Η επέτειος του θανάτου του σπουδαιότερου Ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ δε Θερβάντες Σααβέδρα που πέθανε στις 23 Απριλίου 1616 στη Μαδρίτη καθιερώθηκε και ως η ημερομηνία για Παγκόσμια Μέρα Βιβλίου λόγω του αριστουργήματος του Ο ευρηματικός ιππότης Δον Κιχώτης δε λα Μάντσα το οποίο έγινε σύμβολο πολιτισμού και αναδείχθηκε με την πάροδο του χρόνου ως ένα από τα πιο πολυσύνθετα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν ποτέ.
Η δομή του μυθιστορήματος αποτελείται από δυο τόμους.  Ο πρώτος τόμος αποτελείται από 52 κεφάλαια και κυκλοφόρησε το 1605 ενώ ο δεύτερος από 74 κεφάλια και κυκλοφόρησε δέκα χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1615.  Τα 52 κεφάλαια του πρώτου μέρους είναι χωρισμένα σε τέσσερα μέρη συμβολικά ή συμπωματικά θυμίζουν τον κύκλο των εποχών, τον κύκλο του φεγγαριού και τον εβδομαδιαίο κύκλο ενός χρόνου.  Ο Θερβάντες ποιητής όπως ήταν, επένδυε τα κεφάλαιά του με στίχους και σονέτα, και έκανε τους χαρακτήρες του να απαγγέλουν ποίηση ή να τραγουδούν στίχους. Ο Θερβάντες στην εισαγωγή του αναφέρεται στο βιβλίο του σαν μια απλή και ειλικρινή ιστορία που δε χρειάζεται τεχνικές που θα την ωραιοποιούσαν όπως λατινικά αποφθέγματα ή σημειώσεις γιατί όπως λέει “δεν είναι παρά μια σάτιρα για τα βιβλία ιπποτών, ένα θέμα που ο Αριστοτέλης ποτέ δεν ερεύνησε και ο Κικέρωνας ποτέ δεν εξήγησε.”
“Ο συγγραφέας”, λέει ο Θερβάντες, “πρέπει να γράφει μ’ έναν τέτοιο τρόπο που να μετατρέπει  τη μελαγχολία σε χαρά, να έχει ωραίο χιούμορ, να διασκεδάζει τον αδαή, να προκαλεί τον θαυμασμό των διανοουμένων, να ελκύει τη επιδοκιμασία ανθρώπων καλλιεργημένων.”   
Ο Θερβάντες είχε κατακτήσει τη μητρική του γλώσσα που μπορούσε να χειρίζεται και να πλάθει όπως του άρεσε.  Είναι σαν να τοποθετεί τις λέξεις σε έναν μύλο όπου έχουν αλεσθεί και ξανασυναρμολογούνται σε χίλιες δυο παραλλαγές: περίπλοκες περιγραφές, μεταφορές, παρομοιώσεις, οξύμωρα, επίθετα, εκφράσεις. Γι’ αυτό και ο Δον Κιχώτης είναι το πλουσιότερο βιβλίο σε λέξεις σε όλον τον κόσμο σε όλες τις γλώσσες, περισσότερο ακόμα και από τη Βίβλο.  Συγκεκριμένα ο πρώτος τόμος περιέχει 186,230 λέξεις και 1,022.873 γράμματα.  Η Βίβλος και ο Δον Κιχώτης είναι τα βιβλία που έχουν εκτυπωθεί τις περισσότερες φορές σε όλον τον πλανήτη. Πιο πολλές είναι οι εικόνες του Δον Κιχώτη από οποιοδήποτε άγιο της καθολικής Εκκλησίας. Στα 415 χρόνια που κυκλοφορεί, το έχουν διαβάσει 27 γενιές.  O Θερβάντες δεν είχε γράψει μόνο τον Δον Κιχώτη αλλά καθώς και θεατρικά έργα, νουβέλες και ποίηση.
Αποσπάσματα από το Δοκίμιο Ο Θερβάντες και η Δημιουργία του Δον Κιχώτη από το βιβλίο Φλόγες και Θάλασσα (2017), σελ.62-96, της Άνδρης Χριστοφίδου Αντωνιάδου.    
 
* Άνδρη Χριστοφίδου-Αντωνιάδου, Συγγραφέας-Ερευνήτρια.