Κοντά σε τέσσερις ομαδικούς τάφους αγνοουμένων στην Κερύνεια βρίσκεται η ΔΕΑ και ειδικά όσον αφορά τη Λάπηθο υπάρχουν πληροφορίες ότι το 1974 οι Τούρκοι έστησαν ενέδρα δολοφονώντας Ελληνοκύπριους. Οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι έγινε περισυλλογή των νεκρών οι οποίοι θάφτηκαν σε συγκεκριμένο σημείο. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, οι αγνοούμενοι που αναζητούνται δεν βρίσκονται σε περιοχή στην οποίαν έχουν κατασκευαστεί κτήρια, οπόταν οι εκσκαφές είναι πιο εύκολες. Πάντως, όσον αφορά αγνοούμενους του 1963, έχουν εντοπιστεί τρία λείψανα κάτω από τμήματα κτηρίου. 

Τα πιο πάνω λέχτηκαν κατά τη διάρκεια χθεσινής συζήτησης του θέματος των αγνοουμένων ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων. Ο Προεδρικός Επίτροπος, Φώτης Φωτίου, επέκρινε την τουρκική πλευρά για το γεγονός ότι ενώ κατέχει στοιχεία για ομαδικούς τάφους ή και μετακινήσεις οστών, δεν ενημερώνει την ΔΕΑ, με αποτέλεσμα να παρέρχεται ο χρόνος χωρίς να προχωρά η διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Δυστυχώς, η επιτυχία των εκσκαφών κυμαίνεται μεταξύ 8%-10% είπε ο κ. Φωτίου. Εξάλλου, αναφέρθηκε στην περίπτωση της Άσσιας καταγγέλλοντας δολοφονίες γυναικόπαιδων και ηλικιωμένων, ενώ πρόσθεσε πως εκτός από την περίπτωση των Ασσιωτών που δολοφονήθηκαν και μετακινήθηκαν σε άλλη περιοχή, ανάλογες μετακινήσεις έγιναν και στον Στρογγυλό, στον Κοντεμένο, στον Κορνόκηπο, στη Λάπηθο, στην Αγκαστίνα και στον Άγιο Ιλαρίωνα. Όπως είπε, λόγω των μετακινήσεων των οστών βρίσκονται υπολείμματα σκελετικών λειψάνων, ενώ πρόσθεσε πως «θάψαμε αγνοούμενο στηριγμένοι σε ένα δόντι που βρέθηκε, επειδή η οικογένεια ήθελε να λήξει το μαρτύριο της».

Ο Ελληνοκύπριος εκπρόσωπος στη ΔΕΑ, Λεωνίδας Παντελίδης, ανέφερε ότι τον περασμένο χρόνο βρέθηκαν μόνο 18 λείψανα. Αναζητούμε, είπε, άλλους 900 αγνοούμενους. Αναφερόμενος στα οστά που δεν έχουν ταυτοποιηθεί ακόμη, εκτίμησε πως αυτά αντιστοιχούν σε περίπου 100 λείψανα.

Ο κ. Παντελίδης ανέφερε ότι η ΔΕΑ αγόρασε drone το οποίο χρησιμοποιεί στις έρευνες οι οποίες ενισχύονται, επίσης, με ραντάρ υπερήχων και άλλα σύγχρονα μέσα τα οποία εντοπίζουν διαφοροποιήσεις στο έδαφος και στη βλάστηση.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Ειδικά για τα οστά των 70 Ασσιωτών που φέρονται να μετακινήθηκαν από την περιοχή Ορνίθι στον πρώην σκυβαλότοπο Δικώμου, ο κ. Παντελίδης ανέφερε ότι ο Πορτογάλος ο οποίος επέβλεψε τις εργασίες διαμόρφωσης του χώρου σε πάρκο αναμενόταν στην Κύπρο στις 23 Αυγούστου προκειμένου να υποδείξει ασφαλή τρόπο εκσκαφής, αλλά η διαδικασία σκάλωσε στο συμβόλαιο του αφού το τμήμα των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο δεν μπορεί να εγκρίνει τις €80.000 που ζήτησε ο εν λόγω εμπειρογνώμονας. Το κονδύλι θα πρέπει να εγκριθεί από τη Νέα Υόρκη και ελπίζουμε ότι η κάθοδος του θα υλοποιηθεί τις προσεχείς, βδομάδες, είπε.

Αίσθηση προκάλεσε η παρέμβαση της εκπροσώπου της Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων Άσσιας, Μαρίας Λεοντίου η οποία αναφέρθηκε στη φύλαξη 2.242 σκελετικών δειγμάτων από τα απομεινάρια της μετακίνησης των οστών των Ασσιωτών από τον αρχικό χώρο ταφής τους. Καυτηρίασε το γεγονός ότι, αν και πέρασαν τέσσερα χρόνια, τα οστά δεν ταυτοποιήθηκαν λόγω κόστους. Και απευθυνόμενη στους βουλευτές ανέφερε: «Ξέρετε πώς νοιώθω κάθε φορά που πάω στο Ανθρωπολογικό Εργαστήρι και ζητώ να ανοίξουν το κασόνι του πατέρα μου»; Όπως είπε, όλα τα οστά βρίσκονται σε σκονισμένα κασονάκια. Ο Ελληνοκύπριος εκπρόσωπος στη ΔΕΑ σχολιάζοντας το κόστος ταυτοποίησης των οστών ανέφερε πως κυμαίνεται στα €500, οπόταν το συνολικό κόστος θα ανέλθει σε €1,2 εκατ. Στο σημείο αυτό παρενέβη ο κ. Φωτίου ο οποίος ανέφερε πως αν υποβληθεί από τη ΔΕΑ πρόταση ως προς το πώς μπορούν να ταυτοποιηθούν τα οστά, ο ίδιος θα προωθήσει πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο για κάλυψη της δαπάνης. 

Προσβολή τα σκόρπια οστά σε κασόνια

Εκ μέρους της Παγκύπριας Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων, ο Νίκος Σεργίδης, παρατήρησε πως η μη ταυτοποίηση λειψάνων αποτελεί προσβολή για όλους. Δεν νοείται, είπε, σχεδόν 50 χρόνια μετά την εισβολή να υπάρχουν οστά σε αποθήκες μέσα σε κασόνια. Υπέδειξε, επίσης, πως ο εντοπισμός 4-5 λειψάνων τον χρόνο δεν είναι ικανοποιητικός. Αναφερόμενος στη μετακίνηση των οστών στην Άσσια και τον Κοντεμένο, υπέδειξε πως επρόκειτο για οργανωμένη ενέργεια

Μιλώντας εκ μέρους των συγγενών αγνοουμένων του 1963-1964, ο κ Χάρης Συμεωνίδης ανέφερε πως από τους 44 βρέθηκαν μόνο 15 κι αυτοί σε ομαδικό τάφο.

Μια άλλη εκκρεμότητα αφορά τα ψεκασμένα οστά Ελλήνων στρατιωτών στον Τύμβο Μακεδονίτισσας. Ο Προεδρικός Επίτροπος αναφέρθηκε στις δυσκολίες ταυτοποίησης και πρόσθεσε πως θα συζητήσει με τον υπουργό Άμυνας τη δημιουργία οστεοφυλακίου στον Τύμβο για φύλαξη τους.

Τόσον ο πρόεδρος της Επιτροπής όσον και βουλευτές άσκησαν κριτική για το γεγονός ότι οκτώ χρόνια από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για καταβολή αποζημιώσεων €90 εκατ. από την Τουρκία (€30 εκατ. για αγνοούμενους και €60 εκατ. για εγκλωβισμένους) δεν έχει κατατεθεί νομοθεσία ως προς τη διαχείριση του ποσού ούτε και έχει συσταθεί ο μηχανισμός μέσω του οποίου θα γίνει ο διαμοιρασμός.

«Δεν μπορούμε να ζητούμε από την Τουρκία να καταβάλει τις αποζημιώσεις, όταν χρειαζόμαστε 8 χρόνια για να συστήσουμε ένα μηχανισμό», τόνισε ο Νίκος Κέττηρος.