Βάναυση παρέμβαση στην ποινή που επιβάλλει το Δικαστήριο αποτελεί η ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων της 18ης Μαΐου 2018 για τροποποίηση του περί Φυλακών Νόμου, που παρέχει τη δυνατότητα σε κατάδικο που εκτίει ποινή φυλάκισης και πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις να υποβάλλει νωρίτερα στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης Κρατουμένων το αίτημά του για την υπό όρους αποφυλάκισή του επ’ αδεία, για συνέχιση της έκτισης του εναπομείναντος μέρους της ποινής του εκτός των φυλακών.
Με βάση τον νόμο, κατά τον υπολογισμό του χρόνου της εκτιθείσας ποινής φυλάκισης, που αποτελεί προϋπόθεση για την υποβολή τέτοιου αιτήματος, θα λαμβάνεται υπόψη η μείωση της ποινής που έχει εξασφαλίσει ή αναμένεται να εξασφαλίσει επί του συνόλου της ποινής του λόγω επίδειξης καλής διαγωγής και εργατικότητας, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του περί Φυλακών Νόμου, καθώς και η μείωση ή η αναστολή ή η μετατροπή της ποινής, δυνάμει του άρθρου 53.4 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, και αφετέρου θα είναι δυνατή η υποβολή του εν λόγω αιτήματος μέχρι και έξι μήνες πριν από τη συμπλήρωση του προβλεπόμενου χρόνου φυλάκισης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τρίτες σε υπερπληθυσμό οι Κεντρικές Φυλακές στην ΕΕ
Με βάση τον προηγούμενο νόμο, όταν υποβληθεί αίτημα από κρατούμενο για την υπό όρους αποφυλάκισή του επ’ αδεία, το Συμβούλιο Αποφυλάκισης Κρατουμένων εξετάζει κατά πόσο πληρούνται οι προβλεπόμενες στον περί Φυλακών Νόμο προϋποθέσεις και, αν εξακριβώσει ότι ο κρατούμενος δεν έχει συμπληρώσει τον προβλεπόμενο χρόνο φυλάκισης, απορρίπτει το αίτημα ως πρόωρο, χωρίς να το εξετάσει επί της ουσίας.
Συγκεκριμένα, ο νόμος έδινε το δικαίωμα στους κρατούμενους να υποβάλουν αίτημα στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης εφόσον είχαν εκτίσει το ήμισυ της ποινής φυλάκισης με βάση την απόφαση του Δικαστηρίου.
Ο πρώτος που εκμεταλλεύτηκε τον νέο νόμο που τέθηκε σε ισχύ από την Παρασκευή 25 Μάιου 2018 με τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας είναι ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου που αποφυλακίστηκε στις 3 Αυγούστου 2018, μετά από σχετική απόφαση του Συμβουλίου Αποφυλάκισης Κρατουμένων Επ’ Αδεία. Το σχετικό αίτημα υπέβαλε τον περασμένο Ιούνιο, αμέσως μετά τη δημοσίευση του νέου νόμου.
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2017 το Κακουργιοδικείο είχε επιβάλει στον Ρίκκο Ερωτοκρίτου ποινή φυλάκισης 3,5 ετών στην κατηγορία του δεκασμού δημοσίου λειτουργού και ποινή φυλάκισης 1,5 έτους στην κατηγορία της κατάχρησης εξουσίας.
Ο κ. Ερωτοκρίτου αποφυλακίστηκε στους 17 μήνες μετά την επιβολή ποινής, ενώ με βάση την προηγούμενη νομοθεσία θα μπορούσε να αποφυλακιστεί τους πρώτους μήνες του 2019, κατόπιν προεδρικής χάρης.
Αν δεν λάμβανε προεδρική χάρη θα μπορούσε να υποβάλει σχετικό αίτημα για αποφυλάκιση στους 21 μήνες από τους 42 που είχε καταδικαστεί συνολικά.
Σημειώνεται ωστόσο ότι με την τροποποίηση του νόμου λαμβάνεται υπόψη και η μείωση της ποινής που θα εξασφάλιζε για καλή διαγωγή και επομένως η ποινή φυλάκισης θα ανερχόταν στα 2,5 χρόνια, δεδομένου ότι για κάθε χρόνο φυλάκισης σε πραγματικούς αριθμούς για τις φυλακές είναι εννέα μήνες.
Χρ.Κληρίδης: Τροποποίησαν κανονισμό για να αποφυλακιστεί ο Ρίκκος
Ο πρώτος που εκμεταλλεύτηκε τον νέο νόμο για αποφυλάκιση είναι ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου και όπως ανέφερε σε ανάρτησή του στο facebook ο γνωστός νομικός Χρήστος Κληρίδης: «Ήθελα να ήξερα αν ομόφωνα οι Βουλευτές ψήφισαν πρόσφατα την τροποποίηση των κανονισμών των φυλακών, για να μπορεί και ο πρώην ΒΓ Εισαγγελέας να αποφυλακιστεί άμεσα. ΝΑΙ Ή ΟΧΙ ΚΥΡΙΟΙ;».
Μιλώντας στον «Φ» ο κ. Κληρίδης αναφερόμενος στους βουλευτές είπε ότι άλλοι γνώριζαν και άλλοι όχι, σημασία έχει ποιος το εκμεταλλεύτηκε πρώτος, είπε. Εξήγησε δε, ότι με βάση την επιβληθείσα ποινή θα μπορούσε ο κ. Ερωτοκρίτου να αποταθεί στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης αφού παρέμενε στις φυλακές για 21 μήνες από τους 42 στους οποίους είχε καταδικαστεί. Το αποτέλεσμα, είπε, ήταν να δοθεί το δικαίωμα στον πρώην ΒΓ Εισαγγελέα να αποφυλακιστεί έξι μήνες νωρίτερα.
Ανδ.Καπαρδής: Λάθος η τροποποίηση του νόμου
Θέμα προσέγγισης της ποινικής δικαιοσύνης με βάση την τροποποίηση του νόμου από την Ολομέλεια της Βουλής εγείρει ο καθηγητής του Τμήματος Νομικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ανδρέας Καπαρδής.
Χαρακτηρίζει άκαιρη την απόφαση της Βουλής για δύο λόγους. Πρώτο, γιατί δίνεται προκαταρκτικά μείωση ποινής, χωρίς ουσιαστικά να εκτίσει κάποιος την ποινή του και επομένως μειώνεται κατά πολύ το ήμισυ καταδίκης που δίνει δικαίωμα για υποβολή σχετικού αιτήματος. Όπως επισημαίνει, με βάση το νόμο προσμετρείται και η χάρη που θα έπαιρνε.
Παράλληλα, ο κ. Καπαρδής εγείρει θέμα και σε σχέση με Σύνθεση του Συμβουλίου Φυλακών αφού με την τελευταία τροποποίηση του νόμου Πρόεδρος του Συμβουλίου Φυλακών θα διορίζεται πλέον ο εκάστοτε Έπαρχος Λευκωσίας.
Ο ίδιος έκανε λόγο για διάβρωση της ποινικής δικαιοσύνης. Σύμφωνα με τον κ. Καπαρδή, ενδεχομένως οι βουλευτές να μην κατάλαβαν τι ψήφισαν και κάλεσε το νομοθετικό Σώμα να προχωρήσει στην ακύρωση προηγούμενων αποφάσεών του. Επιπλέον, εξήγησε ότι σε καμία περίπτωση με τη μείωση της ποινής δεν εξυπηρετούνται όσα θα ήθελε να πετύχει ο νομοθέτης, δηλαδή στην ομαλότερη επανένταξη των καταδικασθέντων στην κοινωνία και στον σωφρονισμό τους.
Παράλληλα, ο κ. Καπαρδής εγείρει ακόμα ένα ζήτημα από τη σκοπιά της ποινικής δικαιοσύνης που αφορά στα δικαιώματα των θυμάτων ποινικών πράξεων, ώστε να δίνεται η δυνατότητα και στα θύματα να εκφράζουν γνώμη στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης. Είναι καιρός, πρόσθεσε, οι βουλευτές να νομοθετήσουν και για τα δικαιώματα των θυμάτων.
Γ.Γεωργίου: Στόχος η αποσυμφόρηση των φυλακών
Κατά τη συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, ο εισηγητής της πρότασης νόμου πρόεδρος της Επιτροπής, Γεώργιος Γεωργίου, εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού, δήλωσε ότι αποσκοπεί στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της πειθαρχίας που αφορά τους καταδίκους στις φυλακές, στην ομαλότερη επανένταξή τους στην κοινωνία, στη σύσφιγξη των σχέσεών τους με τις οικογένειές τους και γενικότερα στον σωφρονισμό τους, αφού αυτοί θα εργάζονται στην ελεύθερη κοινωνία, παραμένοντας στο οικογενειακό τους περιβάλλον.
Περαιτέρω, όπως ανέφερε ο ίδιος, η πρόταση νόμου αποσκοπεί στην επιτάχυνση του χρονικού διαστήματος εξέτασης του αιτήματος για επ’ αδεία αποφυλάκιση κρατουμένου με την παροχή σ’ αυτόν της δυνατότητας να υποβάλει το αίτημά του μέχρι και έξι μήνες πριν συμπληρώσει τον καθοριζόμενο στο νόμο χρόνο φυλάκισής του. Συναφώς, η προτεινόμενη ρύθμιση αναμένεται ότι θα συμβάλει στην αποσυμφόρηση των φυλακών με όλα τα θετικά συνεπακόλουθα.
Εξέφρασε επιφυλάξεις ο Σώτος Σταυρινίδης
Στο πλαίσιο της συζήτησης που διεξήχθη ενώπιον της Επιτροπής Νομικών, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Αποφυλάκισης Κρατουμένων Επ’ Αδεία, Σώτος Σταυρινίδης, εξέφρασε ορισμένες επιφυλάξεις, κυρίως όσον αφορά την πρακτική εφαρμογή των προτεινόμενων ρυθμίσεων.
Ειδικότερα, όπως ο ίδιος ανέφερε, το Συμβούλιο, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, όταν υποβληθεί αίτημα από κρατούμενο για την υπό όρους αποφυλάκισή του επ’ αδεία, εξετάζει κατά πόσο πληρούνται οι προβλεπόμενες στον περί Φυλακών Νόμο προϋποθέσεις και, αν εξακριβώσει ότι ο κρατούμενος δεν έχει συμπληρώσει τον προβλεπόμενο χρόνο φυλάκισης, απορρίπτει το αίτημα ως πρόωρο, χωρίς να το εξετάσει επί της ουσίας. Ωστόσο, ο κρατούμενος δεν κωλύεται να υποβάλει εκ νέου αίτημα, όταν αυτός θα πληροί τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις, δηλαδή όταν θα έχει εκτίσει το ήμισυ της επιβληθείσας από το δικαστήριο ποινής φυλάκισής του.
Περαιτέρω, ο πρόεδρος του Συμβουλίου, αναφερόμενος στις προτεινόμενες ρυθμίσεις, επισήμανε ότι στην εφαρμογή τους ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην καθίσταται ακριβής ο καθορισμός του χρόνου υποβολής του αιτήματος από τον κρατούμενο προς το συμβούλιο, το οποίο δε θα είναι σε θέση να εξακριβώσει αν έχει συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος έκτισης της ποινής φυλάκισης του κρατουμένου, ιδιαίτερα στην περίπτωση που ο κρατούμενος, ενώ έχει υποβάλει νόμιμα το αίτημά του, τιμωρείται από τη Διεύθυνση των φυλακών με την απώλεια χάριτος αριθμού ημερών ως ποινή, λόγω πειθαρχικού παραπτώματος στο οποίο έχει υποπέσει, με αποτέλεσμα το συμβούλιο να μην είναι σε θέση να κρίνει αν το εν λόγω αίτημα είναι πρόωρο ή αν ορθώς υποβλήθηκε.
Αναφορικά με το ζήτημα αυτό, η εκπρόσωπος του Τμήματος Φυλακών δήλωσε ότι, σε περίπτωση που ο αιτητής στο διάστημα που μεσολαβεί από την υποβολή του αιτήματός του μέχρι την εξέτασή του διαπράξει οποιοδήποτε πειθαρχικό παράπτωμα για το οποίο η Διεύθυνση των φυλακών του επιβάλει ποινή, όπως αναφέρεται πιο πάνω, αυτομάτως ο χρόνος υποβολής του αιτήματος μετατίθεται και συνεπώς το αίτημα απορρίπτεται.
