Λευκωσία: Δαπάνη €200 εκατ. για να αλλάξει η πόλη

Εκτεταμένες παρεμβάσεις με στόχο τη ριζική αναβάθμιση του συστήματος μεταφορών και την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας περιλαμβάνει το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) για την ευρύτερη αστική περιοχή της Λευκωσίας.

Σχέδιο που περιέχει μεγάλες νέες υποδομές, εκτεταμένα έργα για την προώθηση των δημόσιων συγκοινωνιών και των βιώσιμων μέσων μετακίνησης. Η Περιβαλλοντική Αρχή έχει διαμορφώσει τη θέση ότι το εν λόγω Σχέδιο μπορεί να εφαρμοστεί με περιβαλλοντικά αποδεκτό τρόπο μετά από εξέταση των περιβαλλοντικών παραμέτρων τα οποία προκύπτουν από τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).

Σχέδιο που εκφράζει ένα υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας ως προς την υλοποίηση μέτρων βιώσιμης αστικής κινητικότητας, και περιλαμβάνει εκτός των άλλων, επιπρόσθετα έργα προώθησης των δημοσίων συγκοινωνιών, διαχείρισης της στάθμευσης και ποδηλατικών υποδομών. Η βασική στόχευση συνοψίζεται στην φράση «Πολυκεντρική Συνδεδεμένη Πόλη στα 15’ της ώρας», προς εξασφάλιση της διακίνησης πολιτών και επισκεπτών εντός των πυρήνων του Δήμου Λευκωσίας και των όμορων αυτού δήμων, με χρήση υποδομών πεζοπορίας και ποδηλασίας στα 15’, αλλά και μεταξύ των πυρήνων αυτών, με χρήση δημόσιων συγκοινωνιών, με διάρκεια μετακίνησης κατά το δυνατόν και πάλι τα 15’ της ώρας. Οι παρεμβάσεις αφορούν τους Δήμους Λευκωσίας, Αγ. Δομετίου, Στροβόλου, Έγκωμης, Λακατάμια, Τσερίου, Γερίου, Αγλαντζιάς, Λατσιών, και Ιδαλίου και τις κοινότητες Πάνω Δευτεράς, Κάτω Δευτεράς, Πέρα Χωρίου, Νήσου, Αγ. Σωζόμενου και Ποταμιάς.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του επικαιροποιημένου «Ενοποιημένου Εθνικού Σχεδίου της Κύπρου για την Ενέργεια και το Κλίμα της Κύπρου», προβλέπονται σημαντικές αλλαγές στον τομέα των μεταφορών, με έμφαση στην προώθηση των βιώσιμων μέσων μεταφοράς και στη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στον στόλο οχημάτων ιδιωτικής και δημόσιας μετακίνησης.

Συγκεκριμένα, στο Σενάριο Πρόσθετων Μέτρων (ΣΠΜ)) του Εθνικού Σχεδίου, προβλέπεται μείωση κατά 30% των βενζινοκίνητων επιβατικών ιδιωτικών οχημάτων και των ντιζελοκίνητων λεωφορείων και αντικατάσταση τους από τα (μη ρυπογόνα) ηλεκτροκίνητα, όπως επίσης και μείωση κατά 6% της συνολικής ενεργειακής ζήτησης στις μεταφορές εξαιτίας της λήψης μέτρων βιώσιμης κινητικότητας. Τα δύο αυτά στοιχεία αφορούν σε πρόβλεψη συνολικού περιορισμού κατά 36% της ρυπογόνου επίδρασης της βενζινοκίνητης κυκλοφορίας στα μεγάλα αστικά κέντρα της Κύπρου. Ειδικά για την πόλη της Λευκωσίας, προβλέπεται επιπλέον ότι ο στόλος λεωφορείων στο έτος 2030 θα είναι πλήρως ηλεκτροκίνητος.

Το ΣΒΑΚ για την ευρύτερη αστική περιοχή της επαρχίας Λευκωσίας αναφέρεται στην ανάπτυξη μελλοντικών στρατηγικών σεναρίων για την αστική ανάπτυξη και την κινητικότητα μεταφορών στην περιοχή μελέτης και επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούνται από την υπερβολική χρήση ιδιωτικών οχημάτων και την προώθηση βιώσιμων μορφών μετακίνησης.

Για την υλοποίηση του ΣΒΑΚ, εκτιμώνται δαπάνες της τάξης των €192,91 εκατ. (με σημερινές τιμές) και με ετήσια επιρροή πληθωρισμού 1,30%, €201,52 εκατ. μέχρι το 2030. Ωστόσο, τα ανταποδοτικά οφέλη στο κοινωνικό σύνολο -συμπεριλαμβανομένης και της υπολειμματικής αξίας των νέων μεταφορικών υποδομών- εκτιμώνται στα €453,79 εκατ. σε αυτή την 6ετία.

Από τα €193 εκατ. έργα κόστους €111 εκατ. αφορούν τις αναπλάσεις ιστορικών και εμπορικών κέντρων που προγραμματίζονται στο πλαίσιο του καταρτισμού περιοχών ήπιας κυκλοφορίας. Στο σχέδιο δράσης του ΣΒΑΚ περιλαμβάνεται ο παλαιός πυρήνας Στροβόλου, τα εμπορικά κέντρα Λευκωσίας και Λακατάμιας, καθώς και τα ιστορικά κέντρα Αγίου Δομετίου, Αγίων Ομολογητών, Αγλαντζιάς, Έγκωμης, Καϊμακλίου και Λευκωσίας.

Το Σχέδιο Δράσης προσαρμόζεται σε νέα και τροποποιημένα έργα υποδομής, σε σημαντικές απρόβλεπτες αλλαγές που θα επηρεάζουν τυχόν αιφνίδια την αστική κινητικότητα στην περιοχή παρέμβασης και στη γνώση που διαρκώς θα αποκτιέται κατά τη διαδικασία υλοποίησης του έργων.

Για τη μείωση του ορίου ταχύτητας στα 30 χλμ μεταξύ άλλων στον πυρήνα Αγλαντζιάς, εντός των τειχών Λευκωσίας, στο Καϊμακλί και στην Παλλουριώτισσα το κόστος για τις μελέτες ανέρχεται στα €2,9 εκατ. Άλλα €46 εκατ. απαιτούνται για τις δημόσιες συγκοινωνίες για την ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία των λεωφορειολωρίδων, την κατασκευή και συντήρηση όλων των υποδομών (στάσεις λεωφορείων, καθίσματα στις στάσεις, υποδομές ΑμεΑ, οχήματα, κτιριακές υποδομές και εγκαταστάσεις σταθμών λεωφορείων και σταθμών Park and Ride) σύμφωνα με τις προδιαγραφές του εξοπλισμού και των οχημάτων που θα χρησιμοποιηθούν. Σημειώνεται ότι τα υφιστάμενα δρομολόγια λεωφορείων καλύπτουν ικανοποιητικά τόσο τις αστικές όσο και τις αγροτικές περιοχές.

Για την κατασκευή των ποδηλατοδρόμων απαιτούνται €13 εκατ. που αφορούν το σχεδιασμό της λωρίδας κυκλοφορίας ποδηλάτου στο προτεινόμενο δίκτυο κίνησης ποδηλάτων. Περαιτέρω, κονδύλι €3,8 εκατ. απαιτείται για τη χρήση των συστημάτων ελέγχου στάθμευσης (πχ. πληρωμή ή μη τέλους στάθμευσης, δικαίωμα χρήσης ειδικών θέσεων στάθμευσης, κ.α).

Τέλος, για τις αστικές εμπορευματικές μεταφορές απαιτούνται €5,6 εκατ. για τις μελέτες χωροθέτησης των θέσεων τροφοδοσίας καταστημάτων και αστικών κόμβων διαχείρισης εμπορευμάτων-εφοδιαστικής αλυσίδας.

Στη Λευκωσία, η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι χαμηλή (περίπου 2-4%) και το ίδιο ισχύει για το ποδήλατο και το περπάτημα (περίπου 4%), ενώ η χρήση αυτοκινήτου υπερβαίνει σήμερα το 85% των μετακινήσεων και έχει ως συνέπειες στο κόστος μετακίνησης, στην ατμοσφαιρική ρύπανση, στον θόρυβο, στα τροχαία ατυχήματα, στα προβλήματα που προκαλούνται από την παράνομη στάθμευση και στη συνολική υποβάθμιση της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος. Είναι επίσης προφανές ότι η ανάπτυξη πρόσθετων οδικών υποδομών δεν θα ήταν ούτε δυνατή (λόγω της δομής και της μορφής του αστικού περιβάλλοντος) ούτε επωφελής (καθώς αυτό σημαίνει αύξηση όλων των αρνητικών επιπτώσεων των ιδιωτικών αυτοκινήτων, χωρίς να λύσει πραγματικά κανένα πρόβλημα), τουλάχιστον όχι ως κύρια λύση για τα συγκοινωνιακά προβλήματα της πόλης.

Νέα οδικά έργα και προώθηση ποδηλατικών διαδρομών

Τα οδικά έργα περιλαμβάνουν είτε την κατασκευή νέων οδικών τμημάτων είτε την τροποποίηση υφιστάμενων τμημάτων ως προς την γεωμετρία τους κατά μήκος των αξόνων αλλά και σε μεμονωμένους κόμβους. Το γενικό έργου του Περιμετρικού Αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας αφορά αυτοκινητόδρομο τεσσάρων λωρίδων κυκλοφορίας, συνολικού μήκους 32 χλμ., που θα συνδέει τους αυτοκινητόδρομους που καταλήγουν στη Λευκωσία (Αυτοκινητόδρομος Λευκωσία – Λεμεσού, Αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας – Τροόδους και Αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Παλαιχωρίου) και θα δρα ως παρακαμπτήριος για το Πολεοδομικό Συγκρότημα Λευκωσίας, εξυπηρετώντας δεκάδες Δήμους και Κοινότητες της Επαρχίας Λευκωσίας. Στα έργα υποδομής του ΣΒΑΚ αναφέρεται η αναβάθμιση της λεωφόρου εντός του Δήμου Τσερίου με κόστος €7 εκατ., καθώς και βελτίωση των λεωφόρων Ιπποκράτους και Αργυρουπόλεως και τμήματος της λεωφόρου Τσερίου και Στροβόλου, στην Λακατάμια και στον Στρόβολο κόστους €31 εκατ. Στα έργα περιλαμβάνονται η λεωφόρος Σταυρού και Κωνταντινουπόλεως στο Στρόβολο.

Περαιτέρω, λόγω της σταδιακής εφαρμογής των αρχών της βιώσιμης κινητικότητας, προωθούνται πλέον ξεχωριστοί ποδηλατοδρόμοι σε όλους τους κύριους δρόμους που ανακατασκευάζονται καθώς και σε νέους κύριους δρόμους.

ΝΕΑ ΟΔΙΚΑ ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ

1)Κεντρικός Άξονας Τσερίου

2)Βελτίωση/ Κατασκευή των Λεωφόρων Αργυρουπόλεως, Ιπποκράτους, Τσερίου στη Λακατάμια και στο Στρόβολο.

3)Διεύρυνση/ Βελτίωση της Λεωφόρου Αμμοχώστου στη Λευκωσία και Αγλαντζιά

4)Λεωφόρος Σταυρού στο Στρόβολο

5)Ανακατασκευή και αναβάθμιση της λεωφόρου «Αλεξανδρουπόλεως» στον Δήμο Στροβόλου.

6)Λεωφόρος Μακεδονίας στην Έγκωμη & Διεύρυνση / Βελτίωση της Οδού Νίκου Κρανιδιώτη στην Έγκωμη

7)Διεύρυνση/Βελτίωση της Λεωφόρου Λάρνακας στη Λευκωσία

8)Βελτίωση της Λεωφόρου Γρηγόρη Αυξεντίου στον Άγιο Δομέτιο

9)Κατασκευή του δρόμου παράκαμψης του πυρήνα και ανακατασκευή και βελτίωση τμήματος της Λεωφόρου Χαλκάνωρος στο Δήμο Ιδαλίου.

10)Λεωφόρος Κωνσταντινουπόλεως στο Στρόβολο

11)Βελτίωση της Λεωφόρου Ιωσήφ Χ’’ Ιωσήφ στο Στρόβολο, από τη Λεωφόρο Αθαλάσσης μέχρι τη Λεωφόρο Σπύρου Κυπριανού και της Λεωφόρου Δημητρίου Βικέλα, μέχρι το Νέο ΓΣΠ (προέκταση της Λεωφόρου Ακροπόλεως

12)Λεωφόρος Τσερίου-Αποτελεί τμήμα Δρόμου από τη συμβολή της με τη Λεωφόρο Στροβόλου, μέχρι τη συμβολή με τη Λεωφόρο Σπύρου Κυπριανού.

13)Περιμετρικός Λευκωσίας (Α1′ Φάση)

14)Περιμετρικός Λευκωσίας (Β3′ Φάση)

15)Περιμετρικός Λευκωσίας (Γ’ Φάση)

ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ/ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ (ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΗΠΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ)

1)Παλαιός Πυρήνας Στροβόλου – «Slow city»

2)Εμπορικό Κέντρο Λευκωσίας

3)Εμπορικό Κέντρο Λακατάμιας

4)Ιστορικό κέντρο Αγίου Δομετίου

5)Ιστορικό κέντρο Αγίων Ομολογητών

6)Ιστορικό κέντρο Αγλατζιάς

7)Ιστορικό κέντρο Έγκωμης

8)Ιστορικό κέντρο ΚαϊμακλίουΔ8Ιστορικό κέντρο Λευκωσίας

ΜΕΙΩΣΗ ΟΡΙΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ

1)Πυρήνας Αγλαντζιάς-Σχέδιο ΚΚΜ2439 -Ζώνη 30χλμ.

2)Εντός των τειχών Λευκωσία-ΚΚΜ2440-Ζώνη 30χλμ.

3)Καϊμακλί-ΚΜΜ2441-Ζώνη 30χλμ.

4)Παλλουριώτισσα-ΚΜΜ2442-Ζώνη 30χλμ.

5)Εμπορικό Κέντρο Λευκωσίας

6)Ιστορικό κέντρο Αγίου Δομετίου

7)Ιστορικό κέντρο Έγκωμης

8)Εμπορικό Κέντρο Λακατάμιας

9)Παλαιός Πυρήνας Στροβόλου – «Slow city»

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΑΝΤΙΤΙΜΟ

1)Παλαιός Πυρήνας Στροβόλου – «Slow city»

2)Ιστορικό/ Εμπορικό Κέντρο Λευκωσίας

3)Εμπορικό Κέντρο Λακατάμιας

4)Ιστορικό κέντρο Αγίου Δομετίου

5)Ιστορικό κέντρο Αγίων Ομολογητών

6)Ιστορικό κέντρο Αγλατζιάς

7)Ιστορικό κέντρο Έγκωμης

8)Ιστορικό κέντρο Καϊμακλίου

9)Ιστορικό κέντρο Παλλουριώτισσας

ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ

1)Ανάπλαση παλιού σταδίου ΓΣΠ

2)Μεικτή Ανάπτυξη «Landmark»

3)Ανάπτυξη Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο

4)Εμπορική Ανάπτυξη Υπερκατάστημα «Jumbo» στον Στρόβολο παρά το Mall of Cyprus/ IKEA

5)ΓΧΣ Αρχιγραμματείας

6)Διαχωρισμός τεμαχίου της Ι.Μ. Κύκκου

7)Νέα Κτίρια Κτηματολογίου Κυρηνείας-Αγλαντζιά

8)Νέο Κρατικό Χημείο -περιοχή Νοσοκομείου

Πολυώροφη μικτή ανάπτυξη με γραφεία, διαμερίσματα και εκθεσιακό χώρο (εταιρεία πληροφορικής Logicom)

ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΙ

1)Αναβάθμιση Γραμμικού Πάρκου Πεδιαίου σε συνεργασία με Δήμους Λευκωσίας και Λακατάμιας

2)Βελτίωση/ Κατασκευή των Λεωφόρων Αργυρουπόλεως, Ιπποκράτους, Τσερίου στη Λακατάμεια και στο Στρόβολο

3)Διεύρυνση/ Βελτίωση της Λεωφόρου Αμμοχώστου στη Λευκωσία και ΑγλαντζιάΗ3Λεωφόρος Μακεδονίας στην Έγκωμη

4)Διεύρυνση/ Βελτίωση της Λεωφόρου Λάρνακας στη Λευκωσία

5)Λεωφόρος Σταυρού

6)Ανακατασκευή και αναβάθμιση της λεωφόρου «Αλεξανδρουπόλεως» στον Δήμο Στροβόλου

7)Βελτίωση της Λεωφόρου Ιωσήφ Χ’’ Ιωσήφ στο Στρόβολο, από τη Λεωφόρο Αθαλάσσης μέχρι τη Λεωφόρο Σπύρου Κυπριανού και της Λεωφόρου Δημητρίου Βικέλα, μέχρι το Νέο ΓΣΠ (προέκταση της Λεωφόρου Ακροπόλεως)

8)Κατασκευή του δρόμου παράκαμψης του πυρήνα και ανακατασκευή και βελτίωση τμήματος της Λεωφόρου Χαλκάνωρος στο Δήμο Ιδαλίου. Η9Λεωφόρος Κωνσταντινουπόλεως στο Στρόβολο

9)Ποδηλατόδρομος Γλαύκου Κληρίδου (Προέκταση Λεμεσού Νοσοκομείου) από Καραϊσκάκειο Ίδρυμα με κατεύθυνση προς Γέρι

10)Γ’ Φάση σύνδεσης Πανεπιστημίων συνδέει τα Πανεπιστήμια της Λευκωσίας με το Κέντρο της Πόλης (από Λεωφόρο Σαλαμίνος – Γραμμικό Πάρκο Καϊμακλίου – Οδοί Αγίου Ιλαρίωνος/Συνεργασίας)

11)Δ’ Φάση σύνδεσης Πανεπιστημίων, αφορά την ποδηλατική υποδομή στο Δήμο Αγλαντζιάς όπου θα κατασκευαστεί ποδηλατόδρομος (διπλής κατεύθυνσης) μήκους 1,6 χλμ., που θα ενώνει την Λεωφόρο Λάρνακος διαμέσου της Λεωφόρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, της παλιάς Αγλαντζιάς και της οδού Μιχαήλ Καραολή. Το προτεινόμενο δίκτυο ποδηλατικών υποδομών θα ενώνεται επίσης με το υφιστάμενο δίκτυο ποδηλατόδρομου της Λεωφόρου Αμμοχώστου και Λεωφόρου Λάρνακος διαμέσου της οδού Μάρκου Δράκου

12)Κατασκευή ποδηλατόδρομου μεταξύ Πανεπιστημίου στην Αγλαντζιά και Δήμου Γερίου

13)Νέοι ποδηλατόδρομοι και βελτιωμένη διασύνδεση ολοκληρωμένου δικτύου

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

1)Υφιστάμενες ΛΛ (στο βασικό σενάριο)

2)Υφιστάμενο Δίκτυο (στο βασικό σενάριο)

3)Υφιστάμενοι Τερματικοί Σταθμοί (στο βασικό σενάριο)

4)Υφιστάμενο P&R Αλάμπρας (και προσθήκη δρομολογίων στην γραμμή 5)

5)ΛΛ Λάρνακος

6)ΛΛ Αλεξανδρουπόλεως

7)P&R ΓΣΠ (και προσθήκη νέας γραμμής) (στο βασικό σενάριο)

8)P&R Λακατάμια (Αρχή Διαδρόμου-Μetro) (και προσθήκη νέας γραμμής)

9)P&R Νοσοκομείου (Τέλος Διαδρόμου) (και βελτίωση συχνοτήτων στις ώρες αιχμής)