«Περίπου 60 ανήλικα αγόρια και κορίτσια έχουν μέχρι στιγμής περάσει το κατώφλι της Αγίας Σκέπης ζητώντας να ανακαλύψουν τον ίδιο τους τον εαυτό, για μια ζωή με καθάριο ουρανό και όχι κάτω από την συννεφιά των οποιωνδήποτε ουσιών» ανέφερε η ψυχολόγος Τίνα Παύλου, επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Εφήβων της Αγίας Σκέπης στα Λατσιά, της πρώτης κλειστής θεραπευτικής δομής για ανήλικους με προβλήματα χρήσης και κατάχρησης ουσιών εξάρτησης.
Η κ. Παύλου που είναι επίσης Κλινική Διευθύντρια του κλειστού προγράμματος απεξάρτησης ενηλίκων της Αγίας Σκέπης στο Φιλάνι, μιλούσε την Πέμπτη 23 Ιουνίου 2022 σε μια συγκινητική γιορτή γνωριμίας με τίτλο «Ανοικτό Σπίτι» στον κήπο του Κέντρου Εφήβων, που ήταν η πρώτη εκδήλωση για το κοινό στα τρία χρόνια λειτουργίας της δομής. Περιλάμβανε μουσικό πρόγραμμα που ετοιμάστηκε από τους ίδιους τους έφηβους του Κέντρου, αλλά και συγκλονιστικές μικρές βιντεοσκοπημένες διηγήσεις/ιστορίες που μερικοί από αυτούς μοιράστηκαν με τους προσκεκλημένους.
Σε συνέντευξη της στον «Φ» με αφορμή την εκδήλωση, η κ. Παύλου μας πληροφόρησε ότι από τα 8 νεαρά άτομα (6 αγόρια και 2 κορίτσια) ηλικίας 13 μέχρι 19 ετών που τώρα φιλοξενεί το Κέντρο Εφήβων, μόνο ένα άτομο έκανε χρήση κάνναβης, ενώ τα 7, περιλαμβανομένων των δύο μικρότερων 13 και 14 χρόνων, ήταν χρήστες μεθαμφεταμίνης (crystal meth) και κοκαϊνης. Στην πλειοψηφία τους προέρχονται από μικτές οικογένειες με τον ένα από τους γονείς τους να έχει μη κυπριακή καταγωγή. Κάποιοι από τους νέους αυτούς, όπως οι ίδιοι αποκάλυψαν σε συνέντευξη τους στον «Φ» άρχισαν τη χρήση των ναρκωτικών αυτών όταν ήταν 9-10 χρόνων!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αγία Σκέπη: Η μόνη κοινότητα απεξάρτησης χωρίς υποκατάστατα
Η Τίνα Παύλου μας είπε ότι «πάντα υπήρχαν τέτοια περιστατικά, απλώς δεν υπήρχαν δομές γι’ αυτούς τους χρήστες και τελικά κατέληγαν στην Αγία Σκέπη μετά την ενηλικίωσή τους. Τώρα – πρόσθεσε – εντοπίζονται λίγο πιο νωρίς, λόγω του ότι υπάρχει ένας χώρος όπου μπορούν να φιλοξενηθούν για απεξάρτηση». Πρόσθεσε ότι γενικά στην Κύπρο «η μεγαλύτερη μερίδα των εφήβων κάνουν χρήση κάνναβης, αλλά υπάρχουν και αυτά τα πιο σοβαρά περιστατικά, καθώς «πέφτει» η ηλικία εκείνων που προχωρούν σε χρήση ουσιών πολύ πιο καταστροφικών».
Αξιοσημείωτα είναι τα στοιχεία της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) που ανακοίνωσε σε χαιρετισμό του στην εκδήλωση ο πρόεδρος της Αρχής δρ Χρίστος Μηνά, ότι 97 ανήλικοι ζήτησαν βοήθεια λόγω χρήσης σε κάποιο θεραπευτικό κέντρο στην Κύπρο κατά το 2020. Πρόσθεσε ότι «από αυτούς περίπου 20% ανέφεραν καθημερινή χρήση, δηλώνοντας μάλιστα και την κύρια ουσία κατάχρησης, ενώ η μέση έναρξη της χρήσης ανάμεσα στους ανήλικους είναι το 15ο έτος της ηλικίας τους». Τον χαιρετισμό του δρος Μηνά μετέφερε στην εκδήλωση ο Γιώργος Κόκκινος που μεταξύ άλλων υπογράμμισε ότι η ΑΑΕΚ χρηματοδοτεί πλήρως και εποπτεύει τη λειτουργία του Κέντρου.
Χρειάζεται αγάπη και καρδιά!
Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε και ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος που ίδρυσε την «Αγία Σκέπη» στο Φιλάνι στα τέλη της δεκαετίας 1990 όταν ήταν Ηγούμενος της Μονής Μαχαιρά. «Είναι συγκινητικό – είπε μεταξύ άλλων – γιατί έχουμε μαζί μας τον Πόλυ Χατζηιωάννου, ο μακαριστός πατέρας του οποίου ο Βάσος Χατζηιωάννου και η αδελφή του η Ελένη ήταν από τους πρώτους ευεργέτες μας για να γίνει πραγματικότητα η ανέγερση της Αγίας Σκέπη για την οποία απαιτείτο ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσόν. Η Αγία Σκέπη σαν φιλόστοργη μητέρα συμπαρίσταται στον αγώνα των παιδιών και σας θέλει όλους συνοδοιπόρους. Χρειάζεται αγάπη και καρδιά για να αποδώσει και να φέρει καρπούς το έργο των μελών του προσωπικού – και η Τίνα, ο Γιώργος, ο Χάρης και όλοι οι υπόλοιποι από την πρώτη στιγμή έδωσαν την καρδιά τους και την αγάπη τους στον χώρο αυτό».
«Τώρα μπορώ να ονειρεύομαι»
«Είμαι ο Β. και είμαι 14 χρόνων. Μεγάλωσα με τη μητέρα μου που έκανε χρήση ουσιών. Από μικρός ζούσα έντονες και δύσκολες καταστάσεις μέσα στο σπίτι… αναγκαστικά στα 9 μου έπρεπε να ξεκινήσω να κλέβω για να αγοράζω φαγητό για τον αδερφό μου κι εμένα… Στη γειτονιά που μεγάλωσα ούλοι εκάμναν χρήση, έφκαινα έξω που το σπίτι μου και έβρισκα ναρκωτικά αμέσως. Ξεκίνησα με την κάνναβη και μετά επήα στο crystal… το χειρότερο…
Πουλούσα κιόλας για να έχω λεφτά να αγοράζω στον αδερφό μου φαγητό. Εν ήθελα να μπλέξει τζείνος, ήθελα να μείνει μακριά που τούτα ούλα. Επειδή ήμουν ο πιο μικρός που έπινε στην γειτονιά, οι άλλοι εχτυπούσαν με, εκακοποιούσαν με για να πάω να κλέψω και να τους κάμω τις δουλειές τους και εγώ, αν και εν ήθελα, έκαμνα το γιατί εφοούμουν ότι ήταν να με βρουν πάλε και να με δέρουν… Ήρθα στην Αγία Σκέπη τον περασμένο Οκτώβρη και έχω να φάω, να πιώ, να κοιμηθώ, να πάω πίσω στο σχολείο. Τόσα χρόνια έμαθα να βγάζω τα χρήματά μου έτσι (σ. σ. κίνηση με τα χέρια που δηλώνει «κλοπή»). Τώρα θέλω να μάθω πλέον να βγάζω τα χρήματα μου έτσι (σ.σ. κίνηση με τα χέρια που δηλώνει «με τον ιδρώτα μου»). Εδώ έχω άτομα που με αγαπούν γι’ αυτό που είμαι και όχι γι’ αυτό που ήμουν μέσα στη χρήση. Μου αρέσει που είναι δίπλα μου κι εγώ δίπλα τους, κάνω λάθη αλλά με συγχωρούν και προχωράμε μαζί. Εδώ με ακούν πραγματικά και με βοηθούν να ξεπερνώ τον πόνο μου και με κάμνουν να νιώθω ότι αξίζω κάτι καλύτερο στη ζωή μου και ότι μπορώ να τα καταφέρω. Θέλω να μείνω, θέλω να κάνω το πρόγραμμα, θέλω να έχω μία καθαρή σχέση και μία καθαρή οικογένεια. Τώρα πλέον μπορώ να κάνω όνειρα για το μέλλον μου…».
Χρήστης από ηλικίας 8 χρονών
Από 8 χρόνων άρχισε να κάνει χρήση κάνναβης ανέφερε στον υπογράφοντα η 14χρονη Λ. που φιλοξενείται στο Κέντρο τον τελευταίο μήνα. «Άρχισα από τόσο μικρή – συνέχισε – γιατί πέθανε ο παπάς μου ξαφνικά σε τροχαίο και δεν είχα άλλη αγάπη… δεν ένιωσα ποτέ αγάπη. Στα 10 μέχρι 11 χρονών πήγα στην κόκα και μετά στο crystal και το έκοψα μόνη μου, όταν γνώρισα τον φίλο μου που μου έδωσε την αγάπη που χρειαζόμουν. Η μάμα μου έκανε και κάνει χρήση, δεν μπορούσε να με φροντίσει και από το 2018 διέμενα σε κρατικές παιδικές Στέγες στη Λεμεσό, Λευκωσία και Λάρνακα. Ήμουν βίαιη και έδερνα εκείνους που με κορόιδευαν γιατί τότε ήμουν 120 κιλά – τώρα είμαι 55 κιλά. Έφτασα σε εκείνο το βάρος γιατί η χρήση κάνναβης που άρχισα λόγω του θανάτου του πατέρα μου, μου άνοιγε την όρεξη για φαγητό. Εδώ στην Αγία Σκέπη έχω τα πάντα, δεν καταπιέζομαι και νιώθω ότι είμαι στην οικογένεια μου. Δεν μπορώ να πάω σχολείο γιατί δεν συγκεντρώνομαι όταν έχει κόσμο γύρω μου και έτσι έρχονται εδώ καθηγητές και κάνω Ελληνικά, Μαθηματικά, Βιολογία, Φυσική και Χημεία. Θέλω να τελειώσω το λύκειο και να πάω σε πανεπιστήμιο να σπουδάσω Εγκληματολογία»…
«Θέλω να είμαι ο αληθινός εαυτός μου»
Ακολουθούν οι μαρτυρίες μερικών από τους φιλοξενούμενους του Κέντρου Εφήβων Αγίας Σκέπης όπως τις έγραψαν και τις αφηγήθηκαν οι ίδιοι – βιντεοσκοπημένες – στην εκδήλωση της 23ης Ιουνίου 2022. Διατηρείται η ιδιαίτερη γλώσσα έκφρασης τους: «Είμαι ο Α. και είμαι 19 χρονών. Ήρθα στην Αγία Σκέπη γιατί έπιασα πάτο… Ξεκίνησα τη χρήση από 15 χρονών. Στην αρχή ήταν όλα ωραία, ένιωθα cool, ξαφνικά είχα φίλους που δεν με κορόιδευαν και που με ήθελαν στην παρέα τους, ένιωθα δυνατός να ξεπεράσω τις δυσκολίες μου, γέμιζα το κενό που ένιωθα μέσα μου με τις ουσίες… Σιγά-σιγά, χωρίς να το καταλαβαίνω, εθιζόμουν όλο και πιο πολύ, μέχρι που έχασα τον έλεγχο… Μέσα στη χρήση τα έχασα όλα, δεν εκτιμούσα απολύτως τίποτα. Ξυπνούσα το πρωί και η μόνη μου έγνοια ήταν να πάω να πιω γιατί στην ουσία δεν άντεχα να αντιμετωπίσω την καθημερινότητα μου χωρίς τα ναρκωτικά, δεν άντεχα τον εσωτερικό πόνο που ένιωθα τον οποίο δεν ήξερα να εκφράσω… Δεν με ένοιαζε τίποτα για τους δικούς μου, πήγαινα να πουλήσω για να βγάλω τη χρήση μου μόνος μου και να μην έχω κανέναν ανάγκη. Η έγνοια μου ήταν πώς να ξεγελάσω τον κόσμο για να βγάλω το πιώμα μου. Ήμουν όλη μέρα στους δρόμους, κρατούσα μοτόρες, χωρίς να τις πιάσω με τον κόπο μου, τις έπιανα με τα λεφτά των ναρκωτικών, μια συνεχόμενη ψευτο-εικόνα που ετάιζε το εγώ μου και εδιούσε μου μια άμεση ικανοποίηση που όμως ήταν μόνο για λλίες ώρες και μετά ξανά που την αρχή… Δεν εκτιμούσα τίποτα, γύριζα μέχρι τα ξημερώματα…
Ο πατέρας μου σηκωνόταν να πάει δουλειά και εγώ κοιμόμουνα… Σχόλανε από τη δουλειά και εγώ ακόμα κοιμόμουνα… Ξυπνούσα 7-8 τη νύχτα και αμέσως έξω στο πιώμα… Πήγα ψυχιατρείο. Ήταν oι έξι χειρότερες μέρες της ζωής μου… συνειδητοποίησα ότι τα έκανα χάλια… Πρέπει να το πάθεις για να καταλάβεις. Όσο είσαι μέσα στη χρήση παραμυθιάζεσαι, μουδιάζεις, νομίζεις ότι όλα είναι καλά, ενώ στην πραγματικότητα δεν είσαι καλά, είσαι μέσα στην κατάθλιψη, είσαι μέσα στο μαύρο χάλι, πονείς και ξεγελάς τον πόνο σου νομίζοντας ότι θα φύγει, ενώ στην ουσία απλά τον αποφεύγεις…
Μόλις βγήκα από το ψυχιατρείο μπήκα στην Αγία Σκέπη. Αρχικά το κίνητρο μου ήταν κυρίως να γλυτώσω τη φυλακή, στη συνέχεια όμως άρχισα να γνωρίζω τον εαυτό μου σε ένα πλαίσιο που με αποδέχτηκε όπως είμαι, χωρίς κριτική και που με έκαμνε να νιώθω σημαντικός, όταν εγώ ο ίδιος ακόμα εν επίστευα στον εαυτό μου και ένιωθα ένα τίποτε χωρίς την χρήση… Τρεις μήνες μετά, χαίρομαι που είμαι εδώ, χαίρομαι γιατί είμαι πλέον καθαρός και έχω αληθινά συναισθήματα και όχι ψεύτικα και δεν παραμυθιάζομαι. Μαθαίνω να εκφράζω τα συναισθήματα μου χωρίς να εν τόσο τρομακτικό… Εδώ έχω βρει μία οικογένεια που νοιάζεται αληθινά για μένα και νιώθω ασφάλεια. Έχω φίλους πραγματικούς που δεν με θέλουν για τη χρήση, δεν με θέλουν για τα λεφτά και δεν χρειάζομαι τη ψευτοεικόνα μου πια… Έχω δρόμο ακόμα μπροστά μου, αλλά νιώθω αισιόδοξος και εδώ έμαθα να ελπίζω… Θέλω να είμαι αυτός που είμαι χωρίς τη χρήση, ο εαυτός μου ο αληθινός…».
16χρονος: Θέλω να μείνω καθαρός
«Είμαι ο Λ. και είμαι 16 χρονών. Γεννήθηκα στην Κύπρο αλλά μεγάλωσα στη Ρουμανία με τον παππού και τη γιαγιά μου… και οι δύο διαγνώστηκαν με καρκίνο όταν εγώ ήμουν δημοτικό. Ήταν πολύ δύσκολα, έπρεπε συνεχώς να τους φροντίζω και να πηγαίνω και σχολείο. Σιγά – σιγά σταμάτησα να πηγαίνω στο σχολείο και έμενα σπίτι μαζί τους… Όταν ήμουν 13 χρονών πέθανε η γιαγιά μου… έμπλεξα με άτομα που έκαναν ναρκωτικά και ξεκίνησα κι εγώ να κάνω χρήση κάνναβης… χρειαζόμουν κάτι για να ξεφύγω από την μιζέρια μου και τη θλίψη που ένιωθα… Λίγο καιρό μετά πέθανε και ο παππούς μου και επέστρεψα στην Κύπρο στη μητέρα μου. Δεν γνώριζα ελληνικά, πήγαινα σχολείο αλλά ένιωθα πολύ μόνος μου… Άρχισα να κάνω χρήση πιο σκληρών ναρκωτικών για να μην νιώθω, να μην σκέφτομαι, να αντέχω τις δυσκολίες μου…
Με τους γονείς μου δεν είχα καλές σχέσεις, συνέχεια τσακωνόμασταν… Αντιμετώπιζαν και οι ίδιοι πρόβλημα με τη χρήση ουσιών στο παρελθόν και όταν το έμαθα, έκανα από αντίδραση περισσότερη χρήση… Δεν πήγαινα σχολείο, κυκλοφορούσα έξω τη νύχτα και έκανα χρήση, έκλεβα, έμπλεκα σε άσχημες καταστάσεις και τη μέρα κοιμόμουνα… Στην Αγία Σκέπη νιώθω αγάπη, νιώθω ότι έχω μια άλλη οικογένεια και ότι έκανα αληθινούς φίλους με τους οποίους δίνουμε τον ίδιο αγώνα, μοιραζόμαστε τις δυσκολίες μας και τις εμπειρίες μας… βρήκα άτομα που θέλουν να με ακούσουν και προσπαθούν να με καταλάβουν και αυτό μου δίνει δύναμη να συνεχίσω τον αγώνα μου να μείνω καθαρός…».
Απεξάρτηση και σπουδές
Τη δική της μαρτυρία έδωσε από το βήμα της εκδήλωσης της 23ης Ιουνίου η 18χρονη Τ. που ολοκλήρωσε το πρόγραμμα απεξάρτησης στο Κέντρο Εφήβων. «Η οικογένεια της Αγίας Σκέπης – είπε – με βοήθησε να καθαρίσω από τις ουσίες, αλλά και να μάθω τις θετικές αξίες της ζωής και το πώς ν’ αγαπήσω τον εαυτό μου.
Όταν – πρόσθεσε – τέλειωσα το κλειστό πρόγραμμα και βγήκα έξω στον κόσμο, μπορώ να πω ότι ήμουν πολύ φοβισμένη… αλλά ήξερα ότι δεν είμαι μόνη μου. Ήξερα ότι η Αγία Σκέπη, οι φίλοι μου ήταν και πάντα θα είναι στο πλευρό μου. Όταν ξεκίνησα το πρόγραμμα, είχα βάλει ένα στόχο που με κρατεί εδώ και δύο χρόνια καθαρή. Ένα από τα όνειρα μου πραγματοποιήθηκε ήδη – τέλειωσα το σχολείο και τον Αύγουστο θα φύγω στο εξωτερικό να αρχίσω σπουδές Ψυχολογίας. Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε εκείνους που με έμαθαν να μη χάνω ποτέ την ελπίδα στον εαυτό μου και στις δυνατότητες μου».
