«Θα μελετήσουμε το αίτημα των δικηγόρων του David Hunter και ανάλογα θα χειριστούμε το θέμα, για το οποίο δεν έχουμε αποφασίσει ακόμα οριστικά», ήταν η απάντηση που έδωσε στον «Φ» ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης όταν κλήθηκε από την εφημερίδα μας να τοποθετηθεί στην επιστολή που πήρε από τη δικηγορική ομάδα υπεράσπισης του 74χρονου Βρετανού πρώην μεταλλωρύχου, με εισήγηση για τερματισμό της ποινικής δίωξης του ή για αλλαγή του κατηγορητηρίου για φόνο εκ προμελέτης της 75χρονης συζύγου του Janice Hunter στις 18 Δεκεμβρίου 2021 στο σπίτι τους στην Τρεμιθούσα Πάφου.
Ο Hunter παραδέχτηκε ότι η σύζυγος του πέθανε μετά που της έκλεισε το στόμα και τη μύτη με τα χέρια του. Κατάγονταν και οι δύο από το Ashington της περιοχής Northumberland της Αγγλίας και επέλεξαν να ζήσουν στην Πάφο μετά τη συνταξιοδότησή τους. Η σύζυγος του υπέφερε με λευχαιμία στο τελικό στάδιο και φέρεται να ζήτησε η ίδια από τον σύζυγο της να τερματίσει τη ζωή της. Στη συνέχεια εκείνος πήρε μεγάλη δόση χαπιών και αλκοόλ για να τερματίσει και ο ίδιος τη ζωή του, αλλά η απόπειρα του να αυτοκτονήσει απέτυχε. Νοσηλεύτηκε για λίγες μέρες στο νοσοκομείο Λευκωσίας αφού έτυχε εξετάσεων στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Αθαλάσσας και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στις Κεντρικές Φυλακές, όπου έκτοτε κρατείται ως υπόδικος αναμένοντας τη δίκη του.
Ο David Hunter κατηγορείται ενώπιον του Κακουργιοδικείου Πάφου για φόνο εκ προμελέτης της συζύγου του και η εκδίκαση της υπόθεσης επρόκειτο να αρχίσει στις 18 Απριλίου 2022, όμως αναβλήθηκε για τις 16 Ιουνίου 2022 μετά που οι δικηγόροι του ζήτησαν χρόνο για να λάβουν απαραίτητο μαρτυρικό υλικό. «Είναι όντως ιδιάζουσα περίπτωση και τη χειρίζεται ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης, με ομάδα δικηγόρων της Νομικής Υπηρεσίας», μας είπε ο κ. Σαββίδης γι’ αυτή την υπόθεση υποβοηθούμενης αυτοκτονίας όπως παρουσιάζεται στην επιστολή – μια υπόθεση που πήρε διεθνείς διαστάσεις, απασχόλησε και απασχολεί έντονα τον βρετανικό Τύπο (εφημερίδες και ραδιοτηλεοπτικά μέσα) και φέρνει στο προσκήνιο και στον δημόσιο διάλογο στην Κύπρο το δύσκολο θέμα της ευθανασίας και του αιτήματος για νομιμοποίησή της. Στην Κύπρο, όπως και στη Βρετανία, η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι ποινικό αδίκημα. Το θέμα συζητήθηκε για πρώτη φορά στην Κυπριακή Βουλή στις 24 Ιανουαρίου 2022. Είναι ενδεικτικό ότι αύριο Δευτέρα 9 Μαϊου 2022 θα συνεχισθεί στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η συζήτηση του θέματος με τίτλο «Ευθανασία – η ανάγκη ενημέρωσης και έναρξης κοινωνικού διαλόγου στην Κύπρο».
Περί υποβοηθούμενης αυτοκτονίας
«Ευσεβάστως υποβάλλουμε ότι δεν είναι προς το δημόσιο συμφέρον η καταχώρηση δικαστικής διαδικασίας εναντίον του David Hunter για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα, δεδομένων των ιδιαίτερων περιστάσεων αυτής της υπόθεσης, ωστόσο εάν διαφωνείτε με την υποβολή μας αυτή, τότε θεωρούμε και πιστεύουμε ότι η κατηγορία της υποβοήθησης της αυτοκτονίας (άρθρο 218 του Ποινικού Κώδικα) συνάδει περισσότερο με τα στοιχεία και περιστάσεις της υπόθεσης και το συμφέρον της Δικαιοσύνης σε αυτή την υπόθεση απ΄ ό,τι ο φόνος εκ προμελέτης για τον οποίο κατηγορείται ο πελάτης μας».
Τα πιο πάνω αναφέρονται στην επιστολή που επιδόθηκε στις 18 Μαρτίου 2022 στον Γενικό Εισαγγελέα Γιώργο Σαββίδη υπογραμμένη από τον Βρετανό δικηγόρο της οργάνωσης «Justice Abroad» Michael Polak και την Κύπρια συνάδελφο του Νικολέττα Χαραλαμπίδου, που μαζί με τη δικηγόρο Ρίτσα Πεκρή αποτελούν την ομάδα υπεράσπισης του Hunter. Όπως αναφέρεται στην επιστολή προς τον Γενικό Εισαγγελέα, «τα στοιχεία εισηγούνται ότι η Janice Hunter έχοντας δει την κατάσταση υγείας της αδελφής της να επιδεινώνεται λόγω καρκίνου του αίματος και τελικά να πεθαίνει, και πάσχοντας η ίδια από την ίδια ασθένεια η οποία με την επιδείνωση της κατάστασής της, προκαλούσε έντονο και επιδεινούμενο διαρκή πόνο, ζήτησε από τον σύζυγό της να τη βοηθήσει να τερματίσει τη ζωή της. Ο κ. Hunter εντοπίστηκε από την Αστυνομία μετά τη λήψη μεγάλης ποσότητας συνταγογραφούμενων φαρμάκων, σε μια προσπάθεια του να τερματίσει τη ζωή του μετά το θάνατο της συζύγου του. Όταν υπάρχει κοινή αυτοκτονία όπου ένας διάδικος επιβιώνει, όπως στην περίπτωση του David Hunter, δεν είναι πάντα προς το δημόσιο συμφέρον να ακολουθήσει μια ποινική δίωξη, ακόμη και για το αδίκημα της υποβοήθησης της αυτοκτονίας που είναι λιγότερο σοβαρό από τον φόνο εκ προμελέτης».
Προτάσεις κατά της ποινικής δίωξης
Αναφέρουν και τα εξής οι δικηγόροι του κατηγορούμενου, απευθυνόμενοι στον Γενικό Εισαγγελέα: «Επιπλέον προτείνουμε ότι σε σχέση με ορισμένους από τους παράγοντες που εντοπίστηκαν παραπάνω, τα ακόλουθα βαραίνουν κατά της ποινικής δίωξης του κ. Hunter στην παρούσα υπόθεση: Η ηλικία της κ. Hunter και το ότι ήταν σε θέση να σχηματίσει μια κατασταλαγμένη οικειοθελή απόφαση για τον τερματισμό της ζωής της. Ότι γνωστοποίησε ξεκάθαρα και κατηγορηματικά την απόφασή της να τερματίσει τη ζωή της στον κ. Hunter. Η κ. Hunter έπασχε από ανίατη ασθένεια. Ο κ. Hunter παρακινήθηκε πλήρως από συμπόνια, έχοντας συνάψει μια σχέση αγάπης και φροντίδας με την κ. Hunter για περισσότερα από 50 χρόνια. Ο κ. Hunter επεδίωξε να αποτρέψει το θύμα από το να δώσει τέλος στη ζωή της και οι ενέργειες του μπορούν να χαρακτηριστούν ως απρόθυμη βοήθεια έναντι της αποφασιστικής επιθυμίας του θύματος να τερματίσει τη ζωή της.
Ο κ. Hunter προσπάθησε να τερματίσει τη ζωή του από υπερβολική δόση συνταγογραφούμενων φαρμάκων και βοήθησε πλήρως την Αστυνομία στις έρευνές της σχετικά με τις συνθήκες θανάτου της συζύγου του. Επίσης βαραίνουν κατά της ποινικής δίωξης του κ. Hunter στην παρούσα υπόθεση, η αγωνία στην οποία έχει υποβληθεί, έχοντας χάσει την για 54 χρόνια γυναίκα του, η ηλικία και τα προβλήματα υγείας του και ο προηγούμενος υποδειγματικός χαρακτήρας του. Υπό το φως όλων των πιο πάνω, ευσεβάστως προτείνουμε ότι μια ποινική δίωξη σε αυτή την περίπτωση δεν εξυπηρετεί καθόλου το δημόσιο συμφέρον. Εάν δεν συμφωνείτε με αυτή τη θέση, ευσεβάστως προτείνουμε ότι η άσκηση ποινικής δίωξης για υποβοήθηση σε αυτοκτονία είναι πιο κατάλληλη από αυτήν για φόνο εκ προμελέτης, για τον οποίο κατηγορείται σήμερα ο πελάτης μας. Παρακαλούμε επομένως για μια επαναξιολόγηση της υπόθεσης εκ μέρους σας και απόφαση για αλλαγή του κατηγορητηρίου με τον τρόπο που εισηγούμαστε, αφού πέραν των πιο πάνω λόγων που ήδη έχουμε παραθέσει, η επαναξιολόγηση με τον τρόπο που εισηγούμαστε θα αποτρέψει την ακρόαση της υπόθεσης με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση επίσης πολύτιμου δικαστικού χρόνου και εξόδων».
Το μήνυμα της Lesley Cowthorpe Hunter
Από την πόλη Norwich όπου διαμένει με την οικογένεια της, η Lesley Cowthorpe, μοναχοπαίδι του David και της Janice Hunter, έστειλε στον «Φ» το ακόλουθο γραπτό μήνυμα: «Αυτό που θέλω να πω στους αναγνώστες σας είναι ότι οι γονείς μου ήταν μαζί για 56 χρόνια και ήταν πλήρως αφοσιωμένοι ο ένας στον άλλο. Ο μπαμπάς μου ήταν ένας υπέροχος σύζυγος και πατέρας που λάτρευε τη μαμά μου. Θέλουμε απελπισμένα να τον φέρουμε σπίτι για να μπορούμε να τον φροντίσουμε. Αγαπώ τον πατέρα μου με όλη μου την καρδιά και έχει την πλήρη στήριξή μου».
Στον τάφο της Janice Hunter
Για τη σχέση αγάπης και αφοσίωσης που ένωνε το ζεύγος Hunter μίλησε στον υπογράφοντα και ο κοινοτάρχης Τρεμιθούσας Χριστοφής Πέτρου, την περασμένη Κυριακή, όταν επισκεφθήκαμε μαζί το κοιμητήριο της κοινότητας και τον τάφο της Janice Hunter. Μας ανέφερε ότι στην κηδεία της παρευρέθηκε ο ίδιος, η δικηγόρος του ζεύγους στην Πάφο Πόπη Αθηνοδώρου με τον σύζυγο της και μερικοί Βρετανοί φίλοι τους.
«Ο David ήταν ένας άνθρωπος χρυσάφι», μας είπε. «Είμαι εκατό τοις εκατό σίγουρος ότι το έκανε για να την απελευθερώσει από τους πόνους, αφού ζούσαν και οι δυο ένα μαρτύριο – εκείνη πονούσε λόγω της ασθένειας της και εκείνος υπέφερε που την έβλεπε σε αυτή την άσχημη κατάσταση. Τους έβλεπα συχνά, αφού η μια από τις κόρες μου μένει στην ίδια γειτονιά. Η γυναίκα του έκανε συνεχώς παράπονα για την ασθένεια της. Κατοικούσαν στην Τρεμιθούσα από το 2016 και ενοικίαζαν σπίτι από την εταιρεία μας, μετά που πούλησαν το δικό τους διαμέρισμα στην Κάτω Πάφο. Ήταν ένα φιλήσυχο ζευγάρι, αγαπητό από όλους τους χωριανούς, αν και δεν μιλούσαν ελληνικά. Ήταν πολύ τυπικοί στις οικονομικές υποχρεώσεις τους και στο τέλος κάθε μήνα ο David έψαχνε να μας βρει για να πληρώσει το ενοίκιο. Το σπίτι το είχαν σε άριστη κατάσταση και πεντακάθαρο. Είχαν κάνει και καλούς φίλους εδώ, περιλαμβανομένου του ιερέα της κοινότητας, αφού το σπίτι τους ήταν δίπλα στην εκκλησία. Ο David έπαιρνε τη γυναίκα του σχεδόν μέρα παρά μέρα στο νοσοκομείο για αιμοδιάλυση και μας χαιρετούσαν όλους χαμογελαστοί. Αυτό που ξέρω είναι ότι εκείνη τη μοιραία μέρα έστειλε με το κινητό του μήνυμα στον αδελφό του στο εξωτερικό ότι σκότωσε τη γυναίκα του μετά που του το ζήτησε εκείνη και ότι είναι και ο ίδιος έτοιμος να αυτοκτονήσει. Ο αδελφός του ειδοποίησε αμέσως την Interpol που ειδοποίησε την Αστυνομία Πάφου, η οποία επικοινώνησε μαζί μου».
Όπως μας είπε ο κ. Πέτρου, που είναι κοινοτάρχης της Τρεμιθούσας τα τελευταία 20 χρόνια, η κοινότητα κατοικείται σήμερα από 1.300 περίπου άτομα, από τα οποία τα 500-600 είναι ξένοι συνταξιούχοι αλλά και νεότεροι κυρίως Βρετανοί, Γερμανοί, Ολλανδοί και λίγοι Κινέζοι.
Η γνωστή δικηγόρος της Πάφου Πόπη Αθηνοδώρου, που ειδικεύεται σε υποθέσεις ακινήτων και επενδύσεων, είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει τον ζεύγος Hunter καλύτερα από κάθε άλλον Κύπριο, αφού όπως μας είπε, ο David Hunter ήταν πελάτης της για σχεδόν 20 χρόνια. Μας διαβεβαίωσε επίσης ότι «ήταν πολύ αγαπημένο ανδρόγυνο» και μας πληροφόρησε ότι ο David «είχε αγοράσει στην Πάφο ένα μικρό διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου πριν πάρει ακόμα σύνταξη, αλλά όταν η σύζυγος του διαγνώστηκε με την ασθένεια, πούλησαν το διαμέρισμα για να μπορούν να πληρώνουν τους γιατρούς και ενοικίασαν σπίτι στην Τρεμιθούσα».
Η κυρία Αθηνοδώρου μας είπε ότι «την παραμονή των Χριστουγέννων την πληροφόρησε η Αστυνομία ότι ο πελάτης της είχε μεταφερθεί για εξετάσεις στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Αθαλάσσας» και ότι «τον επισκέφθηκε εκεί τη μέρα των Χριστουγέννων». Κατέληξε αναφέροντας ότι μετά τον θάνατο της γυναίκας και τη σύλληψη του συζύγου της, η ίδια διευθέτησε όλες τις πρακτικές εκκρεμότητες που αφορούσαν το ζεύγος Hunter, περιλαμβανομένης της κηδείας.
Η ταύτιση με εγκληματική ενέργεια
Η επίτιμη πρόεδρος της οργάνωσης Cyprus Stop Trafficking, Ανδρούλα Χριστοφίδου Enriques, που οργάνωσε το 2019 την πρώτη δημόσια συζήτηση στην Κύπρο για το δικαίωμα στην ευθανασία και είναι μέλος στην ελβετική οργάνωση Εxit που βοηθά όσους έχουν ανίατες ασθένειες με χρόνιους πόνους, να επιλέξουν να τερματίσουν τη ζωή τους όταν το ζητήσουν, ανώδυνα και με αξιοπρέπεια, σχολίασε ως εξής για τον «Φ» την υπόθεση του ζεύγους Hunter:
«Η περίπτωση αυτή προκάλεσε σε μερικούς από εμάς βαθύτερο προβληματισμό σχετικά με την ευθανασία ή αν προτιμάτε, την υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Σε πολλές χώρες η ευθανασία, κάτω υπό ορισμένες συνθήκες και κανονισμούς είναι νόμιμη και κανένας δεν την ταυτίζει με φόνο. Η Κύπρος, χώρα ευρωπαϊκή, με νόμους για τους οποίους μπορούμε να είμαστε περήφανοι, αγνοεί το νόημα δύο βασικών λέξεων: του σωματεμπορίου (trafficking) και της ευθανασίας. Την πρώτη ο περισσότερος κόσμος την ταυτίζει με την πορνεία και τη δεύτερη με εγκληματική ενέργεια.
Το 2019 δημοσίευσα ένα βιβλιαράκι με τίτλο «Επιχείρηση Ευθανασία» και η παρουσίαση του έγινε αιτία μεγάλης συζήτησης σχετικά με το θέμα: έχει κάποιος το δικαίωμα να ζητά βοήθεια για να θέσει ένα αξιοπρεπές τέλος στη ζωή του όταν αυτή καταντήσει μαρτύριο; Για όσους είναι θρησκευόμενοι, η απάντηση στο ερώτημα είναι απλούστατη: όχι, δεν έχει τέτοιο δικαίωμα. Η Εκκλησία, Καθολική και Ορθόδοξη, έχει τρομερή επίδραση στις σκέψεις των ανθρώπων και ρίζες βαθιές που φτάνουν μέχρι τον Μεσαίωνα. Όσοι όμως δεν έχουμε την ευτυχία να έχουμε ακλόνητη πίστη σε ό,τι μας λέει η Εκκλησία, δεν θα έπρεπε να έχουμε το δικαίωμα σε μια πολιτισμένη χώρα όπως η Κύπρος να διαλέξουμε μια αξιοπρεπή «τελευτή του βίου»; Ευτυχώς το θέμα άρχισε να συζητείται στη Βουλή και υπάρχει ελπίδα («η ελπίς ου καταισχύνει») σε καμιά…τριανταριά χρόνια να ψηφιστεί νόμος σύμφωνα με τον οποίο να επιτρέπεται η ευθανασία και να μη θεωρείται πλέον έγκλημα. Θέλω να τελειώσω με σύντομες σκέψεις σχετικά με τους νόμους μιας χώρας και το τι θεωρείται έγκλημα. Στην Κύπρο η πολυγαμία απαγορεύεται. Σε μερικές μουσουλμανικές χώρες επιτρέπεται. Πριν δύο δεκαετίες στην Κύπρο η εμπορία προσώπων ήταν νόμιμη. Σήμερα ο νόμος ποινικοποιεί όχι μόνο τον διακινητή, αλλά και τον πελάτη. Μήπως πρέπει να πιστέψουμε ότι μια πράξη είναι εγκληματική, μόνο αν υπάρχει νόμος που την απαγορεύει;».
