Χρ. Χριστοφόρου: Κυριαρχεί ο αφορισμός

Η αφετηρία τοποθέτησης των ψηφοφόρων στις εκλογές είναι ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις και συνεπώς όλες οι πολιτικές ιδέες έχουν κριθεί στην πράξη, επισημαίνει ο πολιτικός αναλυτής, Εμπειρογνώμονας Συμβουλίου της Ευρώπης στα ΜΜΕ και τις Εκλογές Χριστόφορος Χριστοφόρου.

Όπως αναφέρει  τα τέσσερα παραδοσιακά κόμματα κυβέρνησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, «ενώ ουδεμία πολιτική δύναμη έχει να προτείνει πέραν από παλιά συνθήματα και ιδέες. Ας μη μιλούμε για όραμα, η έννοια αυτή ελλείπει πλέον από την πολιτική σκηνή», σημειώνει. Επισημαίνει ότι οι προτάσεις για την οικονομία και οι θέσεις για το Κυπριακό σίγουρα θα επηρεάζουν την ψήφο. Στην οικονομία, όπως αναφέρει θα μετρήσει, κυρίως, η ιστορική πορεία, όχι απλώς η σημερινή κατάστασή της και οι δείκτες, αλλά με βάση το πώς βίωσε και βιώνει σήμερα ο καθένας και ποιους θεωρεί υπεύθυνους, ενώ το Κυπριακό θα είναι μάλλον στοιχείο αναφοράς ιδεολογικής παρά πρακτικής δυνατότητας.

Σημειώνει παράλληλα ότι οι εξελίξεις στο Κυπριακό δεν έχουν αφήσει το πολιτικό σκηνικό για να διαμορφωθεί πλήρως, καθώς επηρεάζουν και τους υποψηφίους και κρατούν σε εκκρεμότητα το προεκλογικό περιβάλλον. «Σε ό,τι αφορά το γενικό σκηνικό, δηλαδή χρονοδιαγράμματα, υποψηφιότητες και βασικές δυνάμεις, δεν φαίνεται να χαρακτηρίζεται από κάτι πρωτόγνωρο. Διαφέρει όμως ριζικά σε βασικές παραμέτρους, σε στοιχεία κρίσιμα που ορίζουν την πολιτική δράση και τη σχέση του πολίτη – ψηφοφόρου τόσο με την πολιτική όσο και με τα κόμματα», δηλώνει ο κ. Χριστοφόρου.

Σημειώνει ακόμη ότι οι ψηφίζοντες έχουν διαρρήξει τους ιδεολογικούς ή άλλους δεσμούς τους με τα κόμματα. «Τα στοιχεία αυτά καθιστούν αβέβαιη την έκβαση εκλογικών αναμετρήσεων, ιδιαίτερα αν τα σχετικά φαινόμενα επηρεάζουν περισσότερο κάποιο ιδεολογικό χώρο», σημειώνει, επισημαίνοντας ενισχυτικά ότι πρέπει να έχουμε επίσης υπόψη ότι η προσήλωση προς ορισμένα κόμματα και τις αποφάσεις των ηγεσιών τους είναι ασθενής στην περίπτωση των προεδρικών εκλογών.

«Συνάμα, από τη στιγμή που  η ισχύς που είχαν οι κομματικοί μηχανισμοί έχει μειωθεί αισθητά, ενώ οι εξάρσεις στην πόλωση δεν λειτουργούν πλέον συσπειρωτικά, τα μαθηματικά που αθροίζουν μερίδια κομμάτων δεν έχουν πλέον νόημα. Πάντα υπήρχε αυτό στις προεδρικές, τώρα είναι πιο έντονο», τονίζει ο κ. Χριστοφόρου.

Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό ενόψει των επερχόμενων προεδρικών εκλογών;
Έχουμε δυο χαρακτηριστικά στοιχεία: H υπό εξέλιξη διαδικασία για ανάδειξη υποψηφιοτήτων συνοδεύεται με προεκλογική δραστηριότητα, περιορισμένης έκτασης. Οι διεργασίες για το Κυπριακό επηρεάζουν τις διαδικασίες για υποψηφιότητες, ενώ κρατούν σε εκκρεμότητα την ολοκλήρωση προεκλογικού περιβάλλοντος. Αυτό σημαίνει ότι πιθανή παράταση των προσπαθειών για εξεύρεση λύσης του Κυπριακού θα καθιστά την πορεία προς εκλογές ατελή και αβέβαιη. Καθυστερεί η διαδικασία αποκρυστάλλωσης προτιμήσεων των ψηφοφόρων, που, για πολλούς εκλογείς, φτάνει στην κάλπη.
Δεν γνωρίζουμε ακόμα αν θα έχουμε το σύνηθες σκηνικό, το οποίο κατά κανόνα ολοκληρώνεται στις αρχές του φθινοπώρου ή έκτακτη μορφή με παρατεταμένη εκκρεμότητα σε σημαντικές παραμέτρους. Παρά την κυρίαρχη εντύπωση για μη πιθανή διέξοδο και λύση στην παρούσα φάση των συνομιλιών, υπάρχει «ακραία» έστω πιθανότητα. Η πορεία δεν θα είναι προς προεδρικές αλλά προς διαμόρφωση νέας πολιτείας, αν υπάρξει κατάληξη.

Ποιες βλέπετε να είναι οι διαφορές ή οι ομοιότητες αυτής της εκλογικής αναμέτρησης με εκλογικές αναμετρήσεις του παρελθόντος;
Σε ό,τι αφορά το γενικό σκηνικό, δηλαδή χρονοδιαγράμματα, υποψηφιότητες και βασικές δυνάμεις, δεν φαίνεται να χαρακτηρίζεται από κάτι πρωτόγνωρο. Διαφέρει όμως ριζικά σε βασικές παραμέτρους, σε στοιχεία κρίσιμα που ορίζουν την πολιτική δράση και τη σχέση του πολίτη – ψηφοφόρου τόσο με την πολιτική όσο και με τα κόμματα. Σημαντικό ποσοστό των δικαιούχων (60-80%) αρνούνται εγγραφή ως ψηφοφόροι ενώ ακόμα πιο πολλοί εγγεγραμμένοι απέχουν από τις κάλπες. Την ίδια ώρα, οι ψηφίζοντες έχουν διαρρήξει τους ιδεολογικούς ή άλλους δεσμούς τους με τα κόμματα. Τα στοιχεία αυτά καθιστούν αβέβαιη την έκβαση εκλογικών αναμετρήσεων, ιδιαίτερα αν τα σχετικά φαινόμενα επηρεάζουν περισσότερο κάποιο ιδεολογικό χώρο. Ας έχουμε επίσης υπόψη ότι η προσήλωση προς ορισμένα κόμματα και τις αποφάσεις των ηγεσιών τους είναι ασθενής στην περίπτωση των προεδρικών εκλογών. Συνάμα, από τη στιγμή που η ισχύς που είχαν οι κομματικοί μηχανισμοί έχει μειωθεί αισθητά, ενώ οι εξάρσεις στην πόλωση δεν λειτουργούν πλέον συσπειρωτικά, τα μαθηματικά που αθροίζουν μερίδια κομμάτων δεν έχουν πλέον νόημα. Πάντα υπήρχε αυτό στις προεδρικές, τώρα είναι πιο έντονο. 
Τα νέα μέσα επικοινωνίας δημιουργούν επίσης χαοτικό περιβάλλον ανταλλαγών και διακίνησης πληροφοριών. Μπορεί να γίνει χρήση των μέσων αυτών για θετικά μηνύματα και δημιουργικές ιδέες με καλό αποτέλεσμα. Έχει όμως να αντιπαλέψει με τον παρορμητικό χαρακτήρα της επικοινωνίας μέσα από αυτά τα «εργαλεία» και τη μεγαλύτερη ευκολία διάδοσης μηνυμάτων λαϊκισμού, ψευδών ή χαλκευμένων «ειδήσεων». Πάντα υπήρχαν αυτά σε άλλες μορφές, δεν διαδίδονταν όμως με την ίδια ευκολία και μαζικότητα. Σημαντική επίπτωση από την παρουσία των νέων μέσων είναι η ταχεία εξασθένηση της αυθεντίας του κόμματος ως πηγή και καθοδηγητή.

Ποιοι πιστεύετε ότι θα είναι οι παράγοντες που θα κρίνουν τις εκλογές; Ποια θα είναι τα βασικά κριτήρια με τα οποία θα ψηφίσει ο πολίτης σε αυτές τις προεδρικές;
Το πρώτο στοιχείο – αφετηρία της τοποθέτησης του ψηφοφόρου είναι ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις, και, επομένως, όλες οι πολιτικές θέσεις και ιδέες, έχουν ήδη κριθεί. Τα τέσσερα παραδοσιακά κόμματα κυβέρνησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ενώ ουδεμία πολιτική δύναμη έχει να προτείνει πέραν από παλιά συνθήματα και ιδέες. Ας μη μιλούμε για όραμα, η έννοια αυτή ελλείπει πλέον από την πολιτική σκηνή. Η αφετηρία έχει αρνητικό χρώμα, το οποίο γίνεται ζοφερό μέσα από τον αφορισμό «όλοι οι ίδιοι». Δυστυχώς για τον τόπο, ο πολίτης θεωρεί ότι είναι όλοι οι ίδιοι σε κρίσιμα θέματα, τη διαφθορά, την (απούσα) αξιοκρατία, έστω κι αν δεχθεί για χάρη συζήτησης διαφορές έντασής τους.
Μετά από αυτά, η οικονομία, το Κυπριακό και οι προτάσεις διακυβέρνησης θα είναι στοιχεία που θα επηρεάσουν την ψήφο. 
Στην οικονομία, θα μετρήσει, κυρίως, η ιστορική πορεία, όχι απλώς η σημερινή κατάστασή της και οι δείκτες, αλλά με βάση το πώς βίωσε και βιώνει σήμερα ο καθένας και ποιους θεωρεί υπεύθυνους /αίτιους ή συνεργούς. Το Κυπριακό θα είναι μάλλον στοιχείο αναφοράς ιδεολογικής παρά πρακτικής δυνατότητας για υλοποίηση ενός οράματος. Υπενθυμίζω, οι δυο πόλοι στο Κυπριακό κυβέρνησαν και συγκυβέρνησαν, κρίθηκε τι μπορούν να κάμουν. Έτσι, κρίνονται και οι προτάσεις τους για διακυβέρνηση – αξιοκρατία.

Οι θέσεις στο Κυπριακό είναι παγιωμένες από πριν

Οι διεργασίες στο Κυπριακό πόσο εκτιμάτε ότι θα επηρεάσουν την προσέλευση στις κάλπες και τις επιλογές των ψηφοφόρων;
Μετά από τις εμπειρίες όλων των προηγούμενων διακυβερνήσεων, φαίνεται δύσκολο να υποθέσει κάποιος ότι οι εκλογείς θα κινητοποιηθούν πιο πολύ από πριν πιστεύοντας ότι ο Α ή ο Β υποψήφιος θα κάνει τη διαφορά στο Κυπριακό αν τον ψηφίσουν. Οι θέσεις είναι παγιωμένες και η τοποθέτηση του εκλογέα επίσης. Μόνο αν υπάρξει κάποια συμφωνία, μερική ή τελική θα αλλάξει τα δεδομένα, ενδεχόμενο που φαίνεται μάλλον απομακρυσμένο.

Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων και των εξελίξεων στο Κυπριακό, θεωρείτε ότι θα είναι καθοριστικό για το αποτέλεσμα των εκλογών; Και με ποιο τρόπο; 
Στην «ακραία» περίπτωση, δηλαδή κατάληξη των συνομιλιών σε λύση, οι εκλογές δίνουν τη θέση τους σε άλλες διεργασίες για μια νέα πολιτεία. Αλλιώς, θα είναι βασικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας. Το Κυπριακό υπήρξε πάντα κεντρικό θέμα, αλλά χωρίς διάλογο στην ουσία. Ανάλογα με τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, θα θυμίζει χαρακτηριστικά του 1992-3 (ιδέες Γκάλι) ή 2002-3 (σχέδιο Αννάν). Θα καθορίσει το αποτέλεσμα μόνο αν υπάρχει (κάτι δύσκολο) απτή και συγκεκριμένη συμφωνία σε σημαντικά θέματα. Σε αντίθετη περίπτωση, η επανάληψη των γνωστών θέσεων κάθε πολιτικής πλευράς δεν θα δώσει κάτι νέο για να αλλάξει παγιωμένες πεποιθήσεις των ψηφοφόρων.

Ο τρίτος χώρος διατηρεί τις διαφορές του

Βλέπουμε μια συνεργασία τριών κομμάτων του λεγόμενου ενδιάμεσου με υποψήφιο τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Τι σημαίνει αυτή η συνεργασία για την προεδρική εκλογική αναμέτρηση αλλά και τον χώρο μεταξύ δεξιάς και αριστεράς;  Είναι ένα βήμα δημιουργίας τρίτου πόλου;
Είναι στόχος που ανελλιπώς «εξαγγέλλεται» από το 1993 και ξεχνιέται μετά! Ο τρίτος χώρος υπήρξε πάντοτε, λειτουργούσε είτε σαν πόλος στον οποίο προσκολλάται το ΑΚΕΛ (2003), είτε αυτόνομα (1992-3, 2008) είτε με κάποιο μέρος του (ΔΗΚΟ) να συμμαχεί με τον ΔΗΣΥ (2013) ή το ΑΚΕΛ (1998). Στον δεύτερο γύρο κινήθηκαν συνήθως προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Αυτή η εικόνα δεν πείθει για πόλο, μια και τα μέρη του περιφέρονται στο κομματικό σκηνικό, ενώ οι διαφορές τους παραμένουν. Η απόφαση για συμμαχία από τρεις (εκ των πέντε!) θα είχε πράγματι νόημα αν μπορούσαν να διατυπώσουν και δεσμευθούν εκ των προτέρων, έστω σε πέντε κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής. Αν θα παραμείνει η συνεργασία θα διακριβωθεί όταν παρουσιάσουν στους πολίτες το πρόγραμμά τους. Για μακρόπνοη συνεργασία χρειάζεται κάτι περισσότερο από τους γενικόλογους στόχους που εξήγγειλαν «απομάκρυνση Αναστασιάδη» και «αντίσταση σε ΔΗΣΑΚΕΛ».
Αναμένεται επίσης να διαφανεί πώς αντιμετωπίζεται από τον πολίτη ο υποψήφιος Νικόλας Παπαδόπουλος και η απούσα ακόμα νέα στρατηγική, σαν απάντηση στη μονότονη κριτική του, αναμένονται θέσεις όχι αντιθέσεις μόνο.

Η υποψηφιότητα Γιώργου Λιλλήκα μπορεί να προκαλέσει ανατροπές στο σκηνικό; Θα μπορούσαμε να δούμε ένα σενάριο με υποψήφιο του ΑΚΕΛ τον Γιώργο Λιλλήκα;
Η υποψηφιότητα Λιλλήκα επηρεάζει τις δυνατότητες του Νικόλα Παπαδόπουλου αλλά και κάθε υποψήφιου του ΑΚΕΛ. Υποψήφιος του ΑΚΕΛ, μετά τον περίφημη απειλή του οδοστρωτήρα; Θα μπορούσε να είναι, σαν η πιο ακραία και έσχατη επιλογή πριν από μια αυτοκτονία του κόμματος, δεδομένης της δυσκολίας να υποδείξει υποψήφιο. 

Στοίχημα για το ΑΚΕΛ να γίνει Ανορθωτικό κόμμα 

Πώς είδατε τις διεργασίες στο ΑΚΕΛ; Και πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσουν τα όσα προηγήθηκαν με την αρχική επιλογή και τελικά το ναυάγιο με τον Μάικ Σπανό; Μπορεί να βρεθεί ο νέος Γιώργος Βασιλείου σήμερα;
Η διαδικασία επιλογής υποψηφίου αποτελεί απλώς μια πτυχή του σοβαρού προβλήματος που αντιμετωπίζει το ΑΚΕΛ, να ξαναβρεί την ψυχή του και λόγο ύπαρξης. Το 2001 πήρε 142.647 ψήφους για να πέσει στις 90.204 το 2016 αντί να πάρει άλλες 25.000 από τις 75.000 νέους ψηφοφόρους. Έχουμε εικόνα κατάρρευσης, ενώ, ακόμα πιο σοβαρό πρόβλημα, το κόμμα μπήκε στο καλάθι του «όλοι είναι ίδιοι» (στη διαφθορά και όχι μόνο!). Δεν φαίνεται να διαθέτει σοβαρές δυνάμεις και διάθεση ανακοπής της πορείας γιατί η ηγεσία αντιμάχεται τον εαυτό της, ενώ αποκόπηκε πλήρως από τον κόσμο. Επομένως, το ζήτημα δεν είναι η εξεύρεση ενός αξιόμαχου υποψηφίου, αλλά η ικανότητα του ΑΚΕΛ να επιβεβαιώσει την ύπαρξη του, να γίνει «Ανορθωτικό Κόμμα». Υπό τέτοιες συνθήκες, τα όργανα του κόμματος θα έπρεπε να βρίσκονται σε διαρκή σύνοδο μέχρι να βρουν τρόπους και μέσα σύνδεσης με τον κάθε πολίτη, αντί να συνεχίζουν όπως τον καλό καιρό!

Πώς βλέπετε να διαμορφώνονται οι ισορροπίες δεδομένου ότι μέχρι στιγμής έχουμε τρεις εν δυνάμει υποψηφίους, εν αναμονή φυσικά και της απόφασης του ΑΚΕΛ. 
Το τριπολικό σενάριο προσομοιάζει κάπως με το 1992-3, αλλά περισσότερο με το 2008, έστω και αν τότε το ΑΚΕΛ είχε υποψήφιο τον ΓΓ του. Διαφέρει όμως κρίσιμα, ακριβώς αναφορικά με τις δυνατότητες και την άκρως μειωμένη ικανότητα του ΑΚΕΛ σε αρκετά επίπεδα, οργανωτικά, ιδεολογικά και θα έλεγα υπαρξιακά! Αυτοί οι μεγάλοι περιορισμοί συνιστούν αποφασιστικό στοιχείο της αναμέτρησης. Φυσικά, να μη μας διαφεύγουν επίσης τα προβλήματα και οι απώλειες επιρροής όλων: Ο ΔΗΣΥ, με πρόβλημα ηγεσίας, προσανατολισμών και αξιοπιστίας, το ΔΗΚΟ να υποστηρίζει (ακόμα) ΔΔΟ αλλά με σύμμαχους τους εχθρούς της, η ΕΔΕΚ να στηρίζει υποψήφιο υπέρ ΔΔΟ, ενώ η ίδια τερμάτισε το χρόνιο κρυφτούλι και τάσσεται σαφώς (;) εναντίον. Το βασικό χρώμα της εκλογής είναι η μειωμένη αξιοπιστία των πολιτικών δυνάμεων, η χαμηλή εμπιστοσύνη από το εκλογικό σώμα. Με αυτά τα χαρακτηριστικά και σκηνικό σε εκκρεμότητα, δεν υπάρχει δυνατότητα να μιλήσουμε για συσχετισμούς δυνάμεων πριν το Φθινόπωρο. 

Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να κινηθεί η προεκλογική των κομμάτων προκειμένου να αυξηθεί το ενδιαφέρον και η συμμετοχή σε αυτές τις εκλογές;
Δεν μπορώ να πω στα κόμματα πώς να διεγείρουν το ενδιαφέρον των εκλογέων και να τους φέρουν στις κάλπες. Εξάλλου, δεν επέδειξαν σοβαρή έγνοια, πέρα από εκφράσεις «οδύνης» και «ανησυχίας», που ξεχάστηκαν γρήγορα.
Παραδείγματα μας υποδεικνύουν ότι η ποιότητα του πολιτικού προσωπικού /υποψηφίων και οι προτάσεις, το όραμα που προσφέρουν για αλλαγή προς όφελος του συνόλου μπορούν να κινητοποιήσουν τους εκλογείς. Παράδειγμα, τον Απρίλη, 78% ψήφισαν Πρόεδρο της Γαλλίας, ενώ τον Ιούνη, μόνο 43% μετείχε γιατί οι εκλογείς είδαν στις βουλευτικές παιχνίδι υπέρ του νέου «μονάρχη»! 

Οι δυνατότητες Αναστασιάδη βασίζονται στις αδυναμίες των αντιπάλων του 

Πώς κρίνετε την πορεία Νίκου Αναστασιάδη προς την επανεκλογή; Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Οι δυνατότητες Αναστασιάδη (αν είναι υποψήφιος) στηρίζονται πιο πολύ στις αδυναμίες των αντιπάλων του παρά στον απολογισμό έργου του! Οι υπέρμετρες υποσχέσεις, έστω «αποδεκτές» στην πολιτική, δεν αίρουν το βάρος των ξεχασμένων «δεσμεύομαι». Εντούτοις, πολλοί παραβλέπουν φαινόμενα (κακής) διακυβέρνησης για χάρη των προσπαθειών για λύση. Άλλοι παρερμηνεύουν τους καλούς δείκτες στην οικονομία. Καλές οι προσπάθειες ελάφρυνσης επιπτώσεων στη ζωή των ανθρώπων με το ΕΕΕ αλλά ζητούμενο είναι το κράτος ευημερίας! Σημαντικές αποφάσεις ζημιώνουν τον απλό πολίτη, ευνοούν όλο και πιο πολύ μερικούς επιχειρηματίες ή ήδη προνομιούχους. Η Κύπρος έχει πιο υψηλό ρυθμό αύξησης των ανισοτήτων στην Ευρώπη. Η καλή πορεία της οικονομίας, σε μεγάλο μέρος επεκτάθηκε η δυστυχία και ανασφάλεια στην περιοχή, δεν ευνοεί τους πολλούς. Ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις έμειναν στα χαρτιά, ενώ το περιβάλλον δέχεται διαρκή επίθεση. 
Στο Κυπριακό, έγινε μια καλή και συνεπής προσπάθεια μέχρι κάποιο σημείο, αλλά στη συνέχεια πρώτος στόχος έγινε η διασφάλιση πιθανής επανεκλογής παρά η επιδίωξη λύσης. Αυτό εξηγεί και αντιφατικές ενέργειες (ενωτικό δημοψήφισμα, επιθέσεις εναντίον Άιντε για θέματα που προήλθαν από τον ίδιο τον Πρόεδρο – λύση το Μάρτη 2016, θερμό επεισόδιο).
Ναι, εκ των πραγμάτων είμαστε πιο αυστηροί με τον Νίκο Αναστασιάδη γιατί ζητούμενο και δεσμεύσεις ήταν και παραμένουν η επιλογή αξιών για εξυγίανση πολιτικής, κοινωνίας και οικονομίας, των αιτίων μιας κρίσης που είναι αξιακή και όχι οικονομική.

Μεμονωμένες ανεξάρτητες υποψηφιότητες, όπως αυτή του προέδρου Κατόχων Αξιογράφων πόσο επηρεάζουν το εκλογικό αποτέλεσμα;
Παρά το ότι αναγνωρίζει κάποιος το δικαίωμα κάθε κατόχου των συνταγματικών προσόντων να είναι υποψήφιος, θεωρώ υποψηφιότητες ιδιωτικών ή ιδιοτελών συμφερόντων ως παθογένεια του συστήματος, χωρίς νόημα για το σύνολο. Παρομοίως, είναι βλαπτικές υποψηφιότητες 1000-2000 ψήφων, με επιδίωξη την ανταλλαγή με θώκους. Πιθανή επίδρασή τους εξαρτάται από τη διαφορά δυναμικού κυρίων υποψηφίων. 

Στις τελευταίες βουλευτικές η αποχή κατέγραψε ένα ακόμη ρεκόρ. Να αναμένουμε κάτι αντίστοιχο και στις προεδρικές εκλογές; 
Κατά κανόνα έχουμε πιο μικρή αποχή στις προεδρικές από άλλες εκλογές. Οι επιλογές που θα προσφέρονται, αλλά και οι εξελίξεις θα έχουν ρόλο σε ποιο ποσοστό θα αυξηθεί. Σταθμίζοντας τα δεδομένα, έστω τόσο νωρίς, υπολογίζω να κυμανθεί από 25-28%, εκτός αν υπάρξουν κάποια σημαντικά γεγονότα που θα αυξήσουν την κινητοποίηση των ψηφοφόρων.

Πώς πιστεύετε ότι θα λειτουργήσει το εκλογικό σώμα σε ένα δεύτερο γύρο εκλογών, δεδομένου ότι τα σενάρια είναι συγκεκριμένα;
Μέχρι σήμερα, ο δεύτερος γύρος λειτουργούσε στη βάση μιας κοινωνικής δυναμικής μεταξύ δεξιάς και αριστεράς που μοίραζε ακριβώς στη μέση το εκλογικό σώμα. Ως αποτέλεσμα, το (μικρό) ποσοστό σε λευκά και άκυρα καθόριζε το νικητή. Η αυξημένη αποχή και οι συμμαχίες (υποστήριξη ΔΗΚΟ, κυρίως) έδωσαν κάποια υπεροχή το 2008 στον Δημήτρη Χριστόφια και το 2013 στον Νίκο Αναστασιάδη. Τα χαρακτηριστικά που πιθανό να έχει η αναμέτρηση, όπως τα αναφέραμε σε προηγούμενη απάντηση καθιστούν αδύνατη πρόβλεψη σε αυτή τη χρονική στιγμή. Πέρα από την επίδραση που θα έχει το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, παράγοντας και αυτός που ορίζει τη δυναμική, το μέγεθος και η προέλευση της αποχής, οι συμμαχίες που θα προκύψουν, το ζητούμενο της εκλογής σε σχέση με τις μέχρι τότε εξελίξεις στο Κυπριακό ή άλλα θέματα, όλα μαζί με συγκυριακά στοιχεία θα καθορίσουν την τάση και το νικητή.