Βασικό ζητούμενο για τη χώρα είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου, μοντέρνου, φιλικού οικονομικού μοντέλου, με μηχανισμούς ελέγχου, που να ενισχύει την επιχειρηματική δραστηριότητα και την κοινωνική συνοχή
Ο νέος Πρόεδρος και η κυβέρνηση να αναλύσουν εις βάθος τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας αλλά και τους ενδεχόμενους κινδύνους, προωθώντας ένα πλάνο δράσης σε περίπτωση κρίσης
Η άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της οικονομίας. Η διασφάλιση, από τη μια, της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών και από την άλλη της αναπτυξιακής πορείας μέσα από το μετασχηματισμό της οικονομίας και την ευημερία των πολιτών πρέπει να είναι στις πρωταρχικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης.
Μέσα σε ένα μεταβαλλόμενο διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυπριακή οικονομία είναι εξωγενής, βασικό ζητούμενο για τη χώρα είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου, μοντέρνου, φιλικού, με μηχανισμούς ελέγχου οικονομικού μοντέλου, που να ενισχύει την επιχειρηματική δραστηριότητα και την κοινωνική συνοχή. Μέσα από τη συνετή οικονομική διπλωματία συνεπικουρούμενη από την ιδιωτική πρωτοβουλία καλείται να ενισχύσει την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό ως έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.
Είναι αναγκαίο ένα ισχυρό οικονομικό όραμα το οποίο θα είναι, φυσικά, εφαρμόσιμο και βασισμένο σε πραγματικά τεχνοκρατικά στοιχεία. Η νέα Κυβέρνηση και ο νέος Πρόεδρος πρέπει να αναλύσουν εις βάθος τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας αλλά και τους ενδεχόμενους κινδύνους, προωθώντας ένα πλάνο δράσης σε περίπτωση κρίσης. Ισχυρή οικονομία σημαίνει δυνατότητα απορρόφησης οποιωνδήποτε αρνητικών εξελίξεων και βελτίωση των συνθηκών τόσο για τις επιχειρήσεις αλλά και για τους πολίτες.
Οι οικονομίες ανά το παγκόσμιο καλούνται να δείξουν αντιστάσεις και αποτελεί αναγκαιότητα όσο ποτέ άλλοτε να προωθηθούν οι μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, ειδικότερα μέσα από τα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης για τον εκσυγχρονισμό και μετασχηματισμό της οικονομίας. Οι πολιτικές που περιλαμβάνονται μέσα από το Ταμείο αναμένονται να προσελκύσουν επενδύσεις στο νησί μας.
Μέσα από τα κίνητρα και τις διευκολύνσεις που δίνονται όσον αφορά τη φορολογία, τη διαδικασία για έκδοση αδειών παραμονής σε συνδυασμό με την ποιότητα ζωής στη χώρα μας, το ισχυρό νομικό πλαίσιο και το χαμηλό διοικητικό κόστος, αρκετές επιχειρήσεις, και ειδικά αυτές που ασχολούνται με την τεχνολογία, επέλεξαν την Κύπρο για τη δημιουργία επιχειρηματικής βάσης αλλά και τη μετεγκατάσταση του εξειδικευμένου προσωπικού τους στο νησί, το οποίο συνεισφέρει στην τοπική αγορά μέσω της κατανάλωσης.
Είναι γεγονός ότι η πιο πάνω προσπάθεια έχει φέρει αλλαγές στην αγορά εργασίας με την ενίσχυση των επαγγελμάτων που σχετίζονται με την τεχνολογία και όχι μόνο. Οι προσπάθειες κάλυψης αυτής της ανάγκης θα πρέπει να είναι μακροχρόνιες και να αρχίζουν από πολύ νωρίς μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος. Οι συνθήκες της αγοράς επιβάλλουν τη διεύρυνση των επαγγελματικών ικανοτήτων των νέων μας και την άμεση διασύνδεση της αγοράς εργασίας με το εκπαιδευτικό σύστημα.
Ο περιορισμός της γραφειοκρατίας με την εισαγωγή της κατάλληλης τεχνολογίας και η τεχνολογική αναβάθμιση είναι εκ των ων ουκ άνευ για την προώθηση των επενδύσεων και της επιχειρηματικής πρωτοβουλίας μέσα από τη μείωση του διοικητικού κόστους. Οι φυσικές επισκέψεις στα διάφορα κρατικά γραφεία θα πρέπει όπου είναι δυνατόν να αντικατασταθούν με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Όσον αφορά τα δημοσιονομικά, πρέπει να διατηρηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία αποφεύγοντας την παροχή οριζόντιων μέτρων στήριξης. Τα μέτρα πρέπει να είναι στοχευμένα και προσωρινά για όσο διαρκεί το φαινόμενο της ακρίβειας και του πληθωρισμού.
Σημαντικός πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας μας αποτελεί επίσης το φορολογικό σύστημα της χώρας. Η φορολογία αποτελεί ένα εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής που επιτρέπει στην εκάστοτε κυβέρνηση να διαμορφώνει την κοινωνική της πολιτική, τον αναπτυξιακό της σχεδιασμό και την προώθηση συγκεκριμένων πολιτικών, όπως για παράδειγμα την προστασία του περιβάλλοντος. Σημαντική παράμετρος επιτυχίας ενός φορολογικού συστήματος είναι η σταθερότητα εφόσον τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι πολίτες θέλουν να γνωρίζουν το φορολογικό βάρος των επόμενων ετών ώστε να μπορέσουν να λάβουν τις σωστές αποφάσεις για περαιτέρω επενδύσεις και για καλύτερο σχεδιασμό του οικογενειακού προϋπολογισμού.
Σημαντικοί τομείς της οικονομίας, όπως ο τουρισμός και οι υπηρεσίες, έδειξαν ανθεκτικότητα την περασμένη χρονιά εν μέσω μιας παρατεταμένης κρίσης ενώ ο τομέας των ακινήτων παρουσιάζει σημαντικά θετικά στοιχεία με τη ζήτηση να παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Η ναυτιλία παρά τις σημαντικές προκλήσεις λόγω των κυρώσεων που επιβάλλονται διατηρεί τη δυναμική της. Προοπτικές υπάρχουν στον πρωτογενή τομέα, στον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης οι οποίοι κατάφεραν να συγκεντρώσουν σημαντικό αριθμό επενδύσεων. Όλοι αυτοί οι τομείς θα πρέπει να ενισχυθούν και να προστατευθούν αναλόγως για να διατηρήσουν τη δυναμική τους αλλά και για να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία.
Μια χώρα όπως η δική μας, με εξωγενή οικονομία και χωρίς βαριά βιομηχανία και μεγάλη εσωτερική αγορά, επηρεάζεται αναπόφευκτα από το παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Όπως αναφέρω και πιο πάνω, οφείλουμε να δράσουμε με μελετημένο και λεπτομερές πλάνο για αποφυγή αρνητικών εκπλήξεων. Η νέα Κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει υπόψιν της τα νέα δεδομένα που προωθεί η παρατεταμένη κρίση στο Ρωσο-Ουκρανικό μέτωπο και τα όσα αυτό συνεπάγεται, την αύξηση των επιτοκίων, να προωθήσει κίνητρα για περαιτέρω επιχειρηματική ανάπτυξη και να διασφαλίσει μια ισχυρή εθνική οικονομία ικανή να αντέξει τους κραδασμούς του παγκόσμιου σκηνικού.
*Διευθύνων Σύμβουλος KPMG Kύπρου
