Ποιοτική και όχι ποσοτική ανάπτυξη στην Ανώτατη Εκπαίδευση της Κύπρου. Αυτή είναι η κοινή συνισταμένη, την οποία προτάσσουν δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια της χώρας μας, σχετικά με την πρόθεση της κυβέρνησης να επιτρέψει, μέσω νομοσχεδίου που ετοίμασε, σε ξένα πανεπιστήμια να λειτουργούν παραρτήματά τους στην Κύπρο.
Ζητώντας από επικεφαλής ακαδημαϊκών ιδρυμάτων να τοποθετηθούν για την πρόθεση αυτή, ο «Φ» κατέγραψε τις θέσεις και τις επιφυλάξεις τους, οι οποίες, όπως τονίζουν, δεν έχουν να κάνουν με τον ανταγωνισμό, τον οποίο δεν φοβούνται, αλλά με το πώς θα επιτευχθεί η ανάπτυξη αυτή και με ποιον τρόπο θα προσελκυστούν ποιοτικοί ξένοι φοιτητές. Κι αυτό, γιατί όπως δήλωσαν, η πίτα όσον αφορά Κύπριους φοιτητές είναι πλέον περιορισμένη, καθώς υπάρχουν ήδη 12 πανεπιστήμια, αριθμός μεγάλος σε σχέση με τα αριθμητικά μας δεδομένα.
Όπως ανέφερε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Τάσος Χριστοφίδης, δεν υπάρχει αντίθεση στο να δοθεί άδεια λειτουργίας παραρτημάτων σε ξένα πανεπιστήμια καθώς ο ανταγωνισμός είναι θεμιτός. Ωστόσο, ο κ. Χριστοφίδης, επισημαίνει ότι πρέπει να λειτουργήσουν όπως περιγράφεται και να υπάρχει έλεγχος. Ταυτόχρονα, τόνισε ότι θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα «γιατί ένα ξένο πανεπιστήμιο να έρθει στην Κύπρο για να προσελκύσει φοιτητές». Σύμφωνα με τον κ. Χριστοφίδη, για να αναπτυχθεί ουσιαστικά η Ανώτατη Εκπαίδευση στην Κύπρο, πρωτίστως πρέπει να γίνουν άλλα, σημαντικά βήματα, τα οποία, δυστυχώς, μέχρι τώρα δεν έχουν γίνει. Μερικά από αυτά είναι η παροχή στέγης σε φοιτητές καθώς και η βελτίωση των συγκοινωνιών, βασικές υποδομές που πρέπει να υπάρχουν για τη φοιτητική κοινότητα. Επιπρόσθετα, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου στάθηκε ιδιαίτερα στην καθυστέρηση που παρατηρείται στο να δοθεί άδεια στα δημόσια πανεπιστήμια να προσφέρουν αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών, σημειώνοντας ότι χάνεται η ευκαιρία για προσέλκυση ποιοτικών ξένων φοιτητών με πολλές συνέπειες, όχι μόνο στην εκπαίδευση.
Στο ίδιο σημείο στάθηκε ιδιαίτερα και ο πρύτανης του ΤΕΠΑΚ, Παναγιώτης Ζαφείρης, τονίζοντας ότι δεν γίνεται στα δημόσια πανεπιστήμια να υπάρχουν κωλύματα και καθυστερήσεις στο αίτημα τους για προσφορά αγγλόφωνων προγραμμάτων, κάτι που αποτρέπει φοιτητές να τα επιλέξουν. Σύμφωνα με τον κ. Ζαφείρη, έπρεπε πρώτα να λειτουργήσουν τα αγγλόφωνα προγράμματα και στη συνέχεια τα παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων, με τα οποία, όπως σημείωσε, δεν διαφωνεί, καθώς δεν υπάρχει φόβος για τον ανταγωνισμό. «Η πίτα της Κύπρου είναι μικρή και πρέπει να προσελκύσουμε ξένους φοιτητές ποιότητας», ανέφερε, συμπληρώνοντας παράλληλα πως θεωρεί ότι το υπουργείο Παιδείας θα θέσει το κατάλληλο πλαίσιο για τη λειτουργία παραρτημάτων.
Φ. Πουγιούτας: Μεγάλη σημασία έχει η ποιότητα
«Για εμάς μεγάλη σημασία έχει η ποιότητα. Δεν μπορούμε να αποτρέψουμε ξένα πανεπιστήμια να επεκταθούν και στην Κύπρο, ωστόσο πρέπει να δούμε σοβαρά κάποιες προϋποθέσεις». Αυτό ανέφερε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Φίλιππος Πουγιούτας, εστιάζοντας κυρίως στην ποιότητα και στους αυστηρούς κανόνες και ελέγχους. Ο υγιής ανταγωνισμός, ανέφερε, είναι θεμιτός αλλά με την εξέλιξη αυτή ίσως υπάρξει κάποιο πρόβλημα σε σχέση με τη βιωσιμότητα κάποιων μικρών πανεπιστημίων. Σύμφωνα με τον κ. Πουγιούτα, τα πανεπιστήμια δεν έχουν δει ακόμα το νομοσχέδιο, σημειώνοντας ότι «θα επανέλθουμε.
Γ. Δημοσθένους: Καθορισμός αυστηρών κριτηρίων
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Frederick, Γιώργος Δημοσθένους, ανέφερε ότι όπως είναι ρυθμισμένο νομοθετικά το πλαίσιο για τη δημιουργία και λειτουργία παραρτημάτων κυπριακών πανεπιστημίων σε χώρες του εξωτερικού, πρέπει κατ’ ανάλογο τρόπο να ρυθμιστεί νομοθετικά, με καθορισμό αυστηρών κριτηρίων και δεικτών ποιότητας, το πλαίσιο για την εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Ένα θέμα που είναι εξαιρετικής σημασίας και θα πρέπει να ρυθμιστεί, επίσης, νομοθετικά είναι η πλήρης συμμόρφωση και εναρμόνιση των ξένων παραρτημάτων με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων της χώρας μας. Τέλος, και ανεξάρτητα από την όποια αξιολόγηση από τους αρμόδιους φορείς των χωρών που ανήκει το μητρικό ίδρυμα, την ευθύνη για την αξιολόγηση και πιστοποίηση των παραρτημάτων και των προγραμμάτων σπουδών τους θα πρέπει να έχει ο Κυπριακός Φορέας ΔΙΠΑΕ», ανέφερε, συμπληρώνοντας πως οι όποιες όμως νομοθετικές ρυθμίσεις από μόνες τους δεν είναι αρκετές. «Θα πρέπει να συνοδεύονται παράλληλα και από άλλα μέτρα για τα οποία την ευθύνη έχει, κατά κύριο λόγο, η Πολιτεία, αν θέλει να ενισχύσει και ισχυροποιήσει το πανεπιστημιακό οικοσύστημα του τόπου μας. Και αυτά, κατ’ ελάχιστον, είναι τρία: Φοιτητικές εστίες, δημόσιες συγκοινωνίες και ίδρυση ενός φορέα για την προβολή των κυπριακών πανεπιστημίων και προώθηση της πανεπιστημιακής μας εκπαίδευσης στο εξωτερικό, με στόχο την προσέλκυση σημαντικού αριθμού φοιτητών με υψηλό ακαδημαϊκό υπόβαθρο. Χωρίς αυτό το τελευταίο, της προσέλκυσης δηλαδή σημαντικού αριθμού ξένων φοιτητών, η όποια πρωτοβουλία είναι άνευ αντικειμένου και μάλλον προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει στη βιωσιμότητα των υφιστάμενων πανεπιστημίων», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Δημοσθένους.
Χ. Χατζηκυπριανού: Να μην δημιουργηθεί ανισότητα
Από πλευράς του, ο πρόεδρος του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Χριστόφορος Χατζηκυπριανού, δήλωσε στον «Φ» ότι «επικροτούμε την προσπάθεια της κυβέρνησης για την ανάπτυξη του πανεπιστημιακού τομέα, καθώς αυτός συμβάλλει στο 7% του ΑΕΠ της χώρας και, ταυτόχρονα, στηρίζει πολλούς τομείς της οικονομίας. Όμως, χρειάζεται να εστιάσουμε στην ποιοτική ανάπτυξη». Σύμφωνα με τον κ. Χατζηκυπριανού, η πολιτική της δημιουργίας περισσότερων πανεπιστημίων δεν θα φέρει ποιοτική ανάπτυξη. «Έχουμε αυτή τη στιγμή 12 πανεπιστήμια, τα οποία κατά την άποψή μας είναι ένας πολύ μεγάλος αριθμός λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της Κύπρου. Στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία ποιοτικών και καινοτόμων πανεπιστημίων και όχι να αυξήσουμε τον αριθμό τους», επεσήμανε, τονίζοντας ότι είναι αναγκαίο τα πανεπιστήμια να έχουν οικονομική αυτονομία αλλά και μακροχρόνια βιωσιμότητα. Η δημιουργία παραρτημάτων στην Κύπρο, σύμφωνα με τον κ. Χατζηκυπριανού, πρέπει να γίνει με τα ίδια ποιοτικά και αυστηρά κριτήρια που απαιτούνται και για τα υφιστάμενα πανεπιστήμια που λειτουργούν στη χώρα. «Τα κίνητρα που θα δοθούν σε αυτά τα πανεπιστήμια, γιατί ακούγεται, όπως για παράδειγμα η παραχώρηση κρατικής γης, δεν μπορούν να δημιουργούν ανισότητα με τον τρόπο που χειρίζεται η κυβέρνηση τα υφιστάμενα πανεπιστήμια που έχουν επενδύσει στον τόπο τεράστια ποσά, αλλά και εργοδοτούν μεγάλο αριθμό ερευνητών και ακαδημαϊκών», ανέφερε. Ο Φορέας Διασφάλισης & Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΙΠΑΕ), έχει την εμπειρία και την τεχνογνωσία στη δημιουργία παραρτήματος στο εξωτερικό με τη δημιουργία του παραρτήματος της Ιατρικής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου στη Φρανκφούρτη, πρόσθεσε. «Αναμένω από την Πολιτεία ότι θα τηρηθούν τα ίδια αυστηρά κριτήρια που τέθηκαν για τη δημιουργία του πιο πάνω παραρτήματος», τόνισε. Εξέφρασε τη θέση ότι η κυβέρνηση πρέπει να έχει ένα μακροχρόνιο στρατηγικό σχεδιασμό για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ο οποίος πρέπει να περιλαμβάνει τους τομείς της ποιοτικής ανάπτυξης και όχι αποσπασματικά. Χρειάζεται να γίνει, για παράδειγμα, χαρτογράφηση και προσφορά προγραμμάτων από τα πανεπιστήμια που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης οικονομίας και της αγοράς εργασίας.
Όπως ανέφερε, «χρειάζεται να ενισχύσουμε τη διεθνή προβολή και ανταγωνιστικότητα του πανεπιστημιακού τομέα με τη δημιουργία ενός ισχυρού branding. Έχουμε εισηγηθεί εδώ και χρόνια τη δημιουργία ενός συμβουλίου προώθησης της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στο εξωτερικό». Καταλήγοντας, ο κ. Χατζηκυπριανού δήλωσε ότι «ο εκσυγχρονισμός του νόμου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια συζητείται στη Βουλή εδώ και τρία χρόνια και προτού αποφασίσουμε πώς θα εκσυγχρονίσουμε και αναβαθμίσουμε το πανεπιστήμιό μας, ακούμε για τη δημιουργία νέων πανεπιστημίων».
