συνολικού πληθυσμού) από την οποία προέρχεται η οικογένεια Άσαντ και κατ’ επέκταση το καθεστώς της.
Οι μεγαλύτερες πόλεις της περιοχής, η Λαττάκεια και η Ταρτούς έχουν αλεβίτικη πλειοψηφία έστω και οριακή. Οι Αλεβίτες είναι ετερόδοξοι οι οποίοι ανήκουν στο σιιτικό ρεύμα χωρίς να είναι Σιίτες με την απόλυτη περιγραφή του όρου. Σ’ αυτήν την περιοχή επίσης πέρα από την συγκέντρωση του μεγάλου μέρους των Αλεβιτών αλλά και άλλων Σιιτών βρίσκεται, εκτός από την καρδιά του καθεστώτος και ο ρωσικός στρατός. Εάν οι ένοπλοι της HTS προελάσουν έστω και λίγο νοτιότερα κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου Μ5, της βασικότερης οδικής αρτηρίας της χώρας, θα αποκόψουν το κομμάτι αυτό από τη Δαμασκό δυσκολεύοντας τα πράγματα περισσότερο για την πρωτεύουσα και το καθεστώς παρά για το κομμάτι.
Για αυτό είναι που η HTS προσπαθεί έντονα να πείσει ότι δεν είναι (πια) η Αλ Κάιντα, πολύ δε περισσότερο ο ISIS, με τον ηγέτη της Αμπού Μοχάμαντ αλ Γκολάνι να δίνει συνεντεύξεις σε ξένα μέσα και να διακηρύττει ότι σε μια Συρία υπό την HTS τα δικαιώματα όλων των μουσουλμάνων αλλά και των υπόλοιπων θρησκειών και εθνικών ομάδων θα τύχουν σεβασμού.
Η πολιτική μεταμόρφωση – ή μεταμφίεση – της HTS δεν ξεκίνησε χθες. Εδώ και καιρό η οργάνωση, αν και όπως ήταν αναμενόμενο καταπίεζε τους μη σουνίτες στις περιοχές που ήλεγχε, απέφυγε κάτι ακραίο, μέχρι του σημείου που επέτρεψε ακόμα και διαδηλώσεις κατοίκων εναντίον της. Όλα αυτά βέβαια είναι μέρος του σχεδίου για κατάληψη της εξουσίας και κανείς δεν γνωρίζει αν θα κρατήσουν μετά ή εάν ο «συντηρητικός ισλαμισμός» που επιχειρεί να περάσει ως θέση αλλά και ως διαφορά της HTS ο αλ Γκολάνι δεν θα δώσει γρήγορα τη θέση του σε μια πιο… κλασική Αλ Κάιντα.
Αυτό τρομάζει το καθεστώς Άσαντ και όχι μόνο. Εάν περάσει καιρός με την καταπίεση να είναι ακόμα και σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα της Δαμασκού του σήμερα, πολλές περιοχές θα αποδεχθούν πολύ πιο εύκολα τη νέα κατάσταση, ίσως μάλιστα να τη δουν και ως ευκαιρία, εάν μιλάμε για τη σουνιτική πλειοψηφία. Μια ευκαιρία για απαλλαγή της χώρας από τον Άσαντ. Αυτό είναι σαφώς μια διαβρωτική κατάσταση για το καθεστώς η οποία ήδη φαίνεται πως καταγράφεται εντός του στρατού, ο οποίος γνωρίζει πως εάν η προέλαση της HTS συνεχίσει, η πίστη στον Άσαντ θα συνιστά και υπογραφή της θανατικής καταδίκης όσων τον στελεχώνουν.
Προχθές, κατά την έκτακτη συνεδρία ασφάλειας στο Ισραήλ, η πτυχή αυτή συζητήθηκε ιδιαίτερα καθώς οι Ισραηλινοί εκτιμούν πως ενδέχεται να φέρει ακόμα και την άμεση και εξίσου θεαματική με την κατάληξη του Χαλεπίου πτώση του καθεστώτος εάν οι συγκυρίες το επιτρέψουν. Ούτε αυτό μοιάζει πια απίθανο. Κάθε άλλο μάλιστα. Οι δομές ασφάλειας στο Ισραήλ δεν βλέπουν με καλό μάτι την εξέλιξη των πραγμάτων, όπως ούτε βέβαια και οι ΗΠΑ οι οποίες επίσης προβληματίζονται από την εδραίωση των ισλαμιστών, όπως κι αν εκείνοι παρουσιάζουν εαυτόν.
Το δύσκολο είναι πως σε ένα τόσο ρευστό σκηνικό η οποία αλλαγή διαλύει συμμαχίες και ενδεχομένως, δημιουργεί καινούργιες, μόνο που κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει το πώς και το τι.
Αυτή δε, είναι ίσως και η πιο επικίνδυνη λεπτομέρεια.
